'Cú sốc' với phim của Hồng Thanh

Doanh thu gần 3 tỷ đồng chưa phải con số xứng đáng với một tác phẩm đặc sắc với những sáng tạo và thể nghiệm đầy táo bạo như "Thai chiêu tài".

2,9 tỷ đồng doanh thu sau gần 2 tuần công chiếu. Con số phản ánh tình trạng ảm đạm ngoài phòng vé của Thai chiêu tài - một phim Việt thuộc thể loại kinh dị, tâm linh - mới ra mắt.Không gióng trống khua chiêng, tác phẩm gần như xuất hiện trong thầm lặng, hiệu ứng truyền thông khá yếu. Để rồi sau chưa đầy nửa tháng ra mắt, tác phẩm ngày càng cạn suất chiếu.Đây có lẽ là cú sốc với Thai chiêu tài. Tác phẩm vốn được giới chuyên môn đánh giá là điểm sáng của phim Việt thời điểm cuối năm, nhưng chất lượng lại tỷ lệ nghịch với sự đón nhận của khán giả. Thế giới tâm linh đặc sắcVới thời lượng 104 phút, Thai chiêu tài theo chân Cao Nhơn, một doanh nhân giàu có nhờ nghề gốm, với những ám ảnh không dứt về tiền bạc, địa vị. Để duy trì sự nghiệp, Nhơn phải nhờ đến một loại bùa cầu tài bí ẩn. Chuyện phim theo đó lật mở những lát cắt quá khứ, khi Cao Nhơn còn là đứa trẻ sinh ra trong gia đình nghèo. Là người em trong cặp song sinh, Nhơn thể chất yếu ớt và thường bị hắt hủi, bắt nạt. Khi một trận dịch bệnh ập tới, gã nhiễm bệnh rồi bị cha chôn sống vì sợ liên luỵ đến cả gia đình. Nhơn tái sinh sau khi được hai bà vú kéo lên từ dưới lòng đất, đem về cưu mang. Gã từng bước trở thành một doanh nhân thành đạt nhưng đầy tham vọng, sẵn sàng bày kế hãm hại người khác để đạt được mục đích. Nhưng do sinh khí yếu, lại cố chấp muốn giữ tài khí, Nhơn được hai bà vú chỉ cho cách sử dụng “thai chiêu tài”.Không ngoa khi nói hiếm phim kinh dị Việt Nam nào cho thấy ý tưởng táo bạo như đứa con tinh thần của Trần Nhân Kiên. Bộ phim xây dựng một thế giới tâm linh đậm đặc đến bất ngờ, vượt xa so với mặt bằng những tác phẩm cùng thể loại. Kịch bản với cấu trúc phi tuyến tính được chia thành 4 chương - lần lượt là Dàn cờ, Thí cờ, Ăn liên hoàn và Hết cờ, bóc tách một chuỗi bi kịch nuôi lớn dần qua nhiều thập kỷ, cuốn theo những bí ẩn khó lý giải. Mà tại đó, điểm nhìn của người kể chuyện được hoán chuyển linh hoạt, buộc người xem vào thế phải chăm chú quan sát, xâu chuỗi các manh mối trước khi sự thật được phơi bày. Thai chiêu tài mới thu gần 3 tỷ đồng. Thế nhưng, điểm sáng lớn nhất phải kể tới thế giới tâm linh sáng tạo và độc đáo hiếm thấy ở phim kinh dị Việt. Không “mượn” tâm linh làm gia vị cho câu chuyện, Thai chiêu tài thực sự đã mạnh dạn khám phá sâu về nó, với những quan sát và sáng tạo chi tiết đến khó tin.Chuyện phim đặt ra hệ khái niệm về song thai ưu - diệt, nút thắt tâm linh trung tâm của Thai chiêu tài. Trong một cặp song sinh, thai khỏe mạnh là “ưu sinh”, thai yếu hơn là “diệt sinh”, mà thói đời lại trọng ưu khinh diệt. Một cặp song sinh thường có cả ưu lẫn diệt, trường hợp đồng ưu hoặc đồng diệt là rất hiếm thấy. Hai bà đồng song sinh Gái Lớn - Gái Nhỏ được hé lộ là một cặp đồng diệt. Bi kịch khiến Gái Nhỏ mù mắt trong quá khứ làm Gái Lớn mang nỗi day dứt trong lòng suốt nhiều năm. Để “cứu” Cao Nhơn, họ chỉ dẫn gã tìm đến thai chiêu tài. Nhơn phải tìm một cô gái sinh ngày dậu, tháng dậu và năm dậu để sinh con, chuyển tài khí cho thai nhi. Thế rồi, một âm mưu đen tối nảy sinh khi khi Gái Lớn - Gái Nhỏ phát hiện cặp song sinh trong bụng vợ Cao Nhơn là một cặp đồng sinh, điều mà họ đã mất hàng trăm năm để tìm kiếm. Từ đây, những âm mưu và lừa lọc liên tục nảy mầm, đẩy câu chuyện sang những ngã rẽ bất ngờ. Thế giới chú thuật tâm linh trong phim hiện lên là một hệ thống với logic và quy tắc vận hành chặt chẽ, chứ không đơn thuần là những khái niệm mơ hồ, nguyên sơ. Sự xuất hiện của loạt điềm