Đặc khu Phú Quý: Khám phá những điểm đặc biệt của đảo ngọc Lâm Đồng

Đặc khu Phú Quý đã chính thức đi vào hoạt động từ ngày 1.7, hứa hẹn nhiều thay đổi tích cực cho người dân. Với vị trí địa lý đặc biệt và tài nguyên phong phú, đặc khu Phú Quý sẽ mở ra cơ hội mới cho sự phát triển bền vững.

Ngày 27.6, ông Lê Hồng Lợi, Phó bí thư Thường trực Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Phú Quý, cho biết mọi công tác chuẩn bị cho việc vận hành mô hình chính quyền đặc khu Phú Quý trực thuộc tỉnh Lâm Đồng đã hoàn tất, sẵn sàng từ ngày 1.7.

Theo ông Lợi, từ nhiều ngày qua, Huyện ủy đã chỉ đạo thay bảng hiệu cơ quan Đảng, chính quyền, Mặt trận sang tên gọi "đặc khu Phú Quý". UBND huyện cũng sửa sang, bố trí lại trụ sở làm việc để đón cán bộ, công chức, người lao động đặc khu vào làm việc. Các quyết định nhân sự do Tỉnh ủy Bình Thuận ban hành sẽ được công bố vào ngày 30.6 theo quy định.

"Người dân trên đảo rất phấn khởi trước sự kiện Phú Quý trở thành đặc khu, mô hình hành chính mới trên cơ sở sáp nhập 3 xã Tam Thanh, Ngũ Phụng và Long Hải", ông Lợi chia sẻ với PV Thanh Niên. Ông cho biết thêm, để đảm bảo quá trình chuyển đổi không ảnh hưởng đến đời sống người dân, UBND các xã đã được chỉ đạo số hóa tài liệu, giải quyết dứt điểm các tồn đọng, đặc biệt bảo đảm không gián đoạn các thủ tục hành chính, hoạt động sản xuất, kinh doanh, đánh bắt hải sản.

Hòn đảo đặc biệt giữa Biển Đông

Phú Quý, hay còn gọi là Cù Lao Thu, nằm giữa Biển Đông, cách TP.Phan Thiết khoảng 56 hải lý. Đảo có diện tích 18 km², dân số khoảng 32.000 người. Dù không có sông, suối, đảo lại sở hữu nguồn nước ngầm ngọt dồi dào - một "kỳ tích" hiếm có giữa biển khơi. Nhằm bảo vệ nguồn tài nguyên quý giá này, địa phương đã hạn chế tối đa việc khoan giếng và bê tông hóa mặt đất.

Phú Quý có 9 đảo vệ tinh, trong đó lớn nhất là Hòn Tranh - điểm du lịch hút khách nhất đảo, với phong cảnh hoang sơ và diện tích chỉ khoảng 0,5 km². Ngoài ra, đảo còn có Hòn Hải (Hòn Khảm) - điểm A6 của đường cơ sở tính lãnh hải Việt Nam, nằm cách đảo chính 35 hải lý về phía nam, cao hơn 100m, diện tích 46.100 m². Ngày 16.5 vừa qua, tỉnh Bình Thuận đã khánh thành công trình nâng cấp cột mốc A6 trên Hòn Hải - công trình do Bộ đội Biên phòng Bình Thuận thực hiện.

Địa hình Phú Quý khá bằng phẳng, có 3 ngọn núi: núi Cấm (108 m), núi Cao Cát (85 m) và núi Ông Đụn (gần 45 m). Trên núi Cấm, ngọn hải đăng cao 28 m được xây dựng từ năm 1996 vẫn đang là "phao tiêu" quan trọng cho ngư dân.

Đảo có lịch sử và văn hóa hàng trăm năm

Từ năm 1977, Phú Quý chính thức trở thành huyện đảo trực thuộc tỉnh Thuận Hải, gồm 3 xã hiện nay. Người dân trên đảo chủ yếu là con cháu của các ngư dân miền Trung vượt biển vào Nam lập nghiệp từ thời Trịnh - Nguyễn phân tranh. Vì vậy, giọng nói của người Phú Quý mang âm hưởng pha trộn giữa Phú Yên, Bình Định và Quảng Ngãi.

Trên đảo còn lưu truyền sự tích công chúa Bàn Tranh - bị vua cha lưu đày ra đảo vì tội bất tuân, cùng các nô tì khai hoang lập ấp, tạo dựng cuộc sống nơi vùng biển xa.

Hiện Phú Quý có khoảng 1.740 tàu cá và 130 tàu dịch vụ hậu cần, mỗi năm đánh bắt khoảng 25.000 tấn hải sản. 95% dân số sống bằng nghề biển: đánh bắt, nuôi trồng, buôn bán, chế biến và sửa chữa tàu thuyền. Gần đây, nhiều người dân chuyển sang làm dịch vụ du lịch, ăn uống, lưu trú khi Phú Quý trở thành điểm đến hấp dẫn của tỉnh Bình Thuận.

Ngoài vai trò là trung tâm ngư nghiệp lớn, đảo còn là nơi trú bão an toàn cho ngư dân các tỉnh miền Trung. Khu neo đậu tránh trú bão và tuyến kè biển phía nam đảo được đầu tư từ ngân sách Trung ương giúp bảo vệ đất liền và ngư dân.

Với vị trí chiến lược, Phú Quý là "phên giậu" quan trọng trong bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Đảo cũng là địa phương đầu tiên của Bình Thuận đạt chuẩn huyện nông thôn mới, hiện toàn huyện chỉ còn 15 hộ nghèo.