Đề xuất mới về chế độ tiền lương, thưởng đối với viên chức

Đại biểu Quốc hội đề nghị bổ sung cơ chế khoán quỹ tiền thưởng theo hiệu quả công việc, trao quyền tự chủ cho đơn vị trong phân bổ trên cơ sở công khai, minh bạch gắn với kết quả đánh giá viên chức hàng năm.

Phân bổ minh bạch nguồn thu

Sáng 1/10, Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách thảo luận về dự án Luật Viên chức (sửa đổi). Góp ý vào dự thảo, đại biểu Thạch Phước Bình (đoàn Vĩnh Long) nhìn nhận, dự thảo luật đã mở rộng phạm vi nguồn lương không chỉ từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập mà còn bao gồm nguồn thu hợp pháp khác.

Theo ông, đây là bước tiến quan trọng, tạo điều kiện cho viên chức được hưởng thu nhập đa dạng hơn. Tuy nhiên, theo đại biểu, dự thảo luật chưa nêu rõ cơ chế phân bổ minh bạch nguồn thu cũng như cách bảo đảm quyền lợi giữa viên chức làm việc ở các đơn vị có điều kiện khác nhau. Nếu không quy định cụ thể có thể nảy sinh tình trạng chênh lệch thu nhập quá lớn, gây mất công bằng.

Từ phân tích trên, ông đề nghị luật bổ sung nguyên tắc phân phối công bằng gắn với thu nhập tăng thêm với hiệu quả công việc; đồng thời, cần quy định nghĩa vụ công khai, minh bạch tài chính để đảm bảo công bằng

Cũng theo đại biểu đoàn Vĩnh Long, dự thảo luật chưa làm rõ cơ chế tiền thưởng, chưa phân biệt rõ giữa lương cơ bản và thu nhập tăng thêm . Theo ông, nếu chỉ quy định chung chung, các đơn vị sẽ khó khăn xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ, dễ dẫn đến khiếu nại, tranh chấp.

Ông Bình đề nghị bổ sung cơ chế khoán quỹ tiền thưởng theo hiệu quả công việc, trao quyền tự chủ cho đơn vị trong phân bổ, nhưng phải công khai, minh bạch gắn với kết quả đánh giá viên chức hàng năm.

Về tuyển dụng viên chức, dự thảo luật thay đổi căn cứ tuyển dụng theo vị trí việc làm, quỹ lương và nguồn thu hợp pháp, thay vì chỉ dựa vào chức danh nghề nghiệp như luật hiện hành. Nhận định đây là thay đổi quan trọng, giúp tuyển chọn viên chức sát với nhu cầu thực tế, nhưng theo ông Bình, quy trình tuyển dụng vẫn còn nặng về thủ tục hành chính, chưa đủ linh hoạt để thu hút nhân tài.

Từ đó, ông đề nghị mở rộng cơ chế tiếp nhận trực tiếp các chuyên gia, nhà khoa học, nhân tài. Đồng thời, mạnh dạn phân cấp hơn nữa để đơn vị sự nghiệp công lập có thực quyền tự chủ trong tuyển dụng, gắn với trách nhiệm giải trình.

Quy định rõ thẩm quyền bổ nhiệm

Tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh (đoàn Phú Thọ) băn khoăn khi dự thảo luật quy định viên chức bổ nhiệm giữ chức vụ quản lý bằng quyết định của cấp có thẩm quyền, nhưng chưa quy định rõ cấp thẩm quyền là cấp nào.

Cho biết đơn vị sự nghiệp công lập, đơn vị giáo dục cấp xã hiện vẫn chưa rõ ai bổ nhiệm chức danh này, đại biểu đề nghị nghiên cứu, quy định cụ thể việc phân cấp bổ nhiệm đối với lãnh đạo quản lý các đơn vị sự nghiệp công lập.

Lần sửa đổi này, dự thảo luật cũng cho phép viên chức được ký hợp đồng lao động, tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp ngoài công lập nếu không trái pháp luật.

Theo ông Thạch Phước Bình, nếu không kiểm soát chặt chẽ sẽ dẫn đến xung đột lợi ích khi viên chức có thể lợi dụng vị trí công tác để phục vụ lợi ích cá nhân.

Từ đó, ông Bình đề nghị quy định rõ danh mục lĩnh vực, ngành nghề viên chức được phép tham gia, đồng thời yêu cầu báo cáo minh bạch và chịu sự giám sát của đơn vị quản lý.

Tiếp thu, giải trình cuối phiên thảo luận, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cho biết, hợp đồng đối với viên chức là nội dung rất quan trọng, vì viên chức khi tuyển dụng là thực hiện toàn bộ quyền, nghĩa vụ cũng như chức trách theo hợp đồng.

Ông nói, Luật Viên chức có quy định hợp đồng lao động và hợp đồng dịch vụ để đảm bảo sự linh hoạt cũng như quyền của viên chức khi tham gia ký hợp đồng làm việc.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ khẳng định, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu ý kiến để hoàn thiện cơ chế kiểm soát, giám sát, giải trình, tránh việc lạm dụng quyền khi thực hiện các hoạt động nghề nghiệp.