Đề xuất bảo hiểm tiền gửi chi trả sớm, không cần chờ phá sản

Chiều 22/9, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi). Thừa ủy quyền Thủ tướng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng trình bày tờ trình.

Sau 12 năm, Luật Bảo hiểm tiền gửi, theo cơ quan soạn thảo, phát sinh vướng mắc cần giải quyết, tập trung vào quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia, phí, hạn mức, thời điểm chi trả bảo hiểm tiền gửi.

Theo Thống đốc, dự thảo quy định Bảo hiểm tiền gửi được cho vay đặc biệt tổ chức tham gia trong trường hợp họ được can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt và bị rút tiền hàng loạt và để thực hiện phương án phục hồi, chuyển giao bắt buộc. Bảo hiểm tiền gửi được tự quyết định việc cho vay đặc biệt, gồm việc cho vay có hoặc không có tài sản bảo đảm, hoặc lãi suất.

Dự thảo sửa quy định về thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm sớm hơn hiện hành. Cụ thể, dự thảo bổ sung quy định chi trả trong trường hợp đặc biệt, phát sinh sự cố, khủng hoảng có nguy cơ gây mất an toàn hệ thống tổ chức tín dụng.

Thực tế, quy định hiện hành cho phép quỹ bảo hiểm tiền gửi chi trả khi tổ chức tín dụng phá sản. Tuy nhiên, theo bà Hồng, việc này dẫn tới trường hợp sự cố xảy ra như một ngân hàng bị rút tiền hàng loạt, nhà điều hành cần giải pháp để ổn định hệ thống nhưng không thể sử dụng tiền từ bảo hiểm tiền gửi.

Bà dẫn trường hợp sự cố rút tiền hàng loạt từng xảy ra tại Ngân hàng SCB. Thời điểm đó, quỹ bảo hiểm tiền gửi có gần 100.000 tỷ đồng nhưng không sử dụng được do vướng quy định này. Vì vậy, dự thảo luật đề xuất cho phép bảo hiểm tiền gửi được chi trả cho người gửi tiền sớm hơn, thay vì chờ đến tuyên bố phá sản mới sử dụng được để đảm bảo an toàn hệ thống, theo Thống đốc.

Cùng với đó, dự thảo luật bổ sung quy định trong trường hợp đặc biệt, Thống đốc quyết định hạn mức chi trả tối đa bằng toàn bộ các khoản tiền gửi được bảo hiểm của người gửi tiền, thay vì chỉ nhận trong hạn mức bảo hiểm. Theo luật hiện hành, thẩm quyền này của Thủ tướng. Việc này nhằm phát huy vai trò của tổ chức bảo hiểm tiền gửi trong việc bảo vệ quyền lợi người gửi tiền, đảm bảo an toàn hệ thống.

Ngoài nội dung về thời điểm chi trả, dự thảo luật giao Thống đốc quy định mức phí bảo hiểm tiền gửi, đồng thời bổ sung quy định tạm hoãn nộp tiền phí phát sinh trước thời điểm tổ chức tín dụng bị đặt vào kiểm soát đặc biệt. Điều này, theo bà Hồng, nhằm tạo cơ sở để các tổ chức tín dụng này chưa phải thực hiện ngay việc nộp khoản phí bảo hiểm còn thiếu, nộp chậm và tiền phạt (nếu có). Tuy nhiên, tổ chức tín dụng sẽ phải xây dựng kế hoạch để hoàn trả khoản tiền được tạm hoãn nộp trong phương án cơ cấu lại.

Về nội dung này, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi đề nghị việc quy định mức phí phải được nghiên cứu kỹ lưỡng, bảo đảm ổn định nguồn thu, phù hợp với năng lực tài chính của tổ chức tham gia. Ông cũng góp ý cơ quan soạn thảo nghiên cứu, xác định lộ trình xây dựng mức phí trên cơ sở đánh giá và phân loại các tổ chức tín dụng.

"Có ý kiến cho rằng hiện nay hệ thống quỹ tín dụng nhân dân vừa phải nộp phí bảo hiểm tiền gửi, vừa phải tham gia Quỹ bảo đảm an toàn hệ thống quỹ tín dụng nhân dân nên cần nghiên cứu cơ chế chia sẻ phí để giảm gánh nặng tài chính cho họ", ông Mãi nói.

Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính cũng đề nghị chính sách tạm hoãn nộp phí cho các nhà băng bị kiểm soát đặc biệt phải có trong phương án cơ cấu lại được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Việc này để bảo đảm tính tổng thể khi xem xét phương án tái cơ cấu, làm rõ thời hạn tạm hoãn. Ngoài ra, cơ quan soạn thảo cũng cần làm rõ số tiền tạm hoãn nộp có bị tính lãi hay không, phương án xử lý trong trường hợp ngân hàng được kiểm soát đặc biệt không thể hoàn trả đầy đủ khoản tiền này.

Dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi sửa đổi dự kiến được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 10, khai mạc vào 20/10.

Phương Dung