Chung dòng máu Lạc Hồng: Hương phở Việt giữa thủ đô Tallinn

Tại thủ đô Tallinn của Estonia có duy nhất nhà hàng Việt luôn tỏa hương thơm phở, bún cùng nhiều món ngon của VN mỗi ngày. Nơi đây từng được Thủ tướng Phạm Minh Chính ghé thăm và thưởng thức món phở hồi đầu tháng 6 vừa qua.

Chủ nhân nhà hàng có tên Pho Bar này là một gia đình người Việt 3 thế hệ. Đứng đầu là ông Vũ Viết Thắng (49 tuổi), cùng con gái Kairi Vu-De Souza mang 2 dòng máu Việt - Estonia. Pho Bar không chỉ hoạt động tại Estonia mà đang mở rộng hệ thống nhà hàng sang Phần Lan.

Từ Quảng Ninh đến Tallinn

Ông Vũ Viết Thắng là người gốc tỉnh Quảng Ninh cũ. Vào năm 1989, ông Thắng chỉ mới 18 tuổi đã rời quê hương đến xứ người theo diện xuất khẩu lao động. Lúc ấy Estonia chỉ có 250 người Việt định cư, và ông Thắng sang nước bạn cùng 50 người đồng hương.

Ông Thắng đến thủ đô Tallinn, làm công nhân cho một nhà máy sản xuất động cơ điện. Ở ký túc xá người Việt, ông chưa quen ẩm thực nước bạn nên mỗi ngày phải nấu các món Việt để ăn.

Đến năm 1991, Estonia tách ra khỏi Liên Xô, các công xưởng đang hoạt động cũng đóng cửa. Ông Thắng không về nước mà chọn con đường ở lại, làm nhiều việc khác nhau, từ bán vải ở chợ đến buôn bán tự do. Đến năm 2005, ông dần làm quen với cách nấu món Việt quen thuộc. "Tôi chơi chung với một người bạn có kinh doanh nhà hàng nên học nghề từ đó. Tôi mở nhà hàng nhỏ rồi bán các món như: phở, bánh cuốn, cơm rang, mì xào, bánh mì…", ông Thắng kể lại.

"Việt Nam đã ăn sâu vào máu tôi"

Năm 1991, ông Thắng phải lòng một phụ nữ Estonia xinh đẹp và sau đó là mẹ của 4 người con gái của ông. Mỗi ngày ông đều trổ tài nấu những món Việt cho vợ và các con cùng ăn. Lâu dần, cả gia đình đều thích món nước mắm cùng nhiều gia vị khác của VN.

Ông Thắng luôn mong muốn các con biết và hiểu hơn văn hóa, truyền thống nguồn cội. Mỗi năm đến hè, ông đều đưa vợ và các con gái về VN, thăm gia đình và thưởng thức các món ngon. Tết đến, các con đều quen hình ảnh quây quần của gia đình bên mâm cơm năm mới.

Ông cho rằng: "Người Việt sống khác với phương Tây ở yếu tố gia đình, nguồn cội. Người Việt quan tâm gia đình, ông bà, họ hàng nhiều hơn. Các con của tôi hầu hết đều nói được tiếng Việt".

Còn với Kairi Vu-De Souza (con gái đầu của ông Thắng), "VN đã ăn sâu vào máu tôi", như lời khẳng định khi nhắc về quê hương của cha mình. Chị nói đất nước VN đầy những nét tương phản: "Cổ kính và hiện đại, bình yên và náo nhiệt, giản dị nhưng giàu truyền thống. Ẩm thực VN với tôi giống như một bức thư tình từ quê nhà. Đó là cách chúng ta thể hiện tình yêu, trân trọng cuộc sống và kết nối với nhau. Một số kỷ niệm yêu thích của tôi là những buổi chợ phiên sáng sớm cùng tiếng xe máy, hơi nước bốc lên từ những quầy phở, và mùi của rau thơm trong không khí. Những khoảnh khắc đó sống mãi trong mọi việc tôi làm".

Từ khi còn nhỏ, Kairi Vu-De Souza thường xuyên ăn món Việt do ông Thắng nấu cho đến khi lớn lên. Ông Thắng không bao giờ sử dụng công thức nào mà nấu theo trí nhớ và bản năng, giống như nhiều đầu bếp Việt đang ở nhà hàng Pho Bar của cô vậy. Gia đình cô có nhiều bữa ăn tự nấu, đặc biệt trong những ngày lễ khi ông Thắng trải một tấm thảm trên sàn và tất cả ngồi xuống ăn cùng nhau. Ông Thắng đã cho con gái thấy rằng thức ăn không chỉ là thức ăn mà đó là bản sắc, là tình yêu và lịch sử.

"Văn hóa VN đã ăn sâu vào cuộc sống của tôi. Nó định hình cách tôi làm việc, cách tôi nuôi dạy con cái và cách tôi gắn kết mọi người lại với nhau", Kairi Vu-De Souza bày tỏ.

Sau khi tham dự trại hè ở VN, Kairi Vu-De Souza cảm thấy muốn xây dựng một điều gì đó từ văn hóa Việt không chỉ cho riêng mình mà còn cho con trai trải nghiệm niềm tự hào và cảm giác gắn bó như cô đã từng lớn lên. Đối với cô, ẩm thực là cầu nối mạnh mẽ giữa các nền văn hóa. Cô muốn tạo ra một không gian di sản VN có thể được tôn vinh và chia sẻ, ngay cả trên những con phố phủ đầy tuyết ở Tallinn.

Cũng từ nền tảng làm chủ nhà hàng món Việt của gia đình, Kairi Vu-De Souza cùng cha bắt tay vào việc đẩy mạnh thương hiệu cũng như ẩm thực truyền thống là món phở và bún nổi tiếng.

"Chúng tôi tập trung vào tính chân thực với một chút sáng tạo, sử dụng thảo mộc tươi, ninh nước dùng trong nhiều giờ và hướng đến việc tạo ra những trải nghiệm ẩm thực ý nghĩa. Món ăn bán chạy nhất của chúng tôi là phở bò. Điều này hoàn toàn có lý do bởi nước dùng đậm đà, thơm ngon và nóng ấm. Để phát triển khách hàng, chúng tôi chú trọng xây dựng cộng đồng, chia sẻ câu chuyện trên mạng xã hội và giữ vững niềm tin vào cội nguồn trong khi vẫn thích nghi với bối cảnh ở Estonia", cô nói.

Nói về tên nhà hàng Pho Bar, cô cho rằng đây là một cái tên đơn giản, hiện đại, truyền tải ngay đến món ăn đặc trưng là phở bò của người Việt. Nó cũng tượng trưng cho điểm gặp gỡ, nơi truyền thống VN hòa quyện với năng lượng đô thị của thủ đô Tallinn. Tự cô tìm tòi và thiết kế không gian nhà hàng thật ấm áp và đầy cảm xúc với gỗ tự nhiên, cây xanh và kết cấu gợi nhớ những quán cà phê đường phố sôi động của VN hiện tại. Tất cả đều mang một nét Bắc Âu tinh tế, mang lại cảm giác vừa quen thuộc vừa mới mẻ, như một góc nhỏ của Hà Nội hiện đại nằm giữa lòng Estonia.

Thủ tướng ghé thăm và chọn món phở

Hồi đầu tháng 6.2025, nhà hàng Pho Bar đã đón những vị khách hết sức đặc biệt, đó là Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng Phu nhân ghé thăm nhân chuyến thăm chính thức Estonia.

Ông Thắng cho biết khi đoàn tiền trạm VN sang cũng đã chọn nhiều món như: phở, bún bò, bún cá… cho buổi thăm nhà hàng. Tuy nhiên, khi đến nhà hàng, Thủ tướng Phạm Minh Chính lại chọn món phở để thưởng thức và khen hương vị đậm đà. Thời khắc Thủ tướng bước vào nhà hàng làm Kairi Vu-De Souza cảm thấy vinh dự và xúc động. Cô bày tỏ: "Tôi biết khoảnh khắc này có ý nghĩa nhất đối với cha. Ông đến từ một thị trấn nhỏ ở VN và xây dựng cuộc sống từ con số 0 ở Estonia. Chuyến thăm của Thủ tướng là khoảnh khắc của ông, và tôi muốn ông cảm nhận trọn vẹn và tự hào về điều đó. Ông đã làm việc không mệt mỏi để nuôi dạy tôi và các chị em gái với những giá trị vững chắc, và chuyến thăm này là một sự tôn vinh đối với ông. Mỗi món ăn chúng tôi chuẩn bị trong ngày hôm đó, từ phở đến các món ăn kèm truyền thống, đều được chế biến cẩn thận, như một lễ kỷ niệm của VN".

Với ông Thắng và con gái, niềm vui lớn nhất đến từ việc chứng kiến ẩm thực và văn hóa VN được tôn vinh ở một tầm cao như vậy, đặc biệt là ở một quốc gia xa xôi. Kairi Vu-De Souza chia sẻ: "Tôi tự hào khi đại diện cho VN tại Estonia và chúng tôi đã dành tình yêu cho từng món ăn. Ngài Thủ tướng rất nồng nhiệt, lịch thiệp và nói rằng rất ấn tượng với sự chân thành và niềm đam mê đằng sau nhà hàng. Phu nhân Thủ tướng cũng vô cùng tốt bụng và duyên dáng. Khoảnh khắc đó có ý nghĩa rất lớn đối với gia đình tôi, không chỉ với tư cách là một chủ nhà hàng mà còn là một phụ nữ VN sống ở nước ngoài".