Đề xuất gây tranh cãi về siết quy định thị thực tại Mỹ

Chính quyền Tổng thống Donald Trump đang có kế hoạch siết chặt quy định về thị thực trong bối cảnh Mỹ đẩy mạnh trấn áp tình trạng nhập cư bất hợp pháp.

Theo hãng tin Kyodo, Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) hôm 27-8 đã công bố đề xuất mới, quy định người được cấp thị thực F (sinh viên quốc tế) và J (trao đổi văn hóa) sẽ chỉ được phép lưu trú tối đa 4 năm. Trong khi đó, thời hạn của thị thực I (giới truyền thông) sẽ được rút ngắn còn không quá 240 ngày. Riêng công dân Trung Quốc thuộc diện này chỉ được ở Mỹ tối đa 90 ngày. Sau khi thị thực hết hạn, ai muốn ở lại lâu hơn sẽ phải nộp đơn xin gia hạn lên Cơ quan Di trú và Nhập tịch Mỹ (USCIS). Nhờ vậy, DHS sẽ có thêm cơ hội xem xét, thẩm định kỹ hơn.

Đề xuất nêu trên đang trong thời gian lấy ý kiến công chúng, kéo dài 30 ngày. Nếu được chính thức ban hành, quy định mới sẽ trở thành một trong những thay đổi lớn nhất về chính sách nhập cư trong nhiệm kỳ thứ 2 của ông Donald Trump, cũng như ảnh hưởng mạnh đến sinh viên, giới học giả và nhà báo trên khắp thế giới.

Theo quy định hiện nay, người được cấp thị thực F được phép lưu lại Mỹ trong suốt thời gian theo học. DHS lập luận rằng quy định này "gây ra rủi ro về an toàn, tiêu tốn một khoản tiền thuế khổng lồ của người dân và gây bất lợi cho công dân Mỹ". Giải thích về điều này, các quan chức cho rằng một số người đã lợi dụng quy định để trở thành "sinh viên vĩnh viễn", liên tục kéo dài thời gian lưu trú tại Mỹ, theo trang India Today.

"Quy định mới được đề xuất sẽ chấm dứt tình trạng lạm dụng đó một lần và mãi mãi bằng cách hạn chế thời gian một số người có thị thực được phép ở lại Mỹ, giảm bớt gánh nặng cho chính phủ liên bang trong việc giám sát đúng mức sinh viên nước ngoài và quá trình lưu trú của họ" - tuyên bố của DHS nhấn mạnh. DHS nhận định đề xuất mới sẽ giúp tăng cường giám sát thông qua Chương trình Sinh viên và Khách trao đổi (SEVP) cũng như Hệ thống Thông tin Sinh viên và Khách trao đổi (SEVIS), từ đó nâng cao hiệu quả quản lý.

Trong những tháng cuối nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump vào năm 2020, Mỹ cũng từng tìm cách áp dụng những thay đổi tương tự. Tuy nhiên, đề xuất ban đầu đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ giới giáo dục đại học và nhiều tổ chức khác, sau đó bị chính quyền Tổng thống Joe Biden rút lại vào năm 2021.

Giờ đây, những người chỉ trích tiếp tục cho rằng bước đi trên đe dọa khiến du học sinh quốc tế không còn muốn đến Mỹ, làm suy yếu hệ thống giáo dục đại học của nước này. Đáng chú ý, du học sinh tại Mỹ thường phải đóng học phí cao hơn và ít có cơ hội nhận học bổng. Vì vậy, nếu quy định mới khiến số lượng sinh viên quốc tế giảm, các trường đại học Mỹ có thể chịu tác động về tài chính.

Bà Fanta Aw, Giám đốc Điều hành tổ chức NAFSA - Hiệp hội Các nhà giáo dục quốc tế (trụ sở ở Washington), cảnh báo quy định mới nếu được thực thi sẽ trở thành một rào cản bổ sung đối với sinh viên quốc tế khi lựa chọn đến Mỹ học tập. Quy định này cũng gây bất lợi cho nền kinh tế, việc đổi mới sáng tạo và năng lực cạnh tranh toàn cầu của Mỹ.

Theo dữ liệu của chính phủ Mỹ, nước này có khoảng 1,6 triệu sinh viên được cấp thị thực loại F vào năm 2024, cùng với 355.000 khách tham gia chương trình trao đổi và khoảng 13.000 nhà báo nước ngoài.