Chuyển đổi 'xe xanh': Đề nghị cân nhắc tăng mức hỗ trợ bằng tiền mặt

Lãnh đạo Ủy ban MTTQ Việt Nam TP.Hà Nội đề nghị cân nhắc tăng mức hỗ trợ trực tiếp bằng tiền mặt cho người dân để tạo động lực mạnh mẽ hơn cho việc chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện, nhất là trong bối cảnh giá xe điện còn cao.

Ủy ban MTTQ Việt Nam TP.Hà Nội mới tổ chức Hội nghị phản biện xã hội đối với dự thảo Nghị quyết của HĐND thành phố về chính sách, biện pháp hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng năng lượng sạch trên địa bàn thành phố. 

Tại hội nghị, nhiều ý kiến đánh giá đây là vấn đề hết sức cần thiết, nhưng vô cùng nhạy cảm, tác động đến mọi người, mọi nhà, nên dự thảo cần được chuẩn bị kỹ lưỡng, thận trọng, lấy ý kiến sâu rộng các ngành, các cấp, người dân.

Chính sách hỗ trợ chuyển đổi xe cần đủ mạnh

Đề cập chính sách hỗ trợ, ông Nguyễn Hoàng Hải, Phó chủ tịch Hiệp hội Vận tải hành khách công cộng thành phố, cho rằng chi phí đầu tư phương tiện xanh (xe điện) hiện vẫn cao hơn phương tiện dùng nhiên liệu hóa thạch (xe xăng dầu); chi phí hạ tầng (sạc, bảo trì) có thể cao, rủi ro công nghệ cao.

Do đó, chính sách hỗ trợ cần đủ mạnh và thông minh để thực sự tạo động lực gồm: hỗ trợ tài chính (cho vay ưu đãi, lãi suất thấp), miễn/giảm phí đăng ký, lệ phí trước bạ, trợ giá vận tải công cộng, hỗ trợ đào tạo, ưu đãi thuế.

Từ đó, ông Hải đề xuất kịp thời đưa cơ chế đổi xe cũ lấy "xe xanh" với hỗ trợ cụ thể về giá trị thu xe cũ và giá mua xe mới; hỗ trợ doanh nghiệp vận tải nhỏ bằng gói tín dụng ưu đãi hoặc quỹ bảo lãnh tín dụng; miễn hoặc giảm lệ phí trước bạ, phí đăng kiểm, phí cấp biển số đối với phương tiện xanh trong một thời gian nhất định; xây dựng chương trình khuyến khích đối với xe công nghệ (shipper), bởi đây là nhóm rất đông và tác động tới môi trường rõ nét...

Ông Hải đánh giá biện pháp hạn chế như cấm phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1, tiến tới Vành đai 2, là bước mạnh mẽ, nhưng cần rất thận trọng để tránh gây sốc đối với người dân, doanh nghiệp vận tải nhỏ. Do đó, cần đưa ra lộ trình chuyển đổi có tính tới khả năng tài chính của doanh nghiệp và người dân.

Kết luận hội nghị, Phó chủ tịch thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam TP.Hà Nội Phạm Anh Tuấn nhấn mạnh, lộ trình chuyển đổi cần được đánh giá kỹ lưỡng, tránh gây khó khăn cho nhóm lao động tự do, thu nhập thấp. 

Cạnh đó, cần có cơ chế bù đắp, hỗ trợ rõ ràng hơn, bảo đảm công bằng xã hội.

Đáng chú ý, ông Tuấn đề nghị dự thảo cân nhắc tăng mức hỗ trợ trực tiếp bằng tiền mặt cho cá nhân thông thường (hiện là 20% giá trị, tối đa 5 triệu đồng) để tạo động lực mạnh mẽ hơn cho việc chuyển đổi xe mô tô, gắn máy sang xe điện, nhất là trong bối cảnh giá xe điện còn cao.

Đồng thời, đơn giản hóa thủ tục chứng minh nơi cư trú, tạm trú cho cá nhân được hỗ trợ để tránh phát sinh thủ tục hành chính không cần thiết; phân loại đối tượng hỗ trợ rõ ràng hơn, gắn tiêu chí hỗ trợ với thu nhập và mức độ ô nhiễm của phương tiện cũ để bảo đảm tính trọng tâm, tránh dàn trải...

Dự thảo Nghị quyết về chính sách, biện pháp hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông đường bộ sử dụng năng lượng sạch địa bàn TP.Hà Nội đang được Sở Xây dựng xây dựng.

Tại dự thảo này, thành phố đề xuất hỗ trợ cho cá nhân thường trú hoặc đã tạm trú liên tục từ 2 năm trở lên, là chủ sở hữu xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch (xe máy xăng - PV) khi chuyển đổi sang xe mô tô, xe gắn máy sử dụng năng lượng xanh (có giá trị từ 10 triệu đồng trở lên) với mức 20% giá trị phương tiện chuyển đổi nhưng không quá 5 triệu đồng. 

Mỗi cá nhân được hỗ trợ cho một xe trong thời gian từ ngày nghị quyết này có hiệu lực đến trước ngày 1.1.2031.

Hiện Hà Nội có khoảng 6,9 triệu xe máy, trong đó riêng Vành đai 1 có khoảng 450.000 xe. Theo báo cáo của Hà Nội, ô nhiễm từ các phương tiện giao thông đang chiếm trên 60%.