Công nghệ radar khiến chiến thuật bay thấp lỗi thời?

Sĩ quan Không quân Hoàng gia Anh cho rằng công nghệ radar đã ‘làm phẳng trái đất’, khiến những máy bay chiến đấu gặp rủi ro ngay cả khi hoạt động ở độ cao thấp.

Phó thống chế Không quân Anh James Beck nói rằng vào đầu thập niên 2.000, việc điều khiển chiến đấu cơ bay thấp để né radar và hệ thống phòng không là chiến thuật phổ biến và hiệu quả. Tuy nhiên, sự phát triển về radar và tên lửa đã khiến cách tiếp cận trên lỗi thời.

Business Insider hôm 26.10 đưa tin ông Beck đã nêu nhận định với Viện các quân chủng thống nhất Hoàng gia Anh (RUSI) hồi đầu tuần trước. “Giả định radar kẻ thù không thấy chúng ta khi bay thấp đã định hình tư duy tác chiến trong nhiều thập niên. Theo đó, đội hình phi cơ bay thấp có thể xâm nhập sâu vào lãnh thổ đối thủ mà không bị phát hiện”.

Các hệ thống radar phòng không trước đây thường chỉ phát hiện mục tiêu khi đạt độ cao nhất định. Đồng thời, việc bay thấp cũng khiến các máy bay “ẩn thân” vào địa hình hay dựa vào đường cong trái đất để tránh radar.

Tuy nhiên, ông James Beck cho rằng những cải tiến công nghệ đã “làm phẳng trái đất”, tức việc bay cao hay thấp giờ đây cũng có nguy cơ bị radar phòng không phát hiện.

Ông chỉ ra những tiến bộ trong công nghệ radar, chẳng hạn như radar mảng quét điện tử chủ động (AESA), với chùm tia được điều khiển điện tử để phát hiện mục tiêu và cho phép phi hành đoàn theo dõi nhiều mục tiêu. Ông Beck cũng đề cập radar mới là Over-the-Horizon (OTH), mang nghĩa “vượt ngoài đường chân trời”. Đúng như tên gọi, radar này có thể thấy mục tiêu bên ngoài đường cong của trái đất.

Sĩ quan Không quân Anh cho rằng việc máy bay xâm nhập vào không phận đối thủ sẽ ngày càng khó khăn, khi hàng loạt lớp radar, tên lửa và cảm biến hiện đại được lắp đặt. Trong khi đó, kiểm soát không phận là một mục tiêu quan trọng trong cuộc chiến. Bên nào kiểm soát vùng trời thì sẽ mở ra nhiều cơ hội tấn công các mục tiêu, hạ tầng chiến lược của đối thủ.

Trong xung đột Nga - Ukraine đang diễn ra, hai bên đang liên tục xây dựng hệ thống phòng không dày đặc và đe dọa bất kỳ máy bay nào áp sát. Các chiến đấu cơ thường được triển khai để đánh chặn mục tiêu và chỉ phóng tên lửa tầm xa khi nằm ngoài tầm phòng không đối thủ.

Ông Beck nói rằng trong tương lai, để tăng cường khả năng xâm nhập và vượt qua lớp phòng không, các quốc gia cần phát triển công nghệ tàng hình trên những chiến đấu cơ.

Tiêm kích F-35 của Mỹ đang được xem là tiêu chuẩn tối thiểu để chiếm ưu thế trong tác chiến trên không hiện đại. Các chiến đấu cơ thế hệ 6 mà nhiều nước đang nghiên cứu sẽ cần công nghệ tàng hình tiên tiến hơn, cùng nhiều năng lực hiện đại khác nếu muốn làm chủ vùng trời và xâm nhập vào không phận đối thủ, ông Beck nhận định.