Chưa 30 tuổi nhưng cột sống như người già

Người trẻ với cuộc sống tiện nghi, ngồi một tư thế kéo dài dẫn đến đau cột sống, vai gáy trầm trọng như cột sống lão hóa của tuổi già.

Người trẻ mang tấm lưng tuổi già

N.H.A (26 tuổi, trú tại Hà Đông, Hà Nội) làm nhân viên IT và dành phần lớn thời gian trước máy tính mỗi ngày trừ giờ học, ngoài ra cậu cũng mắc bệnh lý béo phì, nặng hơn 90kg.

Khi đến bệnh viện điều trị, chàng trai đã bị đau thắt lưng và chân trong một thời gian dài, đứng, ngồi hay nằm đều đau, không thể giữ nguyên tư thế quá lâu.

Trên phim chụp MRI, bác sĩ cho rằng A. bị vẹo cột sống ngực - thắt lưng nặng, mất độ ưỡn sinh lý cột sống cổ, các đốt sống ngực đã biến dạng. Trước đó, bố mẹ A. thấy con có hiện tượng gù, đi lệch nhưng không đi khám và dẫn đến tình trạng nặng. Bác sĩ ví von cột sống của A. như người ngoài 70 tuổi.

Đ.A.V (23 tuổi, trú tại xã Củ Chi, TPHCM) vừa trải qua ca mổ cột sống trị thoát vị đĩa đệm. V. làm nghề trang điểm tự do khiến V. thường phải ngồi hoặc đứng rất lâu. Thi thoảng, V. bị cơn đau lưng hành hạ nhưng cô chỉ nghĩ rằng do tư thế sai nên mỏi bình thường.

Mỗi lần đau nhiều, V. đi khám và được chẩn đoán căng cơ và uống thuốc giảm đau. Đến cuối tháng 6, V. đột ngột đau lưng dữ dội khiến cô không thể đứng hay đi lại, hai chân tê bì, tiểu tiện khó khăn. Hoảng loạn, cô nhờ người thân đưa vào bệnh viện cấp cứu lúc sáng sớm.

Tại đây, bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm. Đặc biệt, tình trạng của V. rất nặng. Qua phim chụp, bác sĩ phát hiện có hội chứng chùm đuôi ngựa, một biến chứng hiếm cực kỳ nguy hiểm.

“Bác sĩ nói rằng nếu chậm trễ, tôi có nguy cơ liệt vĩnh viễn. Với tổn thương này để lâu quá 72 giờ chưa can thiệp mổ thì tỷ lệ phục hồi là dưới 25%. Tôi không nghĩ mình còn trẻ mà cột sống như như 70 tuổi”, V. nhớ lại.

Cô được các bác sĩ can thiệp kịp thời bằng phương pháp nội soi, phục hồi nhanh chóng và có thể đi lại chỉ vài giờ sau mổ. Sau ca mổ, nữ bệnh nhân không còn đau lưng và được hướng dẫn tập vật lý trị liệu để phục hồi khả năng tiểu tự kiểm soát.

Cột sống cũng stress nặng 

Theo bác sĩ Trần Trung Kiên, chuyên gia phẫu thuật Cột sống tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cơ thể con người đạt độ dẻo dai tối ưu trước 25 tuổi. Sau đó, gân cơ và dây chằng dần mất đi sự linh hoạt, co cứng, dẫn đến những cơn đau lưng đầu tiên thường xuất hiện quanh tuổi 30. Tuy nhiên, lối sống hiện đại đã rút ngắn đáng kể giai đoạn "dẻo dai" này. Nhiều bạn trẻ, thậm chí chưa đến 20 tuổi, đã bắt đầu than phiền về đau lưng do thói quen ngồi lâu và ít vận động.

Sự phát triển của công nghệ và tiện ích khiến nhiều người chỉ cần ngồi một chỗ để xử lý công việc, nhưng điều này lại gây áp lực lớn lên cột sống. 

Bác sĩ chuyên khoa I Lê Thị Thúy Hằng, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM - Cơ sở 3, giải thích rằng cột sống, đặc biệt ở vùng cổ và thắt lưng, phải chịu tải trọng lớn từ các hoạt động như ngồi lâu, nâng vật nặng hoặc tư thế sai trong công việc và sinh hoạt hằng ngày. Những áp lực này dần tích tụ, gây tổn thương cho cột sống ngay cả ở người trẻ.

Các bệnh lý xương khớp, vốn được xem là vấn đề của người lớn tuổi (thường trên 55 tuổi), nay xuất hiện ngày càng nhiều ở người ngoài 20. Những người làm việc văn phòng, ít tập thể dục thể thao, thường rơi vào tình trạng cơ thể trì trệ, dễ dẫn đến các vấn đề về cột sống. Nhiều trường hợp chỉ mới ngoài 20 tuổi đã phải điều trị vì những nguyên nhân tưởng chừng đơn giản: cúi nhặt đồ nghe "rắc" một tiếng, hoặc "còng lưng" do ngồi máy tính sai tư thế quá lâu.

Thực tế, giới trẻ hiện nay không chỉ đối mặt với stress tâm lý mà còn khiến cột sống "stress" bởi lối sống hiện đại. Học online, làm việc xuyên đêm, cúi đầu xem điện thoại hàng giờ, hay ngồi sai tư thế - tất cả đều âm thầm làm tổn thương cột sống trẻ trung mỗi ngày. Những thói quen này, nếu không thay đổi, có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM - Cơ sở 3, nhiều bạn trẻ đang điều trị các bệnh lý xương khớp bằng y học cổ truyền. Trước đó, họ thường xem nhẹ những cơn đau âm ỉ ở lưng, cổ, vai gáy. Qua thời gian, những triệu chứng này tiến triển thành đau lưng mạn tính, cong vẹo cột sống, thoát vị đĩa đệm, thậm chí rối loạn thần kinh thực vật. Những bệnh lý này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm giảm năng suất học tập và làm việc.

Để phòng ngừa, bác sĩ Trần Trung Kiên khuyến cáo người trẻ duy trì tập giãn cơ đều đặn và có hệ thống. Các bài tập này giúp cải thiện phạm vi vận động, giảm nguy cơ tổn thương dây chằng, đồng thời giảm căng thẳng, góp phần làm dịu cơn đau. Nếu chưa sắp xếp được thời gian đi khám, việc tập luyện đúng cách là bước đầu tiên quan trọng để bảo vệ cột sống.

Các bác sĩ khuyến cáo: Người trẻ cần chú ý tư thế ngồi, tăng vận động thể chất, giữ cân nặng hợp lý. Khi đau lưng kéo dài, lan xuống chân, yếu cơ hoặc rối loạn tiểu tiện, phải đến cơ sở y tế chuyên khoa ngay để chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.