Đan Mạch ngày 22.12 đã triệu tập đại sứ Mỹ để phản đối việc Tổng thống Mỹ Donald Trump bổ nhiệm một đặc phái viên tới Greenland - người ngay sau đó công khai tuyên bố sẽ biến vùng lãnh thổ này thành 'một phần của Mỹ'.
Ngày 22.12, Tổng thống Trump bổ nhiệm Thống đốc bang Louisiana Jeff Landry làm đặc phái viên Mỹ tại Greenland. Trên nền tảng Truth Social, ông Trump cho rằng Greenland có "tầm quan trọng thiết yếu" đối với an ninh quốc gia Mỹ, không chỉ vì lợi ích của Washington mà còn liên quan sự an toàn của các đồng minh và "cả thế giới".
Kể từ khi trở lại Nhà Trắng hồi tháng 1, ông Trump liên tục khẳng định Mỹ "cần" Greenland vì lý do an ninh quốc gia và không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để bảo vệ lợi ích tại hòn đảo giàu tài nguyên ở Bắc Cực này, theo AFP.
Cùng ngày, ông Landry viết trong một bài đăng trên X: "Thật vinh dự khi được phục vụ ngài ở vị trí tình nguyện này để biến Greenland thành một phần của Mỹ".
Tuyên bố ngay lập tức gây phẫn nộ tại Đan Mạch. Ngoại trưởng Đan Mạch Lars Lokke Rasmussen cho biết ông "vô cùng tức giận" trước các phát ngôn trên, khẳng định Mỹ phải tôn trọng chủ quyền của Đan Mạch và Greenland. Vài giờ sau, Bộ Ngoại giao Đan Mạch đã triệu tập đại sứ Mỹ để yêu cầu giải thích.
"Hôm nay chúng tôi đã vạch ra một lằn ranh đỏ rất rõ ràng", ông Rasmussen nói với Đài DR. Ông cho biết cuộc họp có sự tham dự của đại diện Greenland.
Ngoại trưởng Rasmussen cho biết việc bổ nhiệm này khẳng định sự quan tâm liên tục của Mỹ đối với Greenland. "Tuy nhiên, chúng tôi nhấn mạnh rằng tất cả mọi người - kể cả Mỹ - phải thể hiện sự tôn trọng đối với toàn vẹn lãnh thổ của Đan Mạch", theo ông.
Nhà lãnh đạo Greenland Jens-Frederik Nielsen và Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen đã đưa ra một tuyên bố chung: "Không thể sáp nhập một quốc gia khác. Chúng tôi mong muốn được tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ chung".
Trong thông điệp gửi người dân Greenland trên Facebook, ông Nielsen khẳng định việc Mỹ bổ nhiệm đặc phái viên không làm thay đổi thực tế chính trị hiện nay. "Chúng ta sẽ tự quyết định tương lai của mình. Greenland là đất nước của chúng ta và thuộc về người Greenland", ông viết.
Liên minh châu Âu cũng lên tiếng ủng hộ Đan Mạch. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa nhấn mạnh chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ là "những nguyên tắc cốt lõi của luật pháp quốc tế", đồng thời khẳng định EU "hoàn toàn đoàn kết với Đan Mạch và người dân Greenland".
Lãnh đạo của cả Đan Mạch và Greenland đều nhiều lần khẳng định rằng hòn đảo rộng lớn này không phải để bán và họ sẽ tự quyết định tương lai của mình.
Greenland sở hữu trữ lượng khoáng sản đất hiếm lớn nhưng chưa được khai thác, đồng thời được xem là mắt xích chiến lược khi băng Bắc Cực tan chảy, mở ra các tuyến hàng hải mới. Nhờ vị trí địa lý đặc biệt, hòn đảo nằm trên tuyến đường ngắn nhất của quỹ đạo tên lửa giữa Nga và Mỹ, làm gia tăng giá trị quân sự - an ninh.
Hiện Mỹ duy trì căn cứ quân sự Pituffik tại Greenland và đã mở lãnh sự quán trên đảo từ tháng 6.2020.
47 Nguyễn Tuân, Phường Thanh Xuân, Thành phố Hà Nội, Việt Nam.
Điện thoại: 1900 98 98 36
Email: info@daisan.vn