Chuẩn bị cho xã, phường mới

Đến nay, các địa phương đã công bố xin ý kiến người dân và chuẩn bị tổ chức lại các đơn vị phường, xã. Cụ thể thế nào?

Dự kiến từ ngày 1-7 sẽ bỏ toàn bộ đơn vị hành chính cấp huyện trên cả nước và tổ chức sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp xã để hình thành các đơn vị hành chính cấp xã có quy mô lớn hơn so với cấp xã hiện nay khi cả nước giảm 60 - 70% số lượng đơn vị hành chính cấp xã so với hiện nay là 10.035 đơn vị.

Cấp xã có mấy phòng chuyên môn?

Sau khi kết thúc cấp huyện, theo đề án của Chính phủ, sẽ chuyển toàn bộ nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp huyện hiện nay về cho xã, phường, đặc khu.

Do vậy, vấn đề đặt ra cần chuẩn bị tốt nhất cho chính quyền cấp xã mới đi vào hoạt động nhằm phục vụ người dân và doanh nghiệp. Để chuẩn bị cho cấp xã mới, đề án Chính phủ đã nêu ra nhiều giải pháp.

Đáng chú ý, dự kiến UBND cấp xã tổ chức tối đa 4 phòng chuyên môn và tương đương phù hợp với đặc điểm đô thị, nông thôn, hải đảo (đặc khu). Với đơn vị cấp xã giữ nguyên trạng (không sắp xếp) có thể không tổ chức phòng chuyên môn.

Chính phủ dự kiến bố trí tăng thêm 1 phó chủ tịch UBND và một số công chức cho UBND cấp xã nơi không tổ chức phòng chuyên môn và giao chính quyền địa phương cấp tỉnh quyết định cụ thể đối với từng đơn vị cấp xã trên địa bàn.

Trường hợp sắp xếp từ 2 đơn vị cấp xã trở lên thành 1 đơn vị cấp xã mới, định hướng tổ chức tối đa 4 phòng chuyên môn và tương đương thuộc UBND cấp xã.

Giao UBND cấp tỉnh căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, quy mô diện tích tự nhiên, dân số, đặc thù quản lý của từng đơn vị cấp xã để quyết định số lượng cơ quan chuyên môn thuộc UBND của từng cấp xã cho phù hợp với thực tiễn, bảo đảm tinh gọn, hoạt động hiệu lực hiệu quả theo hướng dẫn của Chính phủ (xem chi tiết trong đồ họa).

Lập trung tâm hành chính công cấp xã

Đáng chú ý, theo đề án, sẽ thành lập trung tâm phục vụ hành chính công tại UBND cấp xã. Trung tâm có nhiệm vụ tham mưu, giúp UBND cấp xã thực hiện các nhiệm vụ về xây dựng chính quyền điện tử.

Tổ chức triển khai thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết các thủ tục hành chính và cung ứng các dịch vụ công trực tiếp đến người dân và doanh nghiệp trên địa bàn. Phối hợp với các cơ quan nhà nước ở trung ương tổ chức theo ngành dọc trên địa bàn để tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính của người dân và doanh nghiệp trên địa bàn.

Đối với chính quyền địa phương đặc khu (hải đảo), chức năng, nhiệm vụ của các phòng và các dịch vụ công phục vụ người dân tại trung tâm phục vụ hành chính công sẽ được điều chỉnh phù hợp với nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương đặc khu.

TS Nguyễn Tiến Dĩnh, nguyên thứ trưởng Bộ Nội vụ, cho rằng dự kiến cấp xã mới sẽ tiếp nhận các nhiệm vụ và quyền hạn của cấp huyện khi kết thúc hoạt động và cấp xã hiện nay nên việc sẽ tổ chức 4 phòng chuyên môn là phù hợp để đảm bảo hoạt động, phục vụ người dân.

Đồng thời cấp tỉnh cần đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền cho cấp xã nhằm nâng cao năng lực quản trị, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

"Chính quyền cấp xã sẽ được trao nhiều thẩm quyền hơn trong quyết định các nhiệm vụ liên quan đến đất đai, đầu tư, phúc lợi xã hội..." - ông Dĩnh nói và cho rằng chính quyền địa phương phải "tự quyết định, tự thực hiện và tự chịu trách nhiệm" trong triển khai các nhiệm vụ, các chương trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Ông nêu rõ khi quy mô mở rộng, nhiệm vụ tăng thêm thì số lượng cán bộ cấp cơ sở cũng phải được bổ sung để đảm bảo hoạt động, phục vụ người dân.

Đại biểu Vũ Trọng Kim (Nam Định) cho rằng khi xây dựng đề án sáp nhập cấp xã đã có yêu cầu về vấn đề tên gọi mới cũng như dự kiến nơi đặt trụ sở của cấp xã mới. Do vậy, các địa phương cần sớm công bố các thông tin này để lấy ý kiến người dân.

Đồng thời giúp người dân nắm được, sau này thuận tiện đến giải quyết các công việc và thủ tục hành chính.