Chủ hộ kinh doanh bị thu BHXH sai được hưởng lương hưu

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn vừa ký ban hành Nghị quyết số 78/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc ghi nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc của chủ hộ kinh doanh đã tham gia trước ngày Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực.

Theo đó, chủ hộ kinh doanh đã đóng BHXH bắt buộc trước ngày 1/7/2025 được ghi nhận thời gian để làm căn cứ giải quyết chế độ về bảo hiểm xã hội. Chủ hộ kinh doanh đã đủ điều kiện hưởng chế độ BHXH trước thời điểm trên thì được giải quyết hưởng chế độ từ ngày đủ điều kiện hưởng.

Chính phủ được giao hướng dẫn tổ chức thực hiện Nghị quyết này; giải quyết những vướng mắc phát sinh; bảo đảm quyền lợi cho chủ hộ kinh doanh.

Theo quy định hiện hành, hộ kinh doanh phải đóng BHXH bắt buộc cho lao động thuê mướn, giao kết hợp đồng; chủ hộ không thuộc diện đóng bắt buộc. Tuy nhiên, theo phản ánh của Ban Dân nguyện hồi tháng 5/2023, nhiều chủ hộ kinh doanh cá thể bị thu BHXH bắt buộc trái luật.

Thống kê của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, từ năm 2003 đến hết 31/5/2023 có 3.567 chủ hộ kinh doanh đóng BHXH bắt buộc vào Quỹ Bảo hiểm xã hội 113 tỷ đồng. Hơn 9.600 lượt chủ hộ được chi trả chế độ ốm đau, thai sản với gần 13,3 tỷ đồng; 275 người hưởng hưu trí, tử tuất số tiền hơn 32,8 tỷ; 397 người hưởng BHXH một lần gần 9,4 tỷ đồng.

Theo Bộ Lao động Thương binh và Xã hội (cũ), cơ quan Bảo hiểm xã hội thu tiền BHXH bắt buộc với chủ hộ kinh doanh là không đúng quy định pháp luật, theo nguyên