Để xuất nhiều chính sách mới nhằm thu hút nguồn lực cho khoa học công nghệ

TPO - Dự thảo luật dành riêng một chương với nhiều chính sách nhằm khuyến khích, huy động nguồn lực từ doanh nghiệp tham gia vào các hoạt động khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo.

Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, sáng 6/5, Phó Thủ tướng Lê Thành Long trình Quốc hội tờ trình dự án Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Theo ông Long, dự thảo được thiết kế theo nguyên tắc giảm thủ tục hành chính, tăng cường hậu kiểm, chuyển đổi số toàn diện trong công tác quản lý và hoạt động trong lĩnh vực này.

Chính phủ nhấn mạnh, dự thảo luật bổ sung chính sách ưu đãi về thuế thu nhập cá nhân, chính sách thưởng cho các nghiên cứu cơ bản, chính sách chia lợi nhuận từ thương mại hóa kết quả nghiên cứu cho nhân lực trong nước.

Bên cạnh đó, lần sửa đổi này cũng bổ sung nguyên tắc, tiêu chí xác định nhân tài trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, qua đó quy định cơ chế thu hút, đãi ngộ nhân tài.

Lý do là để thu hút, giữ chân người tài, thu hút nhân tài là người nước ngoài, người Việt Nam ở nước ngoài về Việt Nam làm việc.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long. Ảnh: Như Ý

Đề cập đến một số nội dung mới của dự thảo, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long cho biết, lần đầu tiên, đổi mới sáng tạo được đưa vào và đứng ngang với khoa học công nghệ. Dự thảo Luật bổ sung các cơ chế hỗ trợ cho hoạt động này, đặc biệt là trong doanh nghiệp; thúc đẩy sự phát triển của các tổ chức hỗ trợ đổi mới sáng tạo, doanh nghiệp khởi nghiệp, quỹ đầu tư mạo hiểm.

Bên cạnh đó, dự thảo luật đã dành riêng một chương với nhiều chính sách nhằm khuyến khích, huy động nguồn lực từ doanh nghiệp tham gia vào các hoạt động này, được chi cho các hoạt động đầu tư, được tính chi phí khấu trừ thuế (kể cả các dự án khởi nghiệp sáng tạo và doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo).

“Doanh nghiệp là nơi đưa kết quả nghiên cứu khoa học đến với thị trường, tạo ra sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ có giá trị gia tăng. Các chính sách tập trung vào mục tiêu khuyến khích doanh nghiệp đầu tư cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, kích thích các doanh nghiệp phát triển KH&CN”, ông Long nêu.

Cần giải trình về các loại quỹ

Thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban KHCN&MT của Quốc hội Lê Quang Huy cho biết, cơ quan thẩm tra tán thành với quy định chấp nhận rủi ro trong hoạt động khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo. Bên cạnh đó, cần bổ sung quy định để phân biệt với lỗi chủ quan hoặc vi phạm đạo đức nghiên cứu; bổ sung nguyên tắc nhằm giảm thiểu tối đa rủi ro, tránh lạm dụng.

Về thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp và nền kinh tế, ủy ban cơ bản tán thành các quy định này và đề nghị rà soát việc gắn kết đồng bộ, thống nhất với các quy định về đầu tư, tài chính, nguồn nhân lực, cơ sở hạ tầng hệ sinh thái và phát triển thị trường này để bảo đảm tính khả thi.

Cũng theo ông Huy, một số ý kiến đề nghị cân nhắc việc không tiếp tục quy định “viện hàn lâm” là một hình thức tổ chức KHCN; nghiên cứu, bổ sung quy định về việc xây dựng và thúc đẩy các trung tâm nghiên cứu liên ngành, tích hợp KHXH&NV với khoa học tự nhiên và kỹ thuật.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị cần làm rõ vị trí pháp lý của cơ sở giáo dục đại học với tư cách tổ chức KH&CN, phân biệt rõ với các tổ chức KH&CN trực thuộc, bảo đảm thống nhất với Luật Giáo dục đại học.

Về phát triển nhân lực, nhân tài, ủy ban thẩm tra đề nghị nghiên cứu quy định về xây dựng chương trình đào tạo nhân lực nghiên cứu trình độ cao và kỹ năng công nghệ mới, có cơ chế luân chuyển nhà khoa học giữa viện - trường - doanh nghiệp, cơ chế thu hút chuyên gia quốc tế và chuyên gia Việt Nam ở nước ngoài tham gia các chương trình, dự án, đề án.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị giải trình về tính phù hợp, cơ chế quản lý, nguồn ngân sách chi cho các quỹ, hiệu quả sử dụng khi quy định 5 loại quỹ trong dự thảo luật.