Chuyện lạ: Tuyết rơi ở sa mạc Atacama, nơi khô hạn nhất Trái đất

TPO - Một trận tuyết rơi hiếm hoi ở sa mạc Atacama, Chile, nơi khô hạn nhất trên Trái Đất đã làm dừng hoạt động của một trong những hệ thống kính thiên văn hàng đầu thế giới. Biến đổi khí hậu có thể khiến đài quan sát này phải đối mặt với nhiều hiện tượng thời tiết khắc nghiệt như thế này trong tương lai.

Là một trong những nơi khô hạn nhất trên Trái Đất, sa mạc Atacama hiếm khi có mưa hoặc tuyết.(Ảnh: M. Aguirre, S. Donaire, ALMA (ESO/NOAJ/NRAO))

Tuyết đã phủ kín một phần sa mạc Atacama, nơi có lượng mưa chưa tới 2mm mỗi năm và là nơi đặt Mạng lưới kính thiên văn vô tuyến Atacama Large Millimeter/submillimeter (viết tắt là ALMA), một mạng lưới kính viễn vọng vô tuyến lớn ở miền bắc Chile.

Tuyết rơi xảy ra trên Cơ sở hỗ trợ hoạt động của ALMA , nằm ở độ cao 2.900 m và cách Santiago khoảng 1.700 km về phía bắc. Các hoạt động khoa học đã bị đình chỉ kể từ ngày 26/6 vừa qua.

"Đã hơn 10 năm nay chưa có ghi nhận nào về tuyết rơi tại căn cứ của ALMA!" đại diện ALMA cho biết.

Cordero, nhà khí hậu học tại Đại học Santiago cho biết, mảng kính viễn vọng vô tuyến của ALMA nằm cao trên Cao nguyên Chajnantor, đồng bằng sa mạc ở độ cao 5.104 m tại vùng Antofagasta của Chile, nơi thường có ba trận tuyết rơi mỗi năm. Cao nguyên cao mà Chile, Bolivia và Peru cùng chia sẻ thường trải qua bão tuyết trong hai mùa: Vào tháng 2, trong "Mùa đông cao nguyên", do các khối không khí ẩm từ Amazon thổi tới; Từ tháng 6 đến tháng 7, trong mùa đông của Nam bán cầu, Raúl Cordero. Hiện tượng tuyết rơi ở độ cao 3.000 m, nơi có trại căn cứ ALMA, rất hiếm khi xảy ra.

Cordero cho biết thêm:"Vào mùa đông, một số cơn bão được thúc đẩy bởi độ ẩm từ Thái Bình Dương, có thể kéo dài lượng mưa thậm chí đến các khu vực ven biển của Sa mạc Atacama. Ở độ cao trên 5.000 m, lượng tuyết rơi hàng năm dao động từ 20 đến 80 cm".

Tuyết rơi tuần này là do sự bất ổn bất thường của khí quyển ảnh hưởng đến miền bắc Chile. Cục Khí tượng Chile đã ban hành cảnh báo tuyết và gió do một "lõi lạnh" đi qua khu vực này. Hiện tượng này đi kèm với lượng mưa lớn xảy ra xa hơn về phía bắc, khiến một dòng suối dâng cao và làm hư hại một số tài sản. Các trường học được lệnh đóng cửa, và tình trạng mất điện và lở đất đã được báo cáo . Cho đến nay, không có thương vong nào được báo cáo. Sự kiện thời tiết như thế này chưa từng thấy trong gần một thập kỷ.

Điều kiện khắc nghiệt làm tê liệt ALMA

ALMA đã báo cáo rằng bão tuyết vẫn hoạt động trên Cao nguyên Chajnantor, do đó các hoạt động khoa học vẫn tiếp tục bị tạm dừng để bảo vệ các ăng-ten khỏi điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Đài quan sát này đã kích hoạt giao thức an toàn "chế độ sinh tồn". Tất cả các ăng-ten lớn của ALMA đều được định hướng lại theo hướng gió, giúp giảm thiểu thiệt hại tiềm ẩn do tuyết tích tụ hoặc gió giật mạnh.

ALMA, bao gồm 66 ăng-ten có độ chính xác cao trải rộng trên Cao nguyên Chajnantor, là một dự án hợp tác quốc tế tạo nên kính viễn vọng vô tuyến mạnh nhất hành tinh và được thiết kế để xử lý các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt như thế này.

Sa mạc Atacama thường chỉ nhận được lượng mưa từ 1 đến 15 mm mỗi năm và nhiều khu vực có thể không ghi nhận bất kỳ lượng mưa hoặc tuyết nào trong nhiều năm.