Đài tưởng niệm nạn nhân COVID-19: Lòng nhân ái và sức sống cộng đồng

Việc TP.HCM chủ trương xây dựng khu tưởng niệm nạn nhân COVID-19 tại khu đất giữa lòng thành phố đã chạm đến tình cảm người dân.

Chủ trương này gợi nhắc lòng nhân ái, tôn vinh sức sống cộng đồng, thể hiện tinh thần trân trọng ký ức để bước tiếp tương lai.

Thiết kế gần gũi, tinh tế

Cá nhân tôi nghĩ việc thiết kế có thể bắt đầu từ ý tưởng về dòng chảy ký ức. Không gian tưởng niệm không nên chỉ tập trung vào tượng đài hay bia đá đứng im lặng, vừa tạo cảm giác khô cứng, vừa tốn kém kinh phí xây dựng. Thay vào đó, nên chăng là một hành trình trải nghiệm cảm xúc sâu lắng.

Con đường dẫn vào khu tưởng niệm có thể uốn lượn nhẹ nhàng, hai bên là cây xanh giản dị, thảm hoa theo mùa, tượng trưng cho sự sống tiếp nối.

Những tấm phù điêu khắc họa hình ảnh người dân, đội ngũ y bác sĩ, lực lượng tình nguyện viên, cán bộ chiến sĩ trong những khoảnh khắc sinh tử của đại dịch sẽ được sắp xếp xen kẽ, tạo cảm giác câu chuyện được kể từ từ, mạch lạc và cảm động.

Trung tâm của khu tưởng niệm có thể là một không gian mở, với bức tượng trừu tượng đại diện cho tinh thần kiên cường đoàn kết, chung sức đồng lòng, kết hợp hồ nước nhỏ phản chiếu ánh sáng, tượng trưng cho sự thanh thản, tĩnh lặng. Hệ thống ánh sáng ban đêm chiếu nhẹ tinh tế, giúp tạo cảm giác yên tĩnh, trang trọng.

Các hạng mục cần ưu tiên sử dụng vật liệu thân thiện môi trường như đá tự nhiên, gỗ tái chế, kính mờ hoặc bê tông nhẹ, vừa bền vững vừa tạo cảm giác gần gũi.

Màu sắc chủ đạo nên thiên về các tông nhẹ nhàng, trung tính như trắng, be, xám nhạt, xen kẽ những điểm nhấn màu xanh của cây cỏ hoặc màu vàng ánh sáng, gợi sự ấm áp, hy vọng.

Một phần diện tích có thể bố trí gian trưng bày những câu chuyện, với hình ảnh, nhật ký, hiện vật nhỏ kể lại những câu chuyện đời thường nhưng đầy cảm xúc trong đại dịch. Đây sẽ là nhịp cầu giáo dục, giúp học sinh, sinh viên, du khách hiểu được giá trị của tinh thần đồng lòng, ý thức phòng chống dịch bệnh.

Tiện ích kết nối cuộc sống hôm nay

Để thể hiện tinh thần sự sống luôn tiếp nối, cũng cần xây dựng các tiện ích cộng đồng đi kèm. Khu vực sinh hoạt ngoài trời nên có bãi cỏ rộng, ghế nghỉ, mái che để gia đình, nhóm bạn hay người cao tuổi có thể đến thư giãn, trò chuyện hoặc tổ chức những buổi lễ nhỏ tưởng niệm.

Một góc thư viện nhỏ, không gian đọc sách về sức khỏe và lịch sử đại dịch sẽ giúp khu tưởng niệm trở thành nơi tích hợp tri thức.

Các tiện ích như bãi đậu xe ngầm, lối đi cho người khuyết tật, nhà vệ sinh công cộng hay quán nước nhỏ phục vụ nhu cầu nghỉ ngơi sẽ giúp nơi đây không chỉ là điểm đến ngắn hạn mà trở thành một không gian thường nhật, nơi người dân đến tưởng nhớ, đồng thời tận hưởng khoảng lặng trong đời sống đô thị.

Điều quan trọng nhất là mỗi yếu tố thiết kế, mỗi tiện ích đều cần hướng tới con người. Khi các thế hệ mai sau đến đây, không chỉ thấy một công trình, mà còn cảm nhận được lòng nhân ái, sự kiên cường, tinh thần đoàn kết mà TP.HCM đã thể hiện trong đại dịch.

Đến với khu tưởng niệm, chúng ta sẽ rút ra được thông điệp: những mất mát có thể đau thương, nhưng nỗi đau ấy có thể trở thành bài học, thành sức mạnh và là nhịp cầu kết nối con người với con người.

Cuối cùng, một điều tế nhị nhưng không kém phần quan trọng là vấn đề kinh phí xây dựng. Khu tưởng niệm nên được triển khai với nguồn lực hợp lý, tiết kiệm và minh bạch, tránh lãng phí hoặc phô trương quá mức. Một công trình quá xa hoa có thể làm người dân có cảm giác xa cách, thậm chí làm giảm đi ý nghĩa nhân văn của nơi tưởng niệm.

Một dự án vừa đủ, tinh giản nhưng giàu giá trị biểu tượng sẽ giúp mỗi bước chân vào khu tưởng niệm đều là trải nghiệm cảm xúc sâu sắc và tiếp thêm sức mạnh hướng đến tương lai.