Cựu tổng biên tập Đồng Xuân Thụ bị cáo buộc gỡ 26 bài viết

Phiên xét xử ông Đồng Xuân Thụ, 52 tuổi, và 43 người trong vụ án cưỡng đoạt tài sản tại tạp chí Môi trường và Đô thị Việt Nam đang được mở tại TAND tỉnh Hưng Yên (TAND tỉnh Thái Bình cũ).

Sáng nay, bị cáo Đồng Xuân Thụ khai với tư cách người quản lý cao nhất đã chỉ "chỉ đạo, quán triệt chung" về chuyên môn nghiệp vụ và định hướng kinh tế báo chí, trong đó có cả những bài viết tích cực và bài phản ánh tiêu cực theo đúng tôn chỉ, mục đích.

Về 84 vụ cưỡng đoạt tài sản được nêu trong cáo trạng, ông Thụ đáp: "Bị cáo không chỉ đạo cho phóng viên đi ép buộc doanh nghiệp. Khi có kết luận điều tra, bị cáo mới biết có nhiều vụ việc như vậy".

Ông Thụ bị cơ quan điều tra cáo buộc biết rõ lĩnh vực xây dựng và môi trường có nhiều thiếu sót nên đã chỉ đạo cấp dưới lợi dụng hoạt động báo chí để gây sức ép, buộc các cá nhân, tổ chức phải nộp tiền. "Thủ đoạn được vạch ra một cách tinh vi", cáo trạng nêu.

Cụ thể, từ năm 2018 các phóng viên, cộng tác viên được giao nhiệm vụ tìm hiểu, nắm bắt các dấu hiệu sai phạm của doanh nghiệp. Sau đó, họ sẽ dùng thông tin này để đe dọa đăng bài trên tạp chí, gây sức ép buộc doanh nghiệp phải "tài trợ" cho chương trình "Cây Chổi Vàng" với các mức đóng từ 50 triệu đến 300 triệu đồng, hoặc ký các hợp đồng truyền thông, xây nhà tình nghĩa. Tiền chiếm đoạt được bị hại chuyển khoản hoặc đưa trực tiếp cho các bị cáo.

Theo cáo trạng, số tiền nhận được, ông Thụ chia theo tỷ lệ phần trăm cho tòa soạn, ban biên tập các phòng ban, mức chi hàng năm khác nhau. Trong đó, bị cáo Bùi Văn Toàn, Trưởng ban kinh tế môi trường, được chia hơn 800 triệu đồng; Nguyễn Thanh Tâm, Trưởng văn phòng Tây Nguyên từ năm 2017 đến 2023 được chia hơn 186 triệu đồng; Đặng Phục, phóng viên, được chia hơn 150 triệu đồng...

Tại phiên tòa, ông Thụ thừa nhận vai trò quyết định của mình trong dòng tiền này. Khi có tiền về, kế toán sẽ lập phương án phân chia và trình ông. "Bị cáo sẽ xem xét quyết định chuyển về cho các ban, văn phòng bao nhiêu", ông Thụ khai.

"Quy định pháp luật nào cho phép bị cáo chia phần trăm cho Ban biên tập và các phòng ban?", HĐXX hỏi. Cựu tổng biên tập trả lời: "Không có căn cứ pháp luật nào cả. Căn cứ tình hình hoạt động thực tế thì Ban biên tập sẽ tự cân đối".

Với các phóng viên, ông Thụ khai: "Khi thành lập tạp chí, một số phóng viên nếu ký hợp đồng nhận lương cứng từ 3 đến 5 triệu thì phần trăm quảng cáo sẽ thấp hơn người không nhận lương". Sau khi đăng bài về vi phạm, việc có làm tiếp hay không phụ thuộc vào báo cáo của phóng viên. Tạp chí chỉ xem xét dừng khi đơn vị bị phản ánh "cam kết khắc phục hậu quả" và "xin giúp đỡ, xem xét gỡ bài".

HĐXX chỉ ra ông Thụ đã trực tiếp gỡ 26 bài, Phó tổng biên tập Nguyễn Thị Ánh Hằng gỡ 15 bài, trong khi theo Luật Báo chí việc gỡ bài chỉ diễn ra khi có sai sót hoặc có khiếu nại, kết luận của cơ quan chức năng.

Cáo trạng xác định với cách thức đăng rồi gỡ, từ cuối 2018 đến tháng 8/2024, các bị cáo đã chiếm đoạt gần 5,2 tỷ đồng của 84 bị hại. Trong đó, ông Đồng Xuân Thụ, Phó tổng biên tập Nguyễn Thị Ánh Hồng và Kế toán Cao Thị Thu Hường phải chịu trách nhiệm 82 vụ với số tiền khoảng 5 tỷ đồng.

Sáng nay, sau ông Thụ, HĐXX tiếp tục thẩm vấn hơn 20 bị cáo. Hầu hết họ đều thừa nhận hành vi bị cáo buộc. Phiên tòa dự kiến kéo dài trong 3 ngày.

Lê Tân