Đại biểu lo 'lỗ hổng' khi biến động tài sản trên 1 tỉ mới phải kê khai

Đại biểu Quốc hội ủng hộ việc nâng mức biến động tài sản trong năm từ 300 triệu đồng lên 1 tỉ đồng, song cho rằng cần cơ chế để ngăn ngừa tình trạng 'né' kê khai.

Chiều 18.11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Phòng, chống tham nhũng.

Tại dự thảo, Chính phủ đề xuất tăng giá trị kim khí quý, đá quý, tiền, giấy tờ có giá và tài sản khác phải kê khai từ 50 triệu đồng lên 150 triệu đồng.

Đồng thời, mức thu nhập biến động trong năm phải kê khai bổ sung cũng được đề xuất tăng từ 300 triệu đồng lên 1 tỉ đồng.

Trên 1 tỉ mới kê khai, liệu có chia nhỏ giao dịch?

Nêu ý kiến về nội dung trên, đa số đại biểu Quốc hội đều ủng hộ việc nâng mức giá trị tài sản phải kê khai, vì như vậy là phù hợp với thực tiễn. Song, một số ý kiến đề nghị cân nhắc thêm các vấn đề có liên quan.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn TP.HCM) nói, ngưỡng biến động tài sản trong năm 1 tỉ đồng mà dự thảo luật đưa ra là hợp lý. Tuy nhiên, ông lo ngại nếu chỉ quy định theo con số tuyệt đối như vậy sẽ xuất hiện tình trạng chia nhỏ giao dịch, chuyển dịch tách lẻ, dẫn đến cơ quan kiểm soát khó phát hiện.

Vị đại biểu đề nghị luật hóa nguyên tắc: mọi biến động tài sản bất thường, không phù hợp thu nhập, dù dưới 1 tỉ đồng, đều phải giải trình. Đây là cơ chế quan trọng để ngăn chặn các "kỹ thuật né kê khai" vốn rất phổ biến thời gian qua.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) thì đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc với khoảng biến động tài sản dưới 1 tỉ đồng nhưng trên 500 triệu đồng, cũng nên kê khai bổ sung.

"999 triệu đồng cũng là dưới 1 tỉ đồng. Nếu để khoảng trống rộng như vậy liệu có bỏ sót phạm vi kê khai tài sản?", ông Hòa đặt vấn đề.

Ông Hòa còn cho rằng, sau này khi thu nhập của cán bộ, công chức tăng lên, cùng với sự phát triển của kinh tế - xã hội, mức 150 triệu đồng hoặc 1 tỉ đồng như dự thảo sẽ lại không còn phù hợp, liệu có tiếp tục sửa luật.

Để phù hợp thực tiễn, ông đề nghị giao Chính phủ quy định trong trường hợp mức giá trị tài sản kê khai tăng thêm so với hiện hành, thay vì sửa luật nhiều lần để điều chỉnh nội dung này.

Cùng thảo luận, đại biểu Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa) băn khoăn dự thảo quy định mức biến động thu nhập trong năm từ 1 tỉ đồng trở lên mới phải kê khai bổ sung, vậy nếu cộng dồn từ những năm trước có thể vượt 1 tỉ đồng thì chưa rõ quy định kê khai ra sao.

Chỉ tính biến động trong năm, không cộng dồn

Giải trình ý kiến các đại biểu, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho hay, việc quy định tăng giá trị kê khai từ 50 triệu đồng lên 150 triệu đồng và giá trị tài sản, thu nhập bổ sung biến động trong năm từ 300 triệu đồng lên 1 tỉ đồng căn cứ vào 2 yếu tố chủ yếu.

Một là, từ năm 2018 đến nay có 3 lần tăng lương. Hai là, do điều kiện kinh tế - xã hội phát triển gấp gần 3 lần, nhất là giá cả trên thị trường có nhiều biến động tăng so với năm 2018.

Riêng về băn khoăn của đại biểu liên quan đến việc cộng dồn biến động thu nhập, ông Phong khẳng định mức giá trị tài sản, thu nhập kê khai bổ sung 1 tỉ đồng là biến động trong năm, chứ không áp dụng cho cộng dồn của năm trước.

Cũng có ý kiến đề nghị làm rõ tính khả thi, sự phù hợp thực tiễn của việc kiểm soát tài sản thu nhập trong trường hợp người nước ngoài hoặc người thuộc khu vực ngoài nhà nước tham gia quản lý doanh nghiệp nhà nước.

Tổng Thanh tra Chính phủ cho hay, để đáp ứng yêu cầu công tác phòng, chống tham nhũng hiện nay và phù hợp với quy định của luật Doanh nghiệp, luật Quản lý sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp, việc quy định người được giao tham gia quản lý điều hành doanh nghiệp nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ có nghĩa vụ phải kê khai tài sản thu nhập là phù hợp.

Trên cơ sở quy định này, Chính phủ sẽ quy định các trường hợp phải kê khai tài sản thu nhập tại doanh nghiệp nhà nước là những người đại diện chủ sở hữu trực tiếp, người đại diện phần vốn nhà nước và một số chức danh, chức vụ tại doanh nghiệp nhà nước mà không bao gồm người nước ngoài hoặc người của khu vực ngoài nhà nước.