(Dân trí) - Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo (AI) vừa được công bố, đề xuất có hiệu lực từ năm 2026. Trong đó, mạng lưới hạ tầng trí tuệ nhân tạo quốc gia được cấu thành bởi 3 hợp phần chính.
Ngày 15/10, Bộ Tư pháp công bố hồ sơ dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo (AI) đang tổ chức thẩm định.
Tờ trình dự án luật nhận định, AI đang trở thành công nghệ mũi nhọn của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, mở ra nhiều cơ hội to lớn cho phát triển kinh tế - xã hội nhưng cũng đặt ra không ít thách thức, cấp bách về quản lý, đạo đức và an toàn mà các quy định pháp luật hiện hành chưa bao quát đầy đủ.
Giữa tháng 6 vừa qua, Quốc hội ban hành Luật Công nghiệp công nghệ số, trong đó có một chương về trí tuệ nhân tạo (Chương IV), thiết lập nền tảng pháp lý ban đầu mang tính nguyên tắc cho việc phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI).
Nhiều quốc gia và khu vực trên thế giới đã và đang rất chủ động, tích cực trong việc xây dựng, hoàn thiện hành lang pháp lý cho lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, cho thấy đây là xu hướng tất yếu, không thể đảo ngược, theo cơ quan soạn thảo - Bộ Khoa học và Công nghệ.
Thành lập Ủy ban Quốc gia về trí tuệ nhân tạo
Luật Trí tuệ nhân tạo được xác định là luật khung, linh hoạt và thích ứng với sự phát triển của công nghệ.
Trong đó, dự thảo luật đề xuất thành lập Ủy ban Quốc gia về trí tuệ nhân tạo do Thủ tướng Chính phủ làm chủ tịch để chỉ đạo, điều phối các hoạt động mang tính liên ngành và chiến lược về trí tuệ nhân tạo.
Thành phần của ủy ban gồm đại diện lãnh đạo các bộ, cơ quan ngang bộ có liên quan, đảm bảo đầy đủ chức năng quản lý nhà nước về công nghệ, kinh tế, an ninh, quốc phòng, văn hóa, giáo dục...
Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ là cơ quan thường trực của Ủy ban Quốc gia về trí tuệ nhân tạo, có trách nhiệm điều phối, vận hành Cổng thông tin điện tử một cửa về trí tuệ nhân tạo.
Nhà nước sẽ đầu tư xây dựng hạ tầng trí tuệ nhân tạo quốc gia bao gồm các trung tâm dữ liệu, cụm máy chủ tính toán hiệu năng cao, trung tâm nghiên cứu, trung tâm đổi mới sáng tạo và các nền tảng trí tuệ nhân tạo dùng chung. Nhà nước đầu tư xây dựng hạ tầng cốt lõi dưới dạng dịch vụ công thiết yếu.
Mạng lưới hạ tầng trí tuệ nhân tạo quốc gia được cấu thành bởi 3 hợp phần chính.
Thứ nhất, hạ tầng phục vụ quản lý nhà nước, quốc phòng, an ninh và các hệ thống thông tin quan trọng quốc gia do Bộ Công an và Bộ Quốc phòng chủ trì quản lý, vận hành, đảm bảo tiêu chuẩn an ninh, an toàn cao nhất.
Thứ hai, hạ tầng phục vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì điều phối, kết nối các viện nghiên cứu, trường đại học và các tổ chức liên quan, nhằm thúc đẩy các nghiên cứu cơ bản và ứng dụng mang tính đột phá.
Thứ ba, hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế do doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế đầu tư, phát triển. Nhà nước có chính sách khuyến khích, huy động và kết nối hợp phần này vào mạng lưới chung trên cơ sở tự nguyện, tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định về an toàn, an ninh, trung lập cạnh tranh.
Xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia, lập Quỹ Phát triển trí tuệ nhân tạo
Dự luật nêu rõ, tổ chức, doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học, địa phương được công nhận là một bộ phận của Mạng lưới hạ tầng trí tuệ nhân tạo quốc gia khi đáp ứng được các điều kiện: Tuân thủ chuẩn kết nối, bảo đảm khả năng liên thông và an toàn kỹ thuật; bảo đảm an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu cá nhân; công khai dịch vụ, giá, mức thu, cam kết chất lượng khi cung cấp dịch vụ; chấp nhận thanh tra, kiểm tra, giám sát theo quy định...
Nhà nước sẽ xây dựng và vận hành Cơ sở dữ liệu quốc gia phục vụ trí tuệ nhân tạo, nhằm tạo lập tài nguyên dữ liệu thống nhất, chất lượng cao, thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng và đổi mới sáng tạo.
Bộ Khoa học và Công nghệ đề xuất, Thủ tướng Chính phủ ban hành và chỉ đạo tổ chức thực hiện Chiến lược quốc gia về trí tuệ nhân tạo. Chiến lược phải được rà soát, cập nhật định kỳ ít nhất 3 năm một lần hoặc khi có biến động lớn về công nghệ và thị trường.
Quỹ Phát triển trí tuệ nhân tạo quốc gia được thành lập, là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận. Mục đích của quỹ nhằm huy động nguồn lực và hỗ trợ tài chính cho các hoạt động thực hiện Chiến lược quốc gia về trí tuệ nhân tạo.
Dự luật được đề xuất Quốc hội xem xét thông qua, có hiệu lực thi hành từ đầu năm 2026.
Dự kiến nguồn lực thực hiện luật
Để bảo đảm triển khai thi hành Luật Trí tuệ nhân tạo, theo dự án luật, cần bảo đảm kinh phí xây dựng luật và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành khoảng 3,5 tỷ đồng.
Kinh phí để tổ chức triển khai thi hành luật và biên soạn tài liệu, tổ chức hội nghị tập huấn trong cơ quan có chức năng quản lý nhà nước… khoảng 3 tỷ đồng.
“Đây là khoản chi cần thiết và tất yếu để triển khai thi hành luật và nâng cao hiệu quả công tác thi hành luật trong thời gian tới”, cơ quan soạn thảo cho hay.
Nguồn nhân lực là đội ngũ có chuyên môn, kỹ năng phù hợp để thực hiện nhiệm vụ trên cơ sở kế thừa, tổ chức lại cán bộ làm công tác ứng dụng công nghệ thông tin của đơn vị chuyên trách về công nghệ thông tin. Việc này, theo cơ quan soạn thảo, không làm tăng tổ chức bộ máy và biên chế hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
Gian số L4-07 tầng 4, nơ-2 - Gold Season, 47 Nguyễn Tuân, Thanh Xuân, Hà Nội
Điện thoại: 1900 98 98 36
Fax: 045625169
Email: info@daisan.vn