Có camera AI, cảnh sát giao thông không cần ra đường chặn bắt xe vi phạm

Tại cuộc họp của UBND TP Hà Nội với 126 xã phường mới đây, trung tướng Nguyễn Thanh Tùng, giám đốc Công an TP Hà Nội, cho biết khi triển khai đầy đủ hệ thống camera AI, dự kiến đến ngày 18-12 TP Hà Nội sẽ không có cảnh sát giao thông ngoài đường nữa.

Thông tin trên được dư luận đặc biệt quan tâm và mong được nhân rộng trên cả nước vì kỳ vọng vào tính minh bạch, khách quan khi vận hành hệ thống này.

Cảnh sát giao thông không phải ra đường

Nêu lý do về việc triển khai hệ thống camera AI, ông Tùng cho biết hệ thống mới có khả năng nhận diện biển số, điều khiển giao thông theo làn xanh, lượng giao thông, điều tiết... Đặc biệt hệ thống có khả năng nhận diện khuôn mặt, nếu có đối tượng truy nã ở đâu camera AI có thể nhận diện tự động báo về trung tâm chỉ huy.

Sau việc triển khai đầy đủ hệ thống camera AI, không cần cảnh sát giao thông ra đường nữa. Theo ông Tùng, gói thầu thứ 2 (quý 3-2026), toàn bộ camera AI sẽ nhận diện được môi trường vỉa hè, hành động vứt rác không đúng quy định sẽ được chụp để xử lý, khi đó mới thay đổi hành vi của người dân về môi trường. 

"Dự kiến tháng 6-2026 hệ thống sẽ vận hành, khi đó sẽ đảm bảo được nề nếp quy củ kể cả trật tự vỉa hè, đô thị", ông Tùng thông tin rõ hơn.

Theo số liệu mới đây từ Công an TP Hà Nội, hiện tại đơn vị này đang phối hợp với các cục nghiệp vụ Bộ Công an triển khai các hệ thống camera AI trên địa bàn thủ đô với khoảng 3.700 camera, có ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và nhiều hạng mục liên quan việc vận hành. 

Trong khi đó, theo thống kê của Phòng cảnh sát giao thông Công an TP Hà Nội, hiện nay trung bình mỗi tháng đơn vị phát hiện xử lý 500 - 700 trường hợp ô tô bị phạt nguội thông qua hơn 600 cụm camera giám sát tự động 24/24 giờ.

Các camera có thể phát hiện vi phạm và nhận diện biển số ngay cả trong đêm tối và mọi điều kiện thời tiết.

Ngoài xử lý vi phạm, hệ thống camera giám sát còn giúp lực lượng chức năng chủ động nắm tình hình giao thông, phát hiện và giải quyết kịp thời các vụ tai nạn, sự cố phát sinh, phối hợp điều tiết, phòng ngừa ùn tắc và hỗ trợ các lực lượng khác trong công tác bảo đảm an ninh trật tự và đấu tranh phòng ngừa tội phạm.

Hiện đại và hoàn toàn phù hợp với xu thế chung

Trước chủ trương trên của Công an TP Hà Nội, TS Phan Lê Bình (chuyên gia giao thông, trưởng đại diện văn phòng tư vấn OCG Nhật Bản) cho biết việc đẩy mạnh xử lý vi phạm giao thông qua camera AI là một cách làm mới, rất hiện đại và hoàn toàn phù hợp với xu thế chung về ứng dụng khoa học công nghệ. Nhiều lợi ích có thể thấy ngay, trước hết là giảm sức lao động cho lực lượng chức năng.

Mặt khác, phương pháp này còn giúp tăng khả năng phát hiện các vi phạm. Hiện nay việc phát hiện vi phạm bị giới hạn bởi số lượng cảnh sát giao thông có thể xuất quân trong cùng một thời điểm. 

Đồng thời mỗi tổ công tác của cảnh sát cũng chỉ phát hiện số lượng vi phạm nhất định bởi năng lực con người là có hạn. 

"Với sự giúp sức của công nghệ thông tin, tới đây sẽ không bị giới hạn về số lượng vi phạm có thể phát hiện. Từ đó tạo tính răn đe rất cao, bởi người dân sẽ cảm nhận được rằng dù không có cảnh sát trên đường thì họ cũng có thể bị phát hiện bất cứ lúc nào nếu không tuân thủ quy định", ông Bình nhận định.

Trong khi đó, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cũng cho rằng việc ứng dụng AI vào quản lý giao thông, thay thế cảnh sát giao thông điều tiết tại hiện trường là giải pháp hiện đại, văn minh, có khả năng giúp giảm thiểu mâu thuẫn, xung đột giữa lực lượng chức năng và người dân. 

Đặc biệt trong việc xử phạt vi phạm giao thông, với các hình ảnh vi phạm rõ ràng, dữ liệu cụ thể từ hệ thống AI sẽ giúp giảm thiểu tranh cãi, khiếu nại. Người tham gia giao thông sẽ được bảo vệ, còn lực lượng thực thi pháp luật cũng giảm tải; đồng thời tránh những tiếp xúc trực tiếp phát sinh tiêu cực, rủi ro về đạo đức công vụ.

Cũng theo ông Hòa, có thể nghiên cứu để mở rộng ra sử dụng AI điều hành giao thông ở các đô thị lớn khác trên cả nước khi có đủ điều kiện, trang thiết bị vì những điều tích cực như trên. 

Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận thực tế hiện nay hạ tầng giao thông của Hà Nội còn chưa đảm bảo, chưa đáp ứng được nhu cầu, mật độ dân số rất đông, tình trạng ùn ứ tắc nghẽn giao thông diễn ra hằng ngày nên vẫn cần lực lượng cảnh sát giao thông trực tiếp làm nhiệm vụ chỉ huy, phân luồng, chỉ dẫn.

Tiến tới áp dụng trên toàn quốc

Đồng tình với những ưu điểm của camera AI giao thông này nhưng TS Khương Kim Tạo, nguyên phó chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, còn cho rằng việc áp dụng công nghệ AI vào điều hành quản lý giao thông nói chung, trật tự an toàn giao thông nói riêng sẽ giúp tiết kiệm chi phí, công sức lao động, nguồn nhân lực phải đứng trực tiếp ở các tuyến đường, nút giao thông điều hành. 

Với việc thực hiện xử phạt không tiếp xúc, hạn chế vấn đề tiêu cực, chủ trương này còn góp phần nâng cao giáo dục, hình thành văn hóa giao thông mới cho người dân ở Hà Nội. Qua đây sẽ là kinh nghiệm quý, tiền đề để có thể nhân rộng ứng dụng công nghệ, camera AI vào các thành phố, đô thị lớn trên cả nước và tiến tới áp dụng trên toàn quốc.

Thêm vào đó, sau khi ứng dụng vào giao thông, trong thời gian tới, như giám đốc Công an TP Hà Nội cũng đã thông tin, sẽ ứng dụng vào giám sát xử lý các vấn đề liên quan môi trường đô thị như xả rác bừa bãi, lấn chiếm lòng đường, vỉa hè, dừng đỗ xe sai quy định... Hơn vậy còn giúp cả phát hiện tội phạm truy nã... 

Đây sẽ là những bước tiến rất mạnh không chỉ về kỹ thuật, mà còn là cuộc chuyển đổi tư duy quản trị đô thị, xây dựng đô thị văn minh hiện đại, đảm bảo trật tự an toàn giao thông và xã hội.

Để có thể áp dụng việc sử dụng camera AI hiệu quả, theo TS Phan Lê Bình, cần chuẩn bị một số nội dung sau: