Đề nghị ngành thuế công khai dữ liệu làm cơ sở ấn định thuế

VCCI đề nghị bổ sung cơ chế để cơ quan quản lý thuế công khai nguồn dữ liệu tham chiếu, các tiêu chí lựa chọn nguồn dữ liệu làm cơ sở, căn cứ để ấn định thuế.

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa gửi góp ý tới Bộ Tài chính về dự thảo luật Quản lý thuế (sửa đổi).

Theo VCCI, điều 24 dự thảo quy định về ấn định thuế, nhưng chưa có quy định cụ thể về căn cứ ấn định thuế, phương pháp ấn định thuế. Đồng thời, điều 35.1.2b dự thảo chưa quy định rõ về quyền của người nộp thuế trong trường hợp bị ấn định thuế.

Người nộp thuế là đối tượng bị ấn định nên cần được giải thích về các cơ sở, căn cứ ấn định thuế. Điều này giúp tạo ra công bằng cũng như đảm bảo các quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp.

Do vậy, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung cơ chế để cơ quan quản lý thuế công khai (hoặc người nộp thuế có quyền yêu cầu cơ quan thuế cung cấp, giải thích) nguồn dữ liệu tham chiếu và các tiêu chí lựa chọn nguồn dữ liệu làm cơ sở và căn cứ để ấn định thuế cho người nộp thuế được biết.

Điều 12 dự thảo quy định về khai thuế, tính thuế, khấu trừ thuế. Tuy nhiên, dự thảo chưa quy định cụ thể về các trường hợp được khai bổ sung hồ sơ khai thuế.

Theo VCCI, trên thực tế, việc kê khai điều chỉnh có thể dẫn đến các trường hợp: giảm số tiền thuế phải nộp hoặc làm tăng số tiền thuế được khấu trừ, tăng số tiền thuế được miễn, giảm, hoàn; tăng số tiền thuế phải nộp hoặc làm giảm số tiền thuế được khấu trừ, giảm số tiền thuế được miễn, giảm, hoàn; không làm thay đổi số tiền thuế phải nộp, số tiền thuế được khấu trừ, số tiền thuế được miễn, giảm, hoàn.

Quy định trước đây tại điều 47.3 luật Quản lý thuế 2019 cho phép người nộp thuế trong trường hợp phát hiện hồ sơ khai thuế có sai, sót nếu khai bổ sung làm giảm số tiền thuế phải nộp hoặc làm tăng số tiền thuế được khấu trừ, tăng số tiền thuế được miễn, giảm, hoàn, thì thực hiện theo quy định về giải quyết khiếu nại về thuế. 

Dự thảo hiện tại không có quy định tương tự, gây ra cách hiểu khác nhau hoặc quy định không rõ ràng, gây bất lợi và chưa đảm công bằng cho người nộp thuế.

VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung quy định cho phép doanh nghiệp được kê khai điều chỉnh đối với trường hợp: hồ sơ thuộc phạm vi, thời kỳ đã thanh tra, kiểm tra thuế nêu tại quyết định thanh tra, kiểm tra thuế.

Hồ sơ thuộc phạm vi, thời kỳ thanh tra, kiểm tra thuế nhưng sau khi cơ quan thuế, cơ quan có thẩm quyền đã ban hành kết luận xử lý thuế mà việc khai bổ sung dẫn đến giảm số tiền thuế phải nộp, tăng số tiền thuế được hoàn.

Đề nghị không hoãn xuất cảnh với chủ sở hữu hưởng lợi khi doanh nghiệp nợ thuế

Điều 17.5 dự thảo bổ sung hoãn xuất cảnh với cá nhân là chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp khi doanh nghiệp chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo bỏ quy định này.

VCCI phân tích, theo luật Doanh nghiệp, cá nhân chỉ cần sở hữu từ 25% vốn đã là chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp, không phân biệt có quyền điều hành hay không. Chủ sở hữu hưởng lợi chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi phần vốn góp hoặc cổ phần nắm giữ, không chịu trách nhiệm vô hạn với nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp. Nhiều trường hợp, chủ sở hữu hưởng lợi không trực tiếp điều hành, ra quyết định về hoạt động của doanh nghiệp.

Trong khi đó, mục đích của quy định tạm hoãn xuất cảnh là nhằm gây áp lực với người trực tiếp sở hữu, điều hành doanh nghiệp để truy thu thuế. Khi đó, việc tạm hoãn xuất cảnh với chủ sở hữu hưởng lợi là quá rộng, ảnh hưởng đến quyền tự do đi lại của các chủ thể này, đặc biệt với các chủ thể không trực tiếp điều hành doanh nghiệp.

Điều này cũng tiềm ẩn nguy cơ làm giảm sức hấp dẫn của môi trường đầu tư, nhất là với nhà đầu tư nước ngoài, khi họ có thể bị hạn chế xuất cảnh chỉ vì doanh nghiệp góp vốn chưa nộp thuế.

Hơn nữa, hiện nay, ngành thuế có rất nhiều biện pháp cưỡng chế thuế như trích tiền từ tài khoản ngân hàng, không cho phép sử dụng hóa đơn, kê biên và đấu giá tài sản… Biện pháp tạm hoãn xuất cảnh chỉ nên áp dụng đặc thù và đúng đối tượng.