Chuyên gia: Loại nấm liên quan đến hai nhà nghiên cứu Trung Quốc đã phổ biến rộng rãi ở Mỹ

Loại nấm mà hai nhà nghiên cứu Trung Quốc bị cáo buộc đưa trái phép vào Mỹ thực chất đã phổ biến rộng rãi tại nước này từ lâu, theo giới khoa học nông nghiệp.

Theo đài CBS News, nhà nghiên cứu Yunqing Jian của Đại học Michigan và bạn trai Zunyong Liu bị truy tố vì cố gắng đưa trái phép chủng nấm có tên Fusarium graminearum vào Mỹ.

Giới chức Mỹ cho biết chị Jian làm việc tại Đại học Michigan, còn Liu là nhà nghiên cứu tại một đại học Trung Quốc. Cả hai từng cùng công bố nghiên cứu về loại nấm này.

“FBI đã bắt giữ một công dân Trung Quốc tại Mỹ, người bị cáo buộc đưa trái phép 'một mầm bệnh sinh học nguy hiểm' vào nước này”, Giám đốc Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) Kash Patel xác nhận trên mạng xã hội X hôm 3-6.

Theo tài liệu của FBI, anh Liu khai với nhân viên hải quan rằng anh định tiếp tục nghiên cứu với chủng nấm này tại phòng thí nghiệm nơi chị Jian đang làm việc, bất chấp các quy định yêu cầu giấy phép và biện pháp an toàn khi nhập khẩu sinh vật phục vụ nghiên cứu.

Tuy nhiên, các nhà khoa học khẳng định loại nấm F. graminearum đã phổ biến rộng rãi trên khắp nước Mỹ, tồn tại trong các loài cỏ bản địa lẫn cây trồng.

Loại nấm này phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt, gây ra bệnh cháy đầu hạt (Fusarium head blight hoặc head scab), vốn là căn bệnh phổ biến ở các loại cây ngũ cốc, theo Cơ quan Nghiên cứu nông nghiệp thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA ARS).

“Loại nấm này cực kỳ phổ biến ở Bắc Mỹ. Nó gần như chắc chắn có nguồn gốc từ Bắc Mỹ, vì các loài có họ gần nhất đều được tìm thấy ở đây. Đây không phải là tác nhân ngoại lai”, giáo sư Harold Kistler, hiện giảng dạy tại Đại học Minnesota, nói với CBS News.

Ông Kistler, cựu nhà nghiên cứu của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), từng hợp tác nghiên cứu với Liu và Jian về cách loại nấm này gây bệnh và cách ngăn chặn chúng ở cấp độ phân tử.

“Đây là một vấn đề thực sự nan giải. Không có loại giống cây trồng nào kháng được bệnh này một cách tự nhiên. Giới khoa học đã cố gắng hàng chục năm qua để tìm ra khả năng kháng, nhưng vẫn chưa đạt được bước đột phá”, ông Kistler nói.

Nông dân Mỹ hiện phải sử dụng nhiều biện pháp để giảm thiểu rủi ro từ loại nấm này, trong đó có sử dụng thuốc diệt nấm. Tuy nhiên chi phí không hề rẻ và vẫn tiềm ẩn rủi ro đột biến kháng thuốc.

“Thuốc diệt nấm khá đắt tiền. Nhưng không dùng thì cây trồng có thể mất trắng. Không chỉ do giảm năng suất mà còn vì phần ngũ cốc thu được có thể bị nhiễm độc tố”, ông Kistler nói thêm.

Trong thập niên 1990, các đợt bùng phát bệnh do loại nấm này gây ra đã khiến ngành nông nghiệp Mỹ thiệt hại hàng tỉ USD, theo ước tính của giới nghiên cứu và quan chức nông nghiệp.

Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) vẫn đang theo dõi các độc tố do nấm Fusarium tạo ra, bao gồm deoxynivalenol (DON), còn gọi là vomitoxin, có thể gây nôn mửa và tiêu chảy nếu con người ăn phải với lượng lớn.

Ông Kistler cho biết các nhà phân phối ở Mỹ cũng kiểm tra ngũ cốc để đảm bảo mức độ độc tố không vượt quá giới hạn cho phép.