Điểm yếu làm chậm đà tốc chiến của Nga tại Ukraine

(Dân trí) - Chuyên gia phương Tây chỉ ra vấn đề vẫn đang tồn tại trong quân đội Nga khiến Moscow gặp khó trong chiến dịch mùa hè hiện tại.

Vào tháng 5/2022, Ukraine đã ngăn chặn một nhóm tác chiến cấp tiểu đoàn của Nga khi họ cố vượt sông Siverskyi Donets. Mặc dù lực lượng Nga đã đạt được một số bước tiến trên chiến trường nhờ các chiến thuật và công nghệ mới, khả năng vượt sông của họ vẫn chưa được cải thiện, theo Forbes.

Điều này dường như đã trở thành lỗ hổng, làm đình trệ nhiều chiến dịch lớn trong cuộc tấn công mùa hè hiện tại. Đặc biệt, quân Nga liên tục gặp khó trong các nỗ lực gần đây nhằm vượt sông Dnipro và Oskil.

Sông Dnipro, đặc biệt tại khu vực đổ ra Biển Đen gần Kherson, là trọng điểm chiến lược trong cuộc chiến này. Giai đoạn đầu xung đột, Nga kiểm soát cả 2 bờ sông. Tháng 11/2022, Ukraine giành lại bờ tây trong cuộc phản công khi quân Nga rút khỏi thành phố Kherson. Đến tháng 10/2023, Ukraine vượt sông và thiết lập một đầu cầu ở bờ đông, nhưng sau đó rút lui vì không thể bám trụ được thêm.

Từ đó đến nay, quân đội Nga liên tục tìm cách thiết lập lại chỗ đứng ở bờ tây nhằm tái kiểm soát Kherson và khu vực xung quanh, nhưng vẫn chưa thành công.

Nếu không thể đưa được lực lượng lớn hoặc xe thiết giáp vượt sông, Nga sẽ không thể đạt được bước tiến đáng kể nào trên hướng này.

Tại tỉnh Kharkov, sông Oskil cũng trở thành tuyến phòng thủ quan trọng của Ukraine, đặc biệt trong việc bảo vệ Kupiansk và các hành lang hậu cần lân cận. Với Nga, vượt qua sông Oskil sẽ giúp tiếp cận các mạng lưới đường giao thông then chốt và cho phép thực hiện các đòn đánh vào Kupiansk từ phía bắc và đông.

Do đó, kiểm soát tuyến sông này là điều kiện tiên quyết cho bất kỳ bước tiến bền vững nào của Nga tại khu vực.

Nỗ lực vượt sông của Nga bắt đầu từ cuối tháng 12/2024 với các cuộc tấn công gần Dvorichna, Novomlynsk và Topoli, tuy nhiên đều bất thành.

Đến tháng 3/2025, Nga thử nghiệm chiến thuật mới: dùng UAV xác định vị trí phòng thủ của Ukraine và điều phối hỏa lực hỗ trợ cho bộ binh vượt sông. Tuy nhiên, chiến dịch này vẫn chưa thành công khi Ukraine triển khai hiệu quả các hệ thống chống UAV.

Trong đợt tấn công mùa hè hiện tại, Nga tăng cường hoạt động phía tây sông Oskil, tập trung vào khu vực giữa Kupiansk và Dvorichna. Đến giữa tháng 6, các đoạn video định vị cho thấy Nga đã thiết lập được một đầu cầu gần Krasne Pershe, nhưng không thể dùng vị trí này để đưa khí tài hạng nặng qua sông.

Vào giữa tháng 7, Nga cố dựng cầu phao vượt sông Oskil nhưng bất thành. Dù một số binh sĩ Nga đã vượt sông thành công, việc không thể vận chuyển xe thiết giáp đã hạn chế nghiêm trọng khả năng tấn công và khiến Nga không thể đạt được đột phá chiến dịch ở vùng đông bắc.

Tấn công qua sông, dù bằng cầu hay phao, là một trong những hình thức tác chiến khó khăn nhất. Binh lính phải vượt qua địa hình trống trải, ít vật che chắn, trên các phương tiện hạn chế di chuyển và hầu như không được bảo vệ.

Điểm vượt sông trở thành nút thắt, khiến quân tập trung đông tại một vị trí dễ bị tấn công và khó phản ứng trước hỏa lực đối phương. Ngay cả khi vượt sông thành công, chỉ một số ít binh sĩ có mặt để giữ đầu cầu, thường phải đối mặt với các lực lượng phòng thủ được bố trí tốt, hỏa lực mạnh và có lợi thế địa hình.

Nga đã tìm cách dùng công nghệ để giải quyết nhiều thách thức trên chiến trường, nhưng tới nay chưa có giải pháp công nghệ nào để vượt qua thách thức này. Cầu phao hay phà tự động vẫn để lộ binh lính trước các rủi ro tương tự.

Cách duy nhất đáng tin cậy là nhanh chóng đưa lực lượng qua sông bằng tốc độ và sức mạnh, rồi tổ chức đánh vào các mục tiêu ở bờ đối diện. Cách tiếp cận này đòi hỏi đơn vị được huấn luyện tốt và phối hợp hiệu quả dưới hỏa lực.

Tuy nhiên, lực lượng Nga thực hiện các nhiệm vụ này dường như chưa có thời gian huấn luyện đủ dài, ít có cơ hội huấn luyện cùng đơn vị được phân công, khiến việc thực hiện các chiến dịch phức tạp như vượt sông trở nên rất khó.

Trong bối cảnh thiếu nhân lực và nhu cầu duy trì tấn công, quân đội Nga không thể rút đơn vị về huấn luyện tập thể, khiến thách thức càng lớn.

Khi chiến sự tiếp diễn, thách thức vượt sông sẽ ngày càng lớn hơn với Nga. Lực lượng UAV giám sát và tấn công ngày càng tăng của Ukraine đóng vai trò then chốt trong việc phát hiện nơi tập kết quân Nga chuẩn bị vượt sông và dẫn pháo binh hoặc đạn lảng vảng tấn công họ.

Ngoài ra, nhiều UAV mới được trang bị cảm biến có thể nhìn xuyên khói hoặc các biện pháp ngụy trang. Ukraine cũng triển khai tàu không người lái tuần tra sông và giám sát hoạt động của Nga, khiến việc vượt sông càng thách thức.