Chuyện đời ly kỳ của VĐV 'hô biến giới tính' người Indonesia

Nhắc đến những tranh cãi giới tính trong làng thể thao đỉnh cao, hầu hết những người hâm mộ bóng chuyền đều biết đến cái tên Aprilia Santini Manganang (Indonesia).

Manganang từng khiến làng bóng chuyền "hốt hoảng"

Khoảng giữa thập niên 2010, làng bóng chuyền Đông Nam Á dậy sóng khi Aprilia Santini Manganang - chủ công tuyển nữ Indonesia đột ngột xuất hiện và "oanh tạc" mọi giải đấu.

Manganang sở hữu vóc dáng vạm vỡ, cơ bắp rắn chắc, sức bật và sức mạnh vượt trội. Điều này khiến nhiều đội bóng đối thủ nghi ngờ về giới tính thực sự. Những lời xì xào bùng lên tại SEA Games 28 ở Singapore và tiếp tục lan sang các mùa giải sau đó. 

Dưới góc độ y khoa, trường hợp này đặc biệt ở chỗ Manganang mắc chứng hypospadias - dị tật bẩm sinh khiến lỗ tiểu nằm lệch thấp. Và thường đi kèm với cấu trúc cơ thể mang đặc điểm nam giới dù được ghi nhận là nữ khi chào đời.

Những ai từng đối diện Manganang trên sân đều dễ nhận thấy sự khác biệt: thân hình cơ bắp, vai rộng, khuôn mặt góc cạnh và sức mạnh đập bóng hiếm có ở bóng chuyền nữ khu vực.

Trong khi đa số VĐV nữ thiên về tốc độ và kỹ thuật, Manganang lại nổi bật với lối chơi dồn lực, những pha đập bóng thẳng tay gần như không thể cản phá. 

Những hình ảnh đó càng làm dấy lên nghi ngờ, đặc biệt từ truyền thông và giới chuyên môn của một số quốc gia đối thủ. Trong đó có Việt Nam và Thái Lan. 

Tuy nhiên Liên đoàn Bóng chuyền Indonesia và ban tổ chức các giải khi ấy đều khẳng định Manganang đủ điều kiện thi đấu ở hạng mục nữ, dựa trên giấy tờ hợp lệ.

Phản ứng của làng bóng chuyền khu vực thời điểm đó khá chia rẽ. Một số HLV và VĐV công khai bày tỏ sự không hài lòng. Họ cho rằng cần có những tiêu chí kiểm tra giới tính chặt chẽ hơn để bảo đảm công bằng. 

Ngược lại, nhiều người ủng hộ Manganang, cho rằng "cô" khi ấy chỉ đơn thuần là một VĐV có tố chất thể lực vượt trội. Và việc cô sinh ra với những đặc điểm cơ thể khác biệt là ngoài ý muốn.

Bản thân Manganang từng chia sẻ, cô quen với những lời dị nghị và chỉ tập trung vào thi đấu, cố gắng cống hiến hết mình cho đội tuyển.

Bước ngoặt đến vào năm 2021, khi Manganang đang phục vụ trong quân đội Indonesia. Trong một lần kiểm tra y tế định kỳ, bác sĩ quân y phát hiện các đặc điểm sinh học hoàn toàn phù hợp với giới tính nam, cùng mức testosterone cao. 

Sau quá trình chẩn đoán và hội chẩn, Manganang được xác định mắc hypospadias và đã sống cả tuổi thơ lẫn sự nghiệp trong thân phận nữ chỉ vì nhầm lẫn khi sinh. 

Quyết định giải nghệ bóng chuyền được đưa ra không lâu sau đó, để "anh" tập trung cho các ca phẫu thuật chỉnh sửa.

Có phải là gian lận?

Quá trình phẫu thuật của Manganang kéo dài nhiều đợt. Anh lần lượt trải qua các ca mổ phục hồi và tạo hình cơ quan sinh dục, điều chỉnh cấu trúc cơ thể, với sự hỗ trợ của đội ngũ bác sĩ quân y và chuyên gia y khoa hàng đầu Indonesia. 

Tính đến cuối năm 2024, Manganang cho biết anh đã thực hiện lần phẫu thuật thứ năm. Và kết quả thành công, giúp anh có thể sinh hoạt hoàn toàn như một người đàn ông bình thường.

Hiện tại, Aprilio Perkasa Manganang - tên mới được tòa án hợp pháp hóa - đang sống đúng với giới tính thật của mình.

Anh vẫn phục vụ trong quân đội, duy trì thói quen tập luyện thể thao và chia sẻ hình ảnh đời thường trên mạng xã hội.

Năm 2022, anh kết hôn với bạn gái, sống như một người đàn ông trưởng thành, độc lập và tự tin. Dù có tin đồn rạn nứt hôn nhân, Manganang chưa từng lên tiếng chính thức, chọn giữ kín đời tư.

Trường hợp của Manganang là minh chứng rõ ràng cho sự phức tạp của giới tính sinh học. Các chuyên gia y học quốc tế nhìn nhận, hypospadias và các biến thể phát triển giới tính khác (DSD) có thể khiến việc phân loại giới tính dựa vào quan sát bên ngoài trở nên sai lệch. 

Những nghiên cứu gần đây cho thấy không phải mọi trường hợp XY đều là nam giới về mặt thể thao, cũng như không phải mọi trường hợp XX đều là nữ giới thuần túy. 

Giới khoa học kêu gọi thể thao đỉnh cao cần những quy định công bằng hơn, vừa bảo vệ sự công bằng thi đấu, vừa tôn trọng quyền cá nhân của VĐV.

Nhìn lại câu chuyện “hô biến giới tính” của Manganang không phải là trò gian lận, mà là hành trình tìm lại giới tính thật sau nhiều năm sống trong nhầm lẫn. 

Từ một VĐV gây tranh cãi, anh Manganang trở thành biểu tượng của nghị lực và sự kiên cường. Đồng thời mở ra cuộc thảo luận sâu rộng về giới tính trong thể thao - một chủ đề vốn nhạy cảm và phức tạp.