Chứng khoán bùng nổ, nhiều công ty thu nghìn tỉ từ cho vay margin

Thanh khoản thị trường đạt mức tỉ đô, các công ty chứng khoán ghi nhận lãi lớn từ việc hoạt động môi giới, cho vay...

Tính đến cuối tháng 9, tổng số tài khoản chứng khoán trên toàn thị trường chứng khoán vượt mốc 11 triệu đơn vị. Giao dịch bùng nổ, các công ty chứng khoán "bội thu" từ các mảng nghiệp vụ chính, đặc biệt là hoạt động cho vay.

Công ty chứng khoán lãi nghìn tỉ từ cho vay

Thống kê cho thấy lãi từ cho vay và phải thu của 15 công ty chứng khoán lớn trên thị trường khoảng 6.731 tỉ đồng, tăng 23% so với cùng kỳ năm 2024. Nhóm công ty này chiếm hơn 73% tổng lãi cho vay và phải thu của các công ty chứng khoán trên thị trường.

Nguồn thu này của những đơn vị dẫn đầu đều trên mức 300 tỉ đồng, cao nhất từ trước đến nay. Thậm chí, TCBS và SSI còn lãi nghìn tỉ từ hoạt động cho vay và phải thu.

Cụ thể, TCBS ghi nhận lãi cỡ 1.015 tỉ đồng, tăng 44% so với cùng kỳ năm 2024. SSI ghi nhận gần 1.006 tỉ đồng từ cho vay, tăng 83%.

Lũy kế 9 tháng năm 2025, TCBS lãi từ cho vay đạt 2.591 tỉ đồng, tăng 35% so với cùng kỳ năm 2024. Tương tự, SSI lãi 2.464 tỉ đồng, tăng 63%.

Xét về tốc độ tăng trưởng, chứng khoán VIX, VPBankS, KAFI là những đơn vị tăng mạnh về lãi cho vay và phải thu. VIX lãi 341 tỉ đồng, tăng 207% so với quý 3-2024. VPBankS lãi 567 tỉ đồng, tăng 153%. KAFI lãi 207 tỉ đồng từ cho vay trong quý vừa qua, tăng 141%.

Song không phải công ty chứng khoán nào cũng lãi đậm từ cho vay ký quỹ trong quý vừa qua. Đơn cử như Chứng khoán SHS lãi 256 tỉ đồng từ hoạt động này, giảm 52% so với cùng kỳ năm 2024. Lũy kế 9 tháng, SHS này đạt 110 tỉ đồng từ lãi cho vay ký quỹ, giảm 70%.

Chứng khoán Mirae Asset cũng chỉ đạt 453 tỉ đồng, giảm 65% so với quý 3-2024 trên báo cáo tài chính riêng vừa công bố. Lũy kế từ đầu năm, công ty đạt 402 tỉ đồng, giảm 65%.

Thống kê cho thấy những đơn vị lãi lớn từ hoạt động cho vay đến từ 2 nhóm gồm các công ty lớn, có uy tín, phát triển công nghệ và công ty chứng khoán có bệ đỡ ngân hàng thương mại.

Ví dụ nhóm các công ty chứng khoán có ngân hàng "bơm" vốn phía sau như VPBankS, MBS, TCBS, CTS, VCBS, LPBS đều có tăng trưởng lãi từ cho vay trên 40% trong quý 3 và trên 20% trong 9 tháng đầu năm 2025.

Bên cạnh phục vụ nhu cầu đầu tư, hoạt động cho vay còn được công ty chứng khoán áp dụng cho doanh nghiệp trong bối cảnh khó tiếp cận ngân hàng, trái phiếu. Thực tế, hoạt động cho vay dạng này đều đem lại lợi ích cho cả doanh nghiệp, công ty chứng khoán, ngân hàng.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng việc doanh nghiệp vay từ công ty chứng khoán để đáp ứng nhu cầu vốn dài hạn hơn tiềm ẩn rủi ro do margin vốn là một khoản vay mang tính chất ngắn hạn.

Hoạt động môi giới chứng khoán sôi động không kém

So sánh với lãi từ cho vay, phải thu, doanh thu từ hoạt động môi giới của các đơn vị chứng khoán có phần kém hơn.

Ví dụ, TCBS đạt 318 tỉ đồng doanh thu môi giới trong quý 3-2025, tương đương hơn 31% lãi từ cho vay. Chứng khoán KAFI đạt 58 tỉ đồng từ môi giới, tương đương 28% lãi từ cho vay. Tương tự chứng khoán SSI đạt 922 tỉ đồng doanh thu môi giới, tương đương gần 92% từ cho vay margin.

VPBankS là đơn vị duy nhất ghi nhận doanh thu môi giới đạt trên 1.000 tỉ đồng trong quý 3 vừa qua, gấp 2 lần lãi từ cho vay. Tương tự, chứng khoán VCI ghi nhận 373 tỉ đồng từ doanh thu môi giới, gấp gần 1,2 lần lãi từ margin.

Tuy nhiên, nếu xét về tốc độ tăng trưởng, hầu hết các công ty chứng khoán đều ghi nhận mức tăng trên 100%. SSI tăng 171% doanh thu môi giới trong quý. Chứng khoán MB tăng 178%. KAFI tăng 123%.

Tăng trưởng doanh thu môi giới của các công ty này so với quý 3-2024 đạt mức 137% trong khi lãi từ cho vay và phải thu có mức tăng khoảng 52%.

Lũy kế 9 tháng đầu năm, tốc độ tăng trưởng doanh thu hoạt động môi giới đạt 37%, nhỉnh hơn so với lãi từ cho vay ở mức 34%.

Điều này xảy ra cũng phù hợp với bối cảnh chứng khoán giao dịch sôi động từ đầu năm 2025. Thanh khoản thị trường bình quân vào khoảng 30.000 - 40.000 tỉ đồng/phiên, đỉnh điểm có những lúc lên đến 70.000 tỉ đồng.