Đề xuất phạt lao động công ích với người vi phạm giao thông

Thông tin được nêu trong Thông báo số 435 của Văn phòng Chính phủ, ban hành ngày 20/8, về kết luận của Phó thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tại cuộc họp sơ kết công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông 6 tháng đầu năm.

Theo chỉ đạo, các bộ, ngành liên quan sẽ rà soát, tham mưu Chính phủ để đưa quy định xử phạt bằng lao động công ích vào dự thảo sửa đổi Luật Xử lý vi phạm hành chính, trình Quốc hội xem xét. Mục tiêu là bổ sung thêm một lựa chọn xử phạt bên cạnh hình thức phạt tiền, vốn được áp dụng phổ biến nhiều năm qua. Chính phủ kỳ vọng việc áp dụng lao động công ích sẽ nâng cao nhận thức, trách nhiệm và ý thức chấp hành pháp luật của những người tham gia giao thông.

Trên thế giới, nhiều quốc gia đã áp dụng lao động công ích như một hình thức phạt thay thế phạt tiền, hoặc song song với phạt tiền. Người vi phạm có thể phải tham gia dọn vệ sinh đường phố, hỗ trợ tại các trung tâm cộng đồng hoặc làm việc tại các cơ sở công ích trong thời gian nhất định.

Ví dụ tại Singapore, người xả rác bừa bãi có thể bị buộc tham gia dọn dẹp rác tại những nơi công cộng. Ở Mỹ, một số bang cho phép chuyển đổi tiền phạt giao thông nhẹ (chạy quá tốc độ mức thấp, đỗ xe sai quy định) sang giờ lao động công ích (community service), như dọn dẹp công viên, trường học hoặc hỗ trợ kho thực phẩm cộng đồng. Thậm chí, tại Thái Lan, Đài Loan hay Kenya còn áp dụng hình thức phạt dọn nhà xác với những tài xế say rượu lái xe.

Hiện chưa có quy định cụ thể lao động công ích sẽ áp dụng cho nhóm hành vi nào, thời lượng bao lâu. Các nội dung này sẽ được nghiên cứu, đề xuất trong quá trình sửa đổi luật để bảo đảm tính khả thi và phù hợp thực tiễn.

Nghị định 100/2019 và mới nhất là Nghị định 168/2024 được coi là công cụ hiệu quả để điều chỉnh hành vi người lái xe, khi mức phạt cho các lỗi giao thông tăng mạnh, đặc biệt là tài xế có cồn khi lái xe hay vượt đèn đỏ. Tuy vậy, sau những khoảng thời gian CSGT ra quân xử lý mạnh, những vi phạm nghiêm trong có dấu hiệu tăng trở lại như đi ngược chiều cao tốc, vượt đèn đỏ hay say xỉn lái xe, trong đó không ít trường hợp dẫn tới những tai nạn thảm khốc.

Hồ Tân