Đề nghị thu hẹp chênh lệch giá vàng với thế giới xuống dưới 5 triệu đồng/lượng

Đại biểu Quốc hội phân tích, nếu chỉ 10-15% lượng vàng trong dân được đưa vào hệ thống tài chính, tương đương 5-7 tỷ USD thì đó sẽ là nguồn vốn quý giá cho nền kinh tế.

Quốc hội chiều nay thảo luận về tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2025, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2026.

Phát biểu về huy động nguồn lực vàng trong dân, đại biểu Thạch Phước Bình (Vĩnh Long) dẫn thông tin của Hội đồng vàng thế giới, người dân Việt Nam hiện nắm giữ khoảng 400-500 tấn vàng, tương đương 35-40 tỷ USD, chiếm gần 8% GDP.

Mỗi năm, Việt Nam tiêu thụ trung bình 55 tấn vàng, nằm trong nhóm quốc gia tiêu thụ vàng cao nhất khu vực. Tuy nhiên, phần lớn lượng vàng này vẫn nằm trong két - một nguồn lực khổng lồ chưa được chuyển hóa thành vốn cho nền kinh tế.

Năm 2024 và những tháng đầu năm nay, có thời điểm chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới vượt hơn 14 triệu đồng/lượng, thậm chí 20 triệu. Đại biểu nhìn nhận sự bất ổn của thị trường và tâm lý đầu cơ, găm giữ.

Dù Ngân hàng Nhà nước đã can thiệp đấu thầu vàng miếng, song đây mới chỉ là giải pháp ngắn hạn. Nguyên nhân gốc rễ vẫn là thiếu một cơ chế thị trường minh bạch, hiện đại, an toàn cho người dân.

Đại biểu đề nghị ổn định thị trường vàng, thu hẹp chênh lệch giá trong và ngoài nước xuống dưới 5 triệu đồng/lượng trong vòng 6-12 tháng; kiểm soát đầu cơ, tăng cung thông qua nhập khẩu có kiểm soát.

Đại biểu Thạch Phước Bình cũng cho rằng, nên thành lập sở giao dịch vàng quốc gia - đây là bước đột phá thể chế. Người dân có thể gửi vàng vật chất vào kho lưu ký chuẩn hóa, nhận chứng chỉ điện tử để giao dịch, cầm cố hoặc quy đổi. Lúc này, Nhà nước quản lý được dòng vàng thật mà vẫn đảm bảo quyền sở hữu của người dân.

Ông đề nghị phát hành chứng chỉ vàng lưu ký, quỹ đầu tư vàng, trái phiếu vàng được bảo chứng bằng vàng vật chất trong kho. Người dân có thể góp vàng hoặc đầu tư bằng tiền đồng, hưởng lợi nhuận theo giá vàng, biến “vốn tĩnh” thành “vốn động”.

Ông Bình cũng cho rằng cần khuyến khích chuyển hóa vàng thành tiền đồng thông qua chính sách miễn phí lưu ký, ưu đãi lãi suất, hoặc phát hành trái phiếu chính phủ bằng vàng dành riêng cho người bán vàng vật chất. 

"Nếu chỉ 10-15% lượng vàng trong dân được đưa vào hệ thống tài chính, tương đương 5-7 tỷ USD, thì đó sẽ là nguồn vốn quý giá cho phát triển hạ tầng, chuyển đổi số và đổi mới công nghệ, mà không cần tăng vay nợ công", ông phân tích.

Tuy nhiên, ông Bình nhận định không thể huy động nguồn lực của dân nếu chưa quản lý minh bạch nguồn lực của Nhà nước, cũng như không thể khai thác vốn trong dân nếu chưa tạo được niềm tin rằng đồng vốn ấy sẽ được sử dụng hiệu quả, an toàn và sinh lợi cho đất nước.

Vì vậy, đại biểu kiến nghị Quốc hội giao Chính phủ xây dựng đề án tổng thể về huy động và quản lý nguồn lực ngoài ngân sách, trong đó tích hợp cả hai trụ cột là thể chế hóa các quỹ tài chính công minh bạch, hiệu quả; thiết lập cơ chế huy động nguồn lực tài chính trong dân cư an toàn, hiện đại và hội nhập. 

Thu hút nguồn vốn trong dân, "lọt sàng xuống nia"

Cũng phân tích về thu hút nguồn vốn trong dân, đại biểu Nguyễn Văn Thân (Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam) cho biết, người dân tích lũy ngoại tệ hoặc vàng, bạc, đá quý và bất động sản.

Ông nhận định, một trong những nguyên nhân khiến bất động sản, vàng tăng giá lên là do "chúng ta vẫn còn thiếu khả năng thu hút đầu tư trong dân vì trong dân nguồn vốn này rất lớn, có lẽ không ai là không hiểu được điều ấy".

"Phương pháp hiện nay chúng ta thu hút nguồn vốn trong dân là chưa được. Bởi vì chúng ta chỉ thu hút bằng tiền nội tệ chứ không thu hút bằng ngoại tệ. Người dân đều biết rằng ngoại tệ và vàng giữ được giá.

Tôi đề nghị nên có suy nghĩ là vay của dân ít nhất bằng 6% như vay của nước ngoài, thậm chí hơn. Tôi nghĩ 'lọt sàng xuống nia'. Dân cho vay, nếu mình trả lãi cao hơn thì dân cũng được hưởng mà nhà nước cũng được hưởng, thay vì phải xin viện trợ hoặc vay vốn nước ngoài.", ông Thân đề xuất.

Về lương cán bộ, đại biểu tính toán mức thu nhập bình quân hiện nay khoảng 15 triệu đồng/tháng.

Theo ông, nên ủng hộ ý kiến của đại biểu Trương Trọng Nghĩa phát biểu sáng nay: "Lương cán bộ, công chức, viên chức phải ngang mức sống trung bình của xã hội".

Ông Thân nêu thực tế ở các doanh nghiệp tư nhân có thể thuê sinh viên mới ra trường, đặc biệt là sinh viên công nghệ với mức lương 50 triệu đồng/tháng, có nơi trả 100-200 triệu đồng, tuy nhiên vẫn không có người làm. Thông tin này đã được khảo sát, chứ không phải không có cơ sở.

"Cho nên việc tăng lương cho cán bộ, công nhân viên chức là bắt buộc...", đại biểu khẳng định và cho rằng việc cán bộ, công chức, viên chức ở lại với Nhà nước thời kỳ hiện nay cần được khuyến khích và "khuyến khích quan trọng nhất là vấn đề lương".

Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Thân đề nghị Chính phủ, Quốc hội cố gắng nghiên cứu tăng lương cho cán bộ, "hiện nay đã tăng nhưng chưa ổn, nếu không sẽ mất người lao động tốt".