báo, hình ảnh ẩn dụ cho tới những thủ thuật, nghi lễ tâm linh mà điển hình là bói cau hiện lên giàu tính kể chuyện, thể hiện đặc sắc tín ngưỡng tâm linh Á Đông.Thai chiêu tài đánh thức nỗi sợ bằng cách chạm tới tầng sâu của ý niệm tà ác, bóc trần bản chất ngầu đục của lòng tham thay vì dùng hình ảnh hay những cảnh jumpscare thường thấy. Đặt cạnh không gian tâm linh của Noroi: The Curse, Ringu, Ju-on hay The Wailing, Thai chiêu tài không hề lép vế về mặt ý tưởng cho đến cách thức thể hiện. Phim khám phá thế giới tâm linh rất tỉ mỉ, chi tiết. Nghịch lýNhững yếu tố bản địa không chỉ làm nền, mà trực tiếp tham gia vào thế giới siêu nhiên của phim - điều biến Thai chiêu tài trở thành trải nghiệm vừa sinh động, vừa mang lại cảm giác gần gũi với khán giả Việt. Chính sự “địa phương hoá” đầy tính toán ấy khiến tác phẩm của Trần Nhân Kiên khác biệt so với nhiều tác phẩm nội địa cùng thể loại ồ ạt ra mắt trong khoảng thời gian qua. Điều thú vị là qua những thước phim đậm màu sắc tâm linh ấy, Thai chiêu tài đã khéo léo lồng ghép nhiều thông điệp đạo đức, đồng thời lên án những tư tưởng độc hại. Cái ác kinh khủng nhất không tới từ những thực thể siêu nhiên, mà là cư xử máu lạnh giữa người với người, nơi tội ác được hình thành và nuôi dưỡng trước sự thờ ơ, vô tâm của những người trong cuộc. Vượt qua giới hạn của một câu chuyện kinh dị thông thường, đứa con tinh thần của Trần Nhân Kiên là một lời phê phán sâu cay về sự tha hóa đạo đức và biến chất trong xã hội đương đại. Trước khi Thai chiêu tài ra mắt, sự kỳ vọng của giới chuyên môn dành cho tác phẩm là không nhiều. Trần Nhân Kiên từng là cái tên gắn với nhiều dự án chưa được đánh giá cao, từ Cậu chủ ma cà rồng, Tình đầu thơ ngây cho đến Kế hoạch đổi chồng… Sau những cú vấp ngã, nhà làm phim trẻ dành thời gian học tập, trau dồi kiến thức.Trở lại với tác phẩm điện ảnh mới nhất, Trần Nhân Kiên được nhận xét “lột xác”. Khó ai nhận ra một đạo diễn trẻ với những dự án ngô nghê, lắm nỗi vụng về năm nào nay tái xuất với phong cách cá tính như thế. Sự đổi khác không chỉ nằm ở kỹ thuật làm phim, mà còn là tư duy kể chuyện và tiếng nói của đạo diễn trong tác phẩm. Tác phẩm có chất lượng nổi bật so với mặt bằng phim kinh dị tâm linh Việt. Song nghịch lý là phim có hành trình loay hoay ngoài phòng vé với thành tích cực kỳ khiêm tốn. 3 tỷ đồng rõ ràng chưa phải con số xứng đáng với một tác phẩm “made in Vietnam” chất lượng tốt với những sáng tạo và thể nghiệm đầy táo bạo. Càng cay đắng hơn khi đặt nó lên bàn cân với doanh thu trăm tỷ của những phim cùng thể loại công chiếu hồi đầu và giữa năm, gây tranh cãi về chất lượng như Đèn âm hồn hay Quỷ nhập tràng…Lý giải cho việc Thai chiêu tài “chết yểu” ngoài phòng vé, nguyên nhân lớn nhất tới từ việc phim thiếu truyền thông, không tạo được độ nhận diện với khán giả đại chúng. Mặt khác, thể loại kinh dị tâm linh thời gian qua cũng thoái trào, không còn được đón nhận nồng nhiệt. Bản thân chuyện phim cũng không dễ tiếp cận, quá “lệch nhịp” so với những tác phẩm cùng thể loại vốn dễ câu khách bằng công thức giải trí. Phim còn một số hạn chế đáng tiếc, đặc biệt ở hồi cuối thiếu bùng nổ. Tuy nhiên, ở khía cạnh tích cực, Thai chiêu tài có thể coi là minh chứng cho việc điện ảnh nội địa có thể tạo ra những món ăn tinh thần đặc sắc, cả bằng nội dung lẫn hình thức thể hiện. Đúc kết từ hơn một thế kỷ sống và cống hiến cho y học, Sống một đời xứng đáng là sáu bí quyết đơn giản của vị bác sĩ 102 tuổi Gladys McGarey, giúp bạn đọc khơi dậy nguồn năng lượng sống, nắm rõ quy luật vận hành của sức khỏe và an vui, để tự chữa lành thể chất và tinh thần bằng tình yêu thương luôn hiện hữu quanh mình.