Đề xuất bỏ bằng tốt nghiệp THCS, hiệu trưởng được cấp bằng tốt nghiệp THPT

Chính phủ đề xuất bỏ bằng tốt nghiệp THCS nhằm đơn giản hóa quy trình quản lý giáo dục, chuyển thẩm quyền cấp bằng tốt nghiệp THPT cho hiệu trưởng.

Sáng 13/8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục.

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, dự thảo luật quy định về hệ thống giáo dục quốc dân; cơ sở giáo dục, nhà giáo; quản lý nhà nước về giáo dục; quyền và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động giáo dục. Dự thảo luật áp dụng đối với toàn bộ hệ thống giáo dục quốc dân.

Về các nội dung sửa đổi, hoàn thiện, Bộ trưởng cho biết, dự thảo luật sửa đổi theo hướng thiết lập hệ thống giáo dục quốc dân mở, linh hoạt, liên thông, học tập suốt đời, phù hợp với yêu cầu hiện đại hóa giáo dục.

Nội dung này đã bảo đảm thống nhất với dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) và Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi).

Dự thảo cũng sửa đổi theo hướng bỏ bằng tốt nghiệp THCS nhằm đơn giản hóa quy trình quản lý giáo dục, phù hợp với thông lệ quốc tế và bối cảnh phổ cập giáo dục đến THCS hiện nay.

Ngoài ra, giao người đứng đầu cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh quyết định việc lựa chọn sách giáo khoa; giao cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh tổ chức biên soạn tài liệu giáo dục địa phương, hội đồng thẩm định cấp tỉnh thẩm định và UBND cấp tỉnh phê duyệt tài liệu giáo dục địa phương nhằm nâng cao trách nhiệm quản lý nhà nước của địa phương trong việc tổ chức thực hiện chương trình giáo dục phổ thông.

Chuyển thẩm quyền cấp bằng tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) từ Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo cho hiệu trưởng.

Trình bày báo cáo thẩm tra dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, về văn bằng, chứng chỉ của hệ thống giáo dục quốc dân, Thường trực Ủy ban đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc việc bãi bỏ quy định cấp bằng tốt nghiệp THCS. Bằng tốt nghiệp THCS xác nhận việc hoàn thành giai đoạn giáo dục cơ bản, làm cơ sở để tiến hành phân luồng học sinh sau THCS.

Về bằng trung học nghề, Thường trực Ủy ban đề nghị làm rõ cơ sở xác định tương đương với bằng tốt nghiệp THPT. Thường trực Ủy ban cho rằng, nên quy định theo hướng khuyến khích học sinh thi tốt nghiệp THPT, đồng thời có chứng chỉ nghề.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, các chính sách phải công bằng trong tiếp cận giáo dục, có sự liên thông trong hệ thống giáo dục; thực hiện phân luồng học sinh và tổ chức các cấp học, bậc học phù hợp với nhu cầu của thị trường lao động.

“Hiện nay, dường như thị trường lao động còn thiếu và chưa đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Thị trường lao động nước ngoài cũng đang cần lao động Việt Nam”, Chủ tịch Quốc hội cho biết.

Ngoài ra, cần chú ý triển khai chính sách xã hội hóa giáo dục - đào tạo, tạo điều kiện cho tư nhân trong và ngoài nước tham gia, với sự quản lý của Nhà nước, Bộ Giáo dục và Đào tạo; hoàn thiện chương trình sách giáo khoa phổ thông; hoàn thiện bình dân học vụ số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo…

Chủ tịch Quốc hội cho biết, các quốc gia đang phát triển bình dân học vụ số, ứng dụng công nghệ, AI, phải quy định rõ giữ lại bằng THCS dưới dạng chứng nhận số hay dưới hình thức nào. Đồng thời, cần đơn giản hóa thủ tục khi hiệu trưởng cấp bằng; bổ sung quy định về giá trị pháp lý của bằng tốt nghiệp trung học nghề; công nhận tương đương THPT cho mục đích tuyển dụng công chức cấp cơ sở để khuyến khích phân luồng.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, cần nghiên cứu, bổ sung quy định nhằm bảo đảm bảo mật văn bằng, chứng chỉ theo Luật An ninh mạng, tránh tình trạng rủi ro, giả mạo văn bằng, chứng chỉ; có lộ trình tích hợp, ứng dụng AI để xác thực văn bằng tự động, nhằm giảm chi phí hành chính.

“Đây là vấn đề cần quan tâm để chúng ta hướng tới mở rộng giáo dục bắt buộc đến THCS từ năm 2030”, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.

Từ chủ trương của Bộ Chính trị, Quốc hội đã thông qua nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân. Đây là một nghị quyết lịch sử, chưa từng có.

Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị đẩy mạnh tuyên truyền chính sách, pháp luật, vận động phụ huynh đưa con em đến trường, bảo đảm "không ai bị bỏ lại phía sau", tất cả học sinh đều được đến trường.

Về sách giáo khoa, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, đây là vấn đề được sự quan tâm rất lớn của xã hội, nhất là các em học sinh, phụ huynh, đội ngũ giáo viên và cơ quan quản lý. Cơ quan soạn thảo cần rà soát, nghiên cứu kỹ triển khai chính sách này để có những điều chỉnh bảo đảm khoa học, tiết kiệm hiệu quả, phù hợp với tình hình thực tế.