'Đăng ký 13 nguyện vọng đại học, đậu gì học nấy'

Trong mùa tuyển sinh đại học năm nay, tôi trò chuyện với con của một người bạn. Cháu đăng ký đến 13 nguyện vọng vào đại học.

Khi tôi hỏi vì sao lại đăng ký nhiều đến vậy, cháu trả lời:"Đăng ký cho chắc, đậu trường nào thì con học trường đó". Nghe câu trả lời ấy, tôi vừa thương vừa lo.

Thực tế, không chỉ riêng trường hợp này. Năm nay, thống kê cho thấy có hàng triệu nguyện vọng được đăng ký, thậm chí có trường hợp một thí sinh nộp hơn 100 nguyện vọng.

Rõ ràng, nhiều học sinh đang chọn ngành, chọn nghề một cách ngẫu nhiên, như thể "đánh bạc" với tương lai của chính mình chứ không hề có một định hướng hay đam mê đối với nghề nghiệp các bạn sẽ lựa chọn học tập sau khi hoàn thành chương trình học phổ thông.

Hệ quả thì như thực tế chúng ta cũng thấy, nhiều sinh viên học đại học nhưng lại chẳng hứng thú với ngành nghề mình học, nhiều bạn bỏ cuộc giữa chừng, thậm chí có một số không nhỏ các cử nhân đại học sau khi ra trường lại loay hoay không biết mình có thể làm gì rồi phải làm những công việc không liên quan đến ngành học.

Đó là một trong những lý do dẫn đến không ít cử nhân, kỹ sư lại lựa chọn mưu sinh bằng nghề chạy xe công nghệ, hay lao động phổ thông. Đây là một sự lãng phí lớn về thời gian, tiền bạc của gia đình, xã hội.

Trong khi đó, đất nước đang bước vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ với nhiều dự án quy mô lớn. Những dự án này không chỉ cần nguồn vốn khổng lồ mà quan trọng hơn, đòi hỏi đội ngũ nhân lực chất lượng cao, có chuyên môn vững vàng để vận hành, quản trị, phát triển.

Nhưng nhìn lại cách học sinh hôm nay chọn ngành, chọn nghề theo cảm tính, chúng ta có lý do để lo lắng: liệu tương lai đất nước có đủ lực lượng nhân sự đáp ứng yêu cầu của thời đại hay không?

Vấn đề định hướng nghề nghiệp cho học sinh từ những năm đầu tiên của bậc phổ thông vẫn là một bài toán khó. Các em cần được tiếp cận sớm với thông tin về ngành nghề, xu hướng nhân lực, được trải nghiệm môi trường thực tế để hiểu rõ bản thân và thị trường lao động.

Chỉ khi mỗi học sinh biết mình học để làm gì, biết chọn ngành nghề phù hợp với năng lực và đam mê, chúng ta mới có thể xây dựng được nguồn nhân lực chất lượng đồng đều.

Henry Nguyễn