Cuộc khủng hoảng vô gia cư ở sân bay thủ đô Tây Ban Nha

6h mỗi ngày, Teresa thức dậy và đi tìm việc, sau đó tắm rửa và tập thể dục nhẹ nhàng trước khi về Nhà ga số 4 của sân bay. Bà là một trong hàng trăm người vô gia cư đang trú ngụ trong sân bay thủ đô giữa lúc khủng hoảng nhà ở tại Tây Ban Nha leo thang, giá thuê tăng chóng mặt đặc biệt tại các thành phố lớn như Madrid hay Barcelona.

Bà cùng những người khác ngủ trong sân bay Adolfo Suarez Madrid Barajas, một trong những phi trường nhộn nhịp nhất châu Âu. Teresa ngày 15/5 cho hay trong nhiều tháng qua, giới chức không đuổi họ khỏi các góc khuất trong sân bay, nơi người vô gia cư cất túi ngủ, chăn màn, xe đẩy hàng và túi hành lý.

Tình hình sắp thay đổi. AENA, công ty vận hành sân bay Tây Ban Nha, tuần này thông báo sắp kiểm soát người ra vào sân bay Madrid trong giờ thấp điểm bằng cách yêu cầu xuất trình thẻ lên máy bay trong vài ngày tới. Nhân viên sân bay và người đi tiễn khách được miễn xuất trình.

Teresa, người Tây Ban Nha gốc Ecuador, cho hay đã định cư ở Tây Ban Nha trong 25 năm. Bà chưa biết về quy định mới nhưng nếu bị cấm, hai vợ chồng sẽ phải ngủ ngoài công viên hoặc không gian công cộng khác.

"Chúng tôi không có quyền đòi hỏi. Chúng tôi là những kẻ chiếm dụng", bà nói, nhắc tới thuật ngữ ở Tây Ban Nha về những người ăn ở trái phép trên đất tư nhân. "Chúng tôi hiểu rõ điều này và muốn chính quyền giúp đỡ, nhưng không ai tới quản lý".

Mâu thuẫn giữa các cấp chính quyền khiến tình trạng người vô gia cư trú ngụ tại sân bay bị ngó lơ suốt nhiều tháng. Thực trạng này được phơi bày trên báo chí và mạng xã hội trong vài tuần gần đây.

Hội đồng thành phố Madrid ngày 15/5 đề nghị chính quyền trung ương giải quyết vấn đề tái định cư cho người vô gia cư ở sân bay. Các sân bay ở Tây Ban Nha do AENA, công ty nhà nước có niêm yết trên sàn chứng khoán, quản lý. Một phát ngôn viên cho hay thành phố Madrid đã yêu cầu mở hội nghị với AENA, chính quyền Vùng đô thị Madrid và các ban ngành trung ương nhưng bị từ chối.

"Không họp thì không thể đưa ra giải pháp", Lucia Martin, phát ngôn viên phòng chính sách xã hội thuộc hội đồng thành phố Madrid, nhấn mạnh. Bà cho hay các bộ Giao thông, Nội vụ, Hòa nhập Xã hội và Y tế đều từ chối tham gia nhóm công tác.

Trong khi đó, AENA cáo buộc chính quyền thành phố Madrid không hợp tác, cho rằng tuyên bố của hội đồng thành phố thể hiện "sự thiếu trách nhiệm" với người vô gia cư.

"Các ban ngành cứ đổ trách nhiệm vòng quanh cho nhau", Marta Cecilia Cardenas, 58 tuổi, người gốc Colombia, nói. Bà đã ngủ tại sân bay Madrid nhiều tháng nay.

Không có thống kê cụ thể về số lượng người vô gia cư ở sân bay Madrid, nơi đón 66 triệu lượt khách năm 2024. Báo chí Tây Ban Nha dẫn thông tin của một tổ chức từ thiện, cho hay có khoảng 400 người vô gia cư ở sân bay, trong đó nhiều người như Teresa từng có nơi ở, có việc làm ở Madrid.

Thành phố Madrid nói rằng hồi tháng 4 họ đã hỗ trợ 94 người, trong đó 12 người được chuyển đến cơ sở tạm trú, trung tâm cai nghiện hoặc hỗ trợ sống tự lập.

Teresa biết đến sân bay qua người khác. Trước khi mất việc, bà từng thuê nhà ở khu phố Leganes, làm việc chăm sóc người già. Bây giờ bà kiếm được 400 euro một tháng (450 USD) từ việc làm chui là chăm sóc một bà cụ. Nghề này không phải lúc nào cũng có việc, nhưng đủ để bà trả tiền phòng gym nhằm có chỗ tắm rửa hàng ngày, đi lại, ăn uống và trả phí thuê kho chứa đồ đạc căn nhà cũ.

Giá thuê nhà trung bình tại Tây Ban Nha đã tăng gần gấp đôi trong 10 năm, đặc biệt ở Madrid và Barcelona, theo trang bất động sản Idealista. Tây Ban Nha cũng có ít nhà ở xã hội hơn nhiều nước EU khác.

Teresa hy vọng sớm tìm được việc làm để rời sân bay. Hai vợ chồng phải sống lặng lẽ, tránh tiếp xúc với người vô gia cư mắc bệnh tâm thần, nghiện ngập xung quanh.

"Chúng tôi phải miễn cưỡng chấp nhận", bà nói giữa tiếng loa thông báo liên tục vang lên trong sân bay. "Tôi cầu mong tình hình sẽ tốt hơn, bởi sống thế này không phải là sống".

Hồng Hạnh (Theo AP)