Công ty Thủy điện Thác Mơ thúc đẩy xây dựng nhà máy điện thông minh

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang định hình lại toàn bộ ngành năng lượng, chuyển đổi số trở thành yêu cầu bắt buộc đối với các nhà máy điện. Công ty Cổ phần Thủy điện Thác Mơ (TMP) đang triển khai định hướng xây dựng nhà máy điện thông minh, đặt dữ liệu và công nghệ vào trung tâm của mọi hoạt động.

Đây không chỉ là bước tiến về thiết bị, mà còn là sự chuyển đổi sâu rộng trong tư duy quản trị, cách thức vận hành và cấu trúc hệ thống.

Công nghệ hiện đại thay đổi từng ngày. Những hệ thống PLC/SCADA truyền thống dần lạc hậu, không còn được hỗ trợ, trong khi thiết bị thế hệ mới của GE, Siemens hay ABB đã tích hợp AI như tiêu chuẩn bắt buộc. Vòng đời công nghệ rút ngắn khiến nhà máy nếu chậm chuyển đổi sẽ đánh mất lợi thế, đối diện với chi phí nâng cấp cao hơn và nguy cơ tụt hậu. TMP xác định rõ: không chuyển đổi số là tự đánh mất năng lực cạnh tranh của chính mình.

Để hình thành nhà máy điện thông minh, TMP không đi theo lối đầu tư cục bộ mà lựa chọn xây dựng một hệ sinh thái công nghệ đồng bộ, nơi mọi thành phần - từ điều khiển, giám sát đến quản trị, dự báo - được kết nối và liên thông dữ liệu. Sơ đồ dưới đây cho thấy cái nhìn tổng quan về các cấu phần tạo nên hệ thống nhà máy điện thông minh tại Thác Mơ:

Không chỉ dừng lại ở các hệ thống chức năng, TMP còn tiếp cận chuyển đổi số theo đúng chuẩn quốc tế, dựa trên mô hình tháp tự động hóa ISA-95. Mô hình này giúp kết nối dữ liệu từ cảm biến hiện trường (level 0) lên đến cấp quản trị doanh nghiệp (level 4) một cách nhất quán - nền tảng quan trọng để vận hành nhà máy dựa trên AI và phân tích dữ liệu lớn. Cấu trúc này được minh họa rõ trong hình sau:

Trên nền tảng hệ sinh thái công nghệ và cấu trúc điều khiển chuẩn hóa, Thác Mơ đã triển khai nhiều ứng dụng AI - IoT - Big Data vào thực tế, mang lại những thay đổi rõ rệt. AI được sử dụng để dự báo lưu lượng nước về hồ, hỗ trợ vận hành an toàn và chính xác hơn. Các cảm biến IoT theo dõi rung động, đảo của tổ máy, phóng điện cục bộ máy phát theo thời gian thực, qua đó phát hiện sớm bất thường. Trong tương lai, ứng dụng AI để dự đoán sớm hư hỏng giúp nhà máy chủ động ngăn ngừa sự cố, giảm thời gian dừng máy ngoài kế hoạch, Ứng dụng AI để tạo hệ thống bảo trì tự động lập kế hoạch, tối ưu hóa nhân lực và vật tư BDSC. Đặc biệt, AI còn tối ưu phát điện thủy - mặt trời theo giá thị trường, mang lại hiệu quả kinh doanh thiết thực trong giai đoạn thị trường điện cạnh tranh ngày càng mạnh mẽ.

Bên cạnh đó, Digital Twin - bản sao số của tổ máy - đang trở thành công cụ quan trọng trong phân tích kỹ thuật và ra quyết định vận hành. Công nghệ này giúp mô phỏng và đánh giá các kịch bản trước khi áp dụng vào thực tế, giảm rủi ro và tăng tính chủ động trong điều độ và lập phương án kỹ thuật. Tất cả những ứng dụng này mở ra một cách vận hành hoàn toàn mới: vận hành dự báo, vận hành theo dữ liệu, và vận hành thông minh.

Trái tim của chuyển đổi số vẫn là con người. TMP đang từng bước xây dựng đội ngũ nhân sự làm chủ công nghệ, chuyển đổi từ "vận hành bán tự tự động theo kinh nghiệm" sang "giám sát phân tích trên nền dữ liệu". Thông điệp xuyên suốt được nhấn mạnh trong tài liệu: "Không phải AI thay thế bạn. Người biết sử dụng AI sẽ thay thế bạn". Đây không chỉ là lời cảnh tỉnh mà còn là động lực để mỗi cán bộ công nhân viên chủ động học hỏi, cập nhật và thích ứng.

Những bước đi quyết liệt và bài bản đang giúp Thác Mơ tiến nhanh tới mô hình nhà máy điện thông minh, nơi con người, dữ liệu và AI vận hành như một thể thống nhất. Tương lai của ngành điện đòi hỏi sự chủ động, đổi mới liên tục và TMP đã lựa chọn con đường đó: Đi trước - Dám đổi mới - Kiên định với mục tiêu hiện đại hóa.