Cuộc chiến giành quyền định hình tương lai Internet chính thức bắt đầu

Việc OpenAI cho ra mắt trình duyệt web tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) với chatbot ChatGPT được xem là mở đầu cho cuộc chiến giành quyền định hình tương lai của Internet.

Trang CNN nhận định, cuộc giằng co giành quyền kiểm soát tương lai của Internet đã bước sang giai đoạn mới, sau khi OpenAI công bố một sản phẩm được xem là đòn tấn công trực diện vào "trái tim" của Google – lĩnh vực cốt lõi giúp tập đoàn này kiểm soát "cánh cổng" dẫn người dùng đến thế giới trực tuyến.

Trong tuần này, OpenAI ra mắt ChatGPT Atlas, một trình duyệt web tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) với chatbot ChatGPT - hiện có hơn 800 triệu người dùng mỗi tuần. Dự án này không chỉ nhằm mở rộng phạm vi của ChatGPT, mà còn hướng tới mục tiêu lớn hơn: trở thành cánh cổng trung gian giữa người dùng với website, mạng xã hội và các dịch vụ trực tuyến, qua đó chiếm vị thế trực tiếp trong mọi hoạt động của người dùng trên Internet. Đây là lĩnh vực mà Google đã thống trị suốt hai thập kỷ qua.

Dù Atlas không phải là trình duyệt AI đầu tiên, khi trước đó Perplexity đã tung ra Comet vào tháng 7, nhưng nhờ quy mô người dùng khổng lồ, OpenAI được đánh giá là mối đe dọa nghiêm trọng nhất đối với Google. Sự kiện này cũng đánh dấu một bước ngoặt trong hành trình dịch chuyển từ "danh sách liên kết" sang tìm kiếm bằng AI.

"Trình duyệt là nơi mọi công cụ, công việc và ngữ cảnh của bạn hội tụ. Một trình duyệt được xây dựng cùng ChatGPT sẽ đưa chúng ta đến gần hơn với "siêu trợ lý" thực thụ - người hiểu thế giới của bạn và giúp bạn đạt mục tiêu", CEO OpenAI Sam Altman viết trong blog công bố Atlas.

Thách thức vị thế tìm kiếm của Google

Theo các chuyên gia, dù công cụ tìm kiếm của Google - vốn là trụ cột trong trình duyệt Chrome - khó có thể biến mất sớm, nhưng các dấu hiệu cho thấy người dùng đang dần chuyển sang AI cho nhiều tác vụ trước đây vốn dựa vào tìm kiếm truyền thống.

Một nghiên cứu của Pew Research cho thấy người dùng ít nhấp vào liên kết hơn khi Google hiển thị tóm tắt do AI tạo ra. Trong khi đó, theo lời của Phó Chủ tịch mảng dịch vụ của Apple được tờ Bloomberg trích dẫn, lượng truy vấn tìm kiếm trên thiết bị Apple lần đầu tiên giảm vào tháng 4.

Việc OpenAI tung ra Atlas sẽ là phép thử quan trọng, cho thấy liệu người dùng có sẵn sàng chuyển sang AI như trung tâm của hoạt động trực tuyến hằng ngày hay chưa.

Khác với Google, vốn đã dần tích hợp AI vào trình duyệt trong suốt một thập kỷ, OpenAI đặt ChatGPT làm trung tâm của trải nghiệm duyệt web ngay từ đầu. Thanh tìm kiếm chính của Atlas là ChatGPT, chứ không phải Google.

Trình duyệt còn gợi ý các chủ đề để nghiên cứu hoặc giao cho ChatGPT xử lý, chẳng hạn như lập kế hoạch du lịch cuối tuần. Một nút riêng cho phép mở thanh bên (sidebar), nơi người dùng có thể đặt câu hỏi hoặc yêu cầu tóm tắt trang web.

Ví dụ, chỉ cần bôi đen cụm "earnings" trong bài viết và gõ "what's this?", ChatGPT sẽ giải thích ngay sự khác biệt giữa "lợi nhuận" và "lợi nhuận điều chỉnh".

Từ tìm kiếm sang hành động tự động

Atlas cũng giới thiệu chế độ Agent Mode, cho phép ChatGPT thực hiện hành động thay người dùng.

Khi được yêu cầu tìm quán bar ở khu Long Island City (New York) gần tuyến tàu số 7, có đồ uống giá rẻ và đặt bàn cho ba người, ChatGPT đã đề xuất một quán có khuyến mãi giờ vàng gần ga Queensboro Plaza và tiếp tục hỏi thời gian đặt bàn mong muốn.

Trong khi đó, Google cũng đang mở rộng trợ lý AI Gemini vào các sản phẩm cốt lõi, bao gồm cả Chrome. Theo thống kê của Statcounter Global Stats, hiện Chrome chiếm gần 72% lưu lượng truy cập web toàn cầu.

Tương tự Atlas, Chrome hiện nay có tóm tắt AI trong kết quả tìm kiếm, trợ lý Gemini có thể trả lời câu hỏi và tóm tắt nội dung trang web. Google cũng thử nghiệm web agent – công cụ có thể đặt khách sạn hoặc thuê người lắp đồ nội thất dựa trên dữ liệu từ email và lịch của người dùng.

Áp lực cạnh tranh và câu hỏi từ giới quản lý

Sự ra mắt của Atlas diễn ra đúng lúc vai trò thống trị của Google trong thế giới web đang bị đặt dấu hỏi. Đây cũng là chủ đề trọng tâm trong vụ kiện chống độc quyền lịch sử của Bộ Tư pháp Mỹ đối với tập đoàn này.

Thẩm phán Amit Mehta, trong phán quyết hồi tháng 9, lưu ý rằng trọng tâm của vụ kiện không chỉ là đảm bảo cạnh tranh trong lĩnh vực tìm kiếm, mà còn nhằm ngăn vị thế thống trị của Google lan sang mảng AI tạo sinh (GenAI).

"Những biện pháp khắc phục này không chỉ nhằm thúc đẩy cạnh tranh giữa các công cụ tìm kiếm tổng quát, mà còn để đảm bảo quyền lực tìm kiếm của Google không mở rộng sang không gian GenAI", hồ sơ tòa án viết.

Trình duyệt Atlas mới chỉ ra mắt được một ngày và vẫn chưa rõ liệu sản phẩm có thể tạo hiệu ứng lan tỏa như ChatGPT hay không. Tuy nhiên, nó thể hiện rõ tham vọng của OpenAI trong việc trở thành nhân tố trung tâm của hệ sinh thái công nghệ, bắt đầu từ ChatGPT, tìm kiếm và nay là trình duyệt, trước khi mở rộng sang thiết bị phần cứng tiêu dùng.

Nếu điều này nghe quen thuộc, thì đúng vậy, OpenAI đang đi lại con đường mà chính Google từng mở ra hai thập kỷ trước.