Đề xuất miễn giấy phép xây dựng trong khu quy hoạch 1/500 là không cần thiết

Đó là ý kiến của Viện kinh tế Tài nguyên và Môi trường liên quan đến đề xuất của Sở Xây dựng về miễn giấy phép xây dựng cho nhà ở riêng lẻ của người dân trong các khu quy hoạch 1/500.

Miễn giấy phép theo quyết định 56

Ngày 30.6, trong văn bản gửi Chủ tịch UBND TP.HCM góp ý và hiến kế trong cải cách hành chính về bỏ giấy phép xây dựng thay cho đăng ký xây dựng, Viện kinh tế Tài nguyên và Môi trường cho rằng, Sở Xây dựng đề xuất khu vực có 1/500 được miễn giấy phép xây dựng là không cần thiết. 

Bởi thực tế từ trước tới nay (từ năm 2003 - 2025), TP.HCM cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ căn cứ vào quản lý kiến trúc đô thị như Quyết định 56/2021 chứ không phải quy hoạch 1/500 hay 1/2.000 được duyệt. Hơn thế nữa, khu vực dân cư có quy hoạch 1/500 được phê duyệt thì luật Xây dựng đã cho phép miễn giấy phép xây dựng.

Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, chúng ta đã không thực hiện đồng bộ việc miễn giấy phép xây dựng cho người dân. Nay Sở đề xuất miễn giấy phép theo công văn 4440 ngày 29.6.2025 là không cần thiết vì luật đã quy định miễn giấy phép.

Do đó, Viện kinh tế Tài nguyên và Môi trường xin góp ý và kiến tạo Chủ tịch UBND TP.HCM mạnh dạn và vững tin trong chỉ đạo cơ quan cấp Sở tuân thủ và tham mưu trên cơ sở pháp luật quy định.

Vì quy hoạch 1/2.000 hay 1/5.000 đều có thể bỏ giấy phép xây dựng thay cho đăng ký xây dựng mà không làm trái quy định của pháp luật về xây dựng. Trừ trường hợp các công trình liên quan đến an ninh quốc phòng, công trình dự án đặc biệt và tôn giáo.

Việc đề xuất miễn cấp phép xây dựng khu vực có tỷ lệ 1/500 không phải là tư duy đổi mới sáng tạo vì luật đã quy định từ trước. Do đó cần nghiên cứu nhanh việc bỏ giấy phép xây dựng thay cho đăng ký xây dựng để cho chính quyền phường xã thực hiện dựa trên cơ sở của Quyết định 56/2021 về quản lý kiến trúc xây dựng.

Đồng thời, Viện kinh tế Tài nguyên và Môi trường kiến nghị xem xét điều chỉnh tăng chiều cao công trình xây dựng ít nhất thêm một tầng đối với các thửa đất có chiều rộng thực tế hơn 5,5m và chiều dài công trình tối thiếu là 12m trong quy định tại Quyết định 56/2021. Điều này nhằm mục đích tăng tỷ lệ sử dụng đất xây dựng trong bối cảnh đô thị hóa tăng thêm hạ tầng giao thông trong 5 năm qua, không gây áp lực về lưu thông trong khu đô thị.

Đề xuất miễn giấy phép xây dựng trong khu vực có thiết kế đô thị

Trước đó, ngày 29.6, Sở Xây dựng TP.HCM có đề xuất UBND TP.HCM về cắt giảm thủ tục cấp phép xây dựng đối với 112 dự án có quy hoạch 1/500 trên địa bàn TP.HCM. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, đề xuất này là đang làm cho có và đánh tráo khái niệm.

Sở Xây dựng cho biết, qua rà soát lần đầu đối với 356 dự án có nhà ở thấp tầng có quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt hoặc thỏa thuận theo quy định, với tổng cộng khoảng 55.000 căn nhà thì có 112 dự án đủ điều kiện miễn giấy phép xây dựng theo quy định pháp luật hiện hành về xây dựng.

Từ đó, Sở Xây dựng đề xuất UBND TP.HCM chấp thuận giao đơn vị này triển khai giai đoạn 1 về cắt giảm thủ tục cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ thuộc khu vực đã có quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500. Cụ thể, giao Sở Xây dựng công bố danh mục 112 dự án đã đủ điều kiện miễn cấp phép xây dựng theo quy định. Cụ thể, TP.Thủ Đức có 41 dự án, huyện Nhà Bè 33 dự án, Bình Chánh 17 dự án, quận 7 có 10 dự án, Hóc Môn có 4 dự án, quận 12 có 3 dự án, quận 6 có 3 dự án và huyện Cần Giờ có 1 dự án.

Sau thời điểm 1.7, Sở Xây dựng TP.HCM cũng đề xuất UBND TP.HCM giao Sở Xây dựng tiếp tục phối hợp UBND xã, phường thực hiện rà soát, tiếp tục công bố các dự án đã có quy hoạch chi tiết 1/500 (hoặc quy hoạch tổng mặt bằng tỉ lệ 1/500 và phương án kiến trúc công trình) đã được phê duyệt hoặc chấp thuận và đã đủ điều kiện miễn giấy phép xây dựng theo quy định.

Sở Xây dựng cũng tham mưu UBND TP.HCM có văn bản báo cáo Thủ tướng, Bộ Xây dựng cho phép TP.HCM thí điểm miễn giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ có quy mô dưới 7 tầng thuộc khu vực có quy hoạch chi tiết 1/500 hoặc thiết kế đô thị đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt phù hợp quy định.

Trong đó không yêu cầu phải là nhà ở riêng lẻ thuộc dự án đầu tư xây dựng khu đô thị, dự án đầu tư xây dựng nhà ở và mở rộng đối tượng được miễn giấy phép xây dựng tại khu vực có thiết kế đô thị với các nội dung chỉ tiêu quy hoạch - kiến trúc đảm bảo tương ứng yêu cầu của quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt theo quy định.