Chuyên gia Thuế: Nhiều hộ có doanh thu 1 tỷ nhưng khi sử dụng hóa đơn điện tử, doanh thu thật có thể lên tới 10-15 tỷ là bình thường

Theo chuyên gia, nên tính thu nhập nhận được từ kinh doanh để đưa ra tỷ suất thuế phù hợp, thay vì chỉ dựa vào doanh thu.

Tại toạ đàm Hộ kinh doanh trước vấn nạn hàng giả và tuân thủ thuế mới đây, bà Lê Thị Duyên Hải, Phó Tổng thư ký Hội tư vấn thuế Việt Nam đã phân tích yêu cầu mức doanh thu 1 tỷ phải xuất hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

Theo bà Hải, việc chọn mức 1 tỷ doanh thu là để các hộ khoán tập dượt bán hàng, sổ sách, quản trị kinh doanh, hướng tới mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp và giúp họ tự quản lý hiệu quả kinh doanh.

Về ngưỡng chịu thuế, bà Hải cho biết ngưỡng 1 tỷ có thể là quá nhỏ. Nếu một hộ tạp hóa có lợi nhuận 10-20% từ doanh thu 1 tỷ, thu nhập hàng tháng chỉ khoảng 6-7 triệu đồng, rất thấp để nuôi sống gia đình.

"Thu nhập nhận được từ kinh doanh mới là con số đúng để đưa ra tỷ suất thuế phù hợp, thay vì chỉ dựa vào doanh thu. Nếu ngưỡng 1 tỷ là thực tế, số lượng hộ đạt ngưỡng này sẽ là thiểu số, không phải đa số như hiện nay", bà Hải phân tích.

Theo vị chuyên gia, cần hướng tới việc giúp các hộ kinh doanh xác định đúng doanh thu thực tế, từ đó có bài toán thuế đúng bản chất, phù hợp và nhân văn. Nếu chỉ để đảm bảo cuộc sống tối thiểu, bà Hải cho rằng tại sao không miễn thuế?

Bởi miễn thuế giúp hộ kinh doanh không phải làm thủ tục thuế, và cơ quan nhà nước cũng không tốn nguồn lực hành thu số tiền nhỏ. Đây là bài toán 80/20, tập trung nguồn lực vào những đối tượng có đóng góp lớn cho ngân sách.

"Hiện nay, nhiều hộ có doanh thu 1 tỷ nhưng thực tế, khi sử dụng hóa đơn điện tử, doanh thu thật có thể lên tới 10-15 tỷ là bình thường. Do đó, cần tính lại tỷ lệ 1%, 3% dựa trên thu nhập thực tế và lợi nhuận thu được.

Sau khi có ngưỡng phù hợp, những đối tượng không tính thuế, không chịu thuế cũng nên được miễn sử dụng hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền trong giai đoạn đầu (1-3 năm). Điều này giúp tập trung vào các hộ lớn chiếm 60-70% doanh thu thị trường", bà Hải đề xuất.

Lãnh đạo Hội tư vấn thuế Việt Nam phân tích, khi các giao dịch của hộ lớn minh bạch, các hộ còn lại sẽ được khuyến khích đi theo, chứ không bắt buộc hay xử phạt. Đây là những bước đi phù hợp hơn.

Về phương pháp tính thuế, bà Hải cho rằng nếu duy trì mô hình hộ kinh doanh, cần có phương pháp phù hợp. Phương pháp này nên tiệm cận với phương pháp hiện đại nhất là giá trị gia tăng (đầu ra trừ đầu vào). Với các hộ lớn, có sổ sách kế toán đầy đủ, ít nhất phải là doanh thu trừ giá vốn hàng bán.

Thu nhập cá nhân cũng tương tự, theo chuyên gia, ít nhất phải cho trừ doanh thu trừ giá vốn, chưa kể một số chi phí cần thiết cho cá nhân và gia đình. Sổ sách kế toán đơn giản và lợi ích rõ ràng sẽ khuyến khích người dân.

Hiện cơ quan thuế đã có động thái thông báo chưa áp dụng các biện pháp phạt mà chủ yếu hỗ trợ. Nhưng do việc truyền thông chưa hiệu quả nên rất nhiều hộ kinh doanh không thuộc diện phải sử dụng hóa đơn vẫn lo lắng, thậm chí đóng cửa. Vị chuyên gia cho rằng cần tập trung truyền thông cho đối tượng bị ảnh hưởng bởi Nghị định. 

"Nhiều người dân gọi điện hỏi về việc làm hóa đơn cho các hoạt động nhỏ lẻ, trong khi thực tế họ không phải nộp đồng thuế nào. Tôi đề nghị cơ quan thuế cung cấp thông tin chính xác theo từng đối tượng để người dân không thuộc diện quy định không còn lo lắng vô cớ nữa", bà nói.