Chuẩn bị khai quật khảo cổ lần hai tại di tích lịch sử quốc gia Thành Nhà Bầu

TPO - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa cho phép Bảo tàng tỉnh Tuyên Quang phối hợp với Viện Khảo cổ học tiến hành khai quật khảo cổ lần thứ hai tại di tích Thành Nhà Bầu, xã An Khang, thành phố Tuyên Quang, tỉnh Tuyên Quang.
Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương đã ký Công văn số 1632/QĐ-BVHTTDL về việc cho phép khai quật khảo cổ. Theo đó, Bảo tàng tỉnh Tuyên Quang sẽ phối hợp với Viện Khảo cổ học tiến hành khai quật lần thứ hai tại di tích Thành Nhà Bầu, xã An Khang, thành phố Tuyên Quang, tỉnh Tuyên Quang. Đợt khai quật diễn ra từ ngày 9/6 đến 15/7, trên diện tích 48m2, gồm 3 hố khai quật.
Công tác khai quật khảo cổ được điều hành dưới sự chủ trì của ông Nguyễn Đức Bình, Viện Khảo cổ học. Trong thời gian khai quật, các đơn vị được cấp phép phải chú trọng bảo vệ địa tầng của di tích, đồng thời có trách nhiệm tuyên truyền, nâng cao ý thức của người dân về việc bảo vệ di sản văn hóa tại địa phương. Việc công bố kết luận chính thức chỉ được thực hiện khi có sự đồng thuận của cơ quan chủ quản và Cục Di sản Văn hóa.
![]() |
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho phép khai quật khảo cổ tại di tích Thành Nhà Bầu. |
Những hiện vật thu thập được trong quá trình khai quật khảo cổ sẽ do Bảo tàng tỉnh Tuyên Quang và Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Tuyên Quang chịu trách nhiệm giữ gìn, bảo quản, tránh hư hỏng và thất lạc. Đồng thời, các đơn vị này phải báo cáo Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về phương án bảo vệ và phát huy giá trị của các hiện vật.
Kết thúc đợt khai quật, Bảo tàng tỉnh Tuyên Quang cùng Viện Khảo cổ học phải hoàn thành báo cáo sơ bộ và đề xuất phương án quản lý, bảo vệ khu vực khai quật trong vòng tối đa một tháng. Báo cáo khoa học chi tiết phải được gửi về Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong thời hạn không quá một năm. Trước khi công bố kết quả khai quật, các đơn vị được cấp phép cần trao đổi và thống nhất với Cục Di sản Văn hóa.
Trước đó, Viện Khảo cổ học (thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam) đã có Văn bản số 191/KCH gửi Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Cục Di sản văn hóa, đề nghị cấp phép khai quật khảo cổ lần thứ hai tại di tích Thành Nhà Bầu (Tuyên Quang).
Mục tiêu của đợt khai quật nhằm tìm kiếm và xác định dấu tích tường thành cùng các công trình kiến trúc liên quan, qua đó làm rõ phạm vi phân bố di tích, quy mô tường thành và vị trí các kiến trúc trong khu vực. Kết quả khai quật sẽ góp phần cung cấp tư liệu phục vụ nghiên cứu quá trình hình thành di tích, đặc điểm kết cấu, cũng như các loại vật liệu được sử dụng trong xây dựng thành và kiến trúc.
Thành nhà Bầu ở Tuyên Quang là công trình phòng thủ quân sự do hai anh em họ Vũ là Khánh Bá Hầu Gia Quốc Công Vũ Văn Uyên và An Tây Vương Gia Quốc Công Vũ Văn Mật (từng được Vua Lê phong là Tống binh trấn thủ Tuyên Quang) tổ chức xây đắp để phù nhà Lê, chống nhà Mạc trong thời kỳ những năm 1930 đến 1960 của thế kỷ XVI. Công trình được xây dựng tại xã Thúc Thủy, huyện Quả Sùng hay Cảo Sùng (nay thuộc xóm Tân Thành, xã An Khang, thành phố Tuyên Quang, tỉnh Tuyên Quang).
Theo một số tài liệu nghiên cứu của các nhà chuyên môn, di tích Thành nhà Bầu ngày nay có chiều dài khoảng 1.385 m trải dài trên một vùng rộng lớn suốt từ ngã ba Đoan Hùng ngược lên hết địa phận huyện Lục Yên (Yên Bái) và địa phận xã An Khang, thành phố Tuyên Quang, tỉnh Tuyên Quang.
Năm 2013, Thành Nhà Bầu được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng là di tích lịch sử cấp quốc gia.