Chuyển đổi đất ở: Giá cao gấp rưỡi, dân ‘choáng’, Bộ NN&MT nói gì?”

Việc định giá và thu tiền sử dụng đất theo Luật Đất đai mới đang khiến nhiều hộ dân lúng túng vì chi phí quá cao. Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT), cần xác định giá đất phù hợp với thị trường, minh bạch, có phân loại rõ từng nhóm đối tượng.

Sáng 3/7, Bộ NN&MT tổ chức họp báo về tình hình hoạt động 6 tháng đầu năm và triển khai các nhiệm vụ 6 tháng cuối năm.

Chi phí chuyển mục đích sử dụng đất theo Luật Đất đai 2024 đang là vấn đề phát sinh nhiều vướng mắc trong quá trình thực hiện tại các địa phương cũng được đặt ra tại buổi họp báo. Theo đó không ít trường hợp người dân phản ánh chi phí chuyển đổi đất ở quá cao, vượt xa giá trị thửa đất được định giá ban đầu.

Đơn cử, tại Nghệ An có trường hợp giá trị đất được định giá khoảng 3 tỷ đồng nhưng chi phí chuyển mục đích lên tới 4,5 tỷ đồng – mức chênh lệch lớn khiến người dân lúng túng, khó tiếp cận chính sách.

Trước thực trạng trên, Bộ Tài chính cho biết đang đề xuất phương án thu tiền sử dụng đất bằng 50% khoản chênh lệch giữa giá đất ở và giá đất nông nghiệp.

Tuy nhiên, đại diện Bộ NN&MT nhấn mạnh giá đất phải tiệm cận thị trường, đảm bảo công bằng, minh bạch và hài hòa lợi ích giữa các bên.

Ông Mai Văn Khánh, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai Bộ NN&MT cho biết, trước đây, theo Luật Đất đai 2013, giá đất được xác định dựa vào khung giá do nhà nước ban hành, thường thấp hơn nhiều so với thực tế thị trường. Khoảng cách này khiến công tác thu hồi đất cho các dự án đầu tư công gặp nhiều khó khăn, người dân không đồng thuận vì mức đền bù thấp, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai các dự án lớn.

"Đây là một trong những rào cản lớn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt trong bối cảnh đẩy mạnh giải ngân đầu tư công", ông Khánh nói.

Theo ông Khánh, Nghị quyết số 18/2022 của Ban Chấp hành Trung ương đã đặt ra yêu cầu rõ ràng: Giá đất phải sát thực tế, tiệm cận thị trường. Điều này nhằm đảm bảo người dân có đất bị thu hồi được đền bù xứng đáng, còn người sử dụng đất vào mục đích mới cũng đóng góp tương xứng vào ngân sách.

"Chủ trương là xác định giá đất cụ thể, phù hợp với giá trị thị trường. Bộ NN&MT đang phối hợp với Bộ Tài chính để rà soát lại một số quy định để điều chỉnh cho phù hợp thực tiễn", ông Khánh cho biết.

Không thể “cào bằng” trong thu tiền chuyển mục đích sử dụng đất

Liên quan phản ánh của người dân về chi phí chuyển đổi đất ở quá cao, ông Khánh nhấn mạnh, việc thu tiền sử dụng đất không thể “một mức cho tất cả”. Cần phân biệt rõ giữa hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu thực sự về chỗ ở với tổ chức, cá nhân hoạt động có yếu tố đầu cơ, kinh doanh.

"Bộ đang nghiên cứu theo hướng không áp dụng một mức thu cứng 100% cho mọi trường hợp mà phải có phân loại cụ thể, gắn với mục đích sử dụng thực tế", ông Khánh nói.

Trả lời câu hỏi của PV về mối liên hệ giữa giá đất và thị trường bất động sản, đại diện Cục Quản lý đất đai cho rằng, việc xây dựng bảng giá đất mới cần gắn với đánh giá khách quan về thị trường bất động sản, năng lực phát triển kinh tế - xã hội, khả năng đầu tư công của từng địa phương.

"UBND các tỉnh, thành phố phải hoàn thành bảng giá đất trước ngày 31/12 để kịp áp dụng từ đầu năm sau. Bộ đã có văn bản hướng dẫn, yêu cầu các địa phương đánh giá đầy đủ các tác động và đảm bảo tính khả thi", ông Khánh thông tin.