Đề xuất thời điểm hưởng lương hưu khi đóng BHXH tự nguyện từ 15 năm

(Dân trí) - Bộ Nội vụ đang lấy ý kiến về cách xác định thời điểm, điều kiện hưởng lương hưu đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Đây là một nội dung trong dự thảo Thông tư quy định chi tiết thời điểm hưởng lương hưu, việc tính, việc xác định điều kiện hưởng đối với từng trường hợp để giải quyết chế độ hưu trí theo quy định tại khoản 4 Điều 101 Luật Bảo hiểm xã hội.

Nội dung dự thảo Thông tư áp dụng cho người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Đề xuất thời điểm hưởng lương hưu 

Về thời điểm hưởng lương hưu với nhóm này, dự thảo thông tư nêu rõ quy định với 5 trường hợp cụ thể.

Thứ nhất, thời điểm hưởng lương hưu đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm trở lên được tính từ ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động.

Bộ Nội vụ ví dụ về ông A. sinh ngày 5/4/1964, tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và có thời gian đóng bảo hiểm xã hội là 19 năm. Như vậy, tính đến thời điểm tháng 7, ông A. tròn 61 tuổi 3 tháng, đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định. Thời điểm hưởng lương hưu của ông A. được tính từ ngày 1/8.

Thứ hai, người tham gia bảo hiểm xã hội tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện sau khi đã đủ điều kiện hưởng lương hưu thì thời điểm hưởng lương hưu là ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng dừng đóng và có yêu cầu hưởng lương hưu.

Thứ ba, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đóng một lần cho những năm còn thiếu theo quy định tại điểm e khoản 2 Điều 36 của Luật Bảo hiểm xã hội thì thời điểm hưởng lương hưu theo quy định tại Điều 98 Luật Bảo hiểm xã hội là ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đóng đủ số tiền cho những năm còn thiếu.

Ví dụ, bà C. sinh ngày 14/1/1969. Đến tháng 9, bà C. đủ điều kiện về tuổi nghỉ hưu theo quy định (56 tuổi 8 tháng). Tuy nhiên, tính đến hết tháng 9, bà C. mới có 12 năm 8 tháng tham gia bảo hiểm xã hội, chưa đủ điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu (15 năm).

Bà C. lựa chọn đóng một lần cho thời gian đóng bảo hiểm xã hội còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu ngay tại tháng 9. Như vậy, thời điểm hưởng lương hưu của bà là ngày 1/10.

Thứ tư, thời điểm hưởng lương hưu đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện trước ngày 1/1/2021 và đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện trở lên được tính từ ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đủ 60 tuổi đối với nam, đủ 55 tuổi đối với nữ, trừ trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có nguyện vọng hưởng lương hưu theo quy định tại Điều 98 của Luật Bảo hiểm xã hội.

Thứ năm, trường hợp thời điểm hưởng lương hưu theo quy định tại được xác định trước ngày 1/7 thì thời điểm hưởng lương hưu là từ ngày 1/7.

Cuối cùng, dự thảo Thông tư nêu trường hợp không xác định được ngày, tháng sinh (chỉ có năm sinh) thì thời điểm hưởng lương hưu được tính từ ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định. Trong đó, tháng đủ tuổi nghỉ hưu được xác định trên cơ sở lấy ngày 1/1 của năm sinh để làm căn cứ xác định tuổi của người lao động.

Hai phương án xét điều kiện hưởng lương hưu

Bên cạnh đó, dự thảo còn quy định về điều kiện hưởng lương hưu đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được thực hiện theo quy định tại Điều 98 của Luật Bảo hiểm xã hội.

Trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đã đóng theo phương thức 3 tháng một lần; 6 tháng một lần; 12 tháng một lần; hoặc một lần cho nhiều năm về sau quy định tại các điểm b, c, d và điểm đ khoản 2 Điều 36 của Luật Bảo hiểm xã hội thì thời điểm xét điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm được nêu 2 phương án:

Phương án 1: Tháng cuối cùng của phương thức đóng mà người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đã đóng (cho dù trước đó người lao động đã đủ điều kiện về tuổi đời và thời gian đóng).

Phương án 2: Tháng người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đủ điều kiện về tuổi đời và có yêu cầu hưởng lương hưu (khi đó phát sinh 2 trường hợp gồm: Ghi nhận thời gian đóng đến thời điểm đề nghị, hoàn trả lại số tháng đã đóng sau đó; hoặc ghi nhận thời gian đã đóng tính đến hết phương thức đóng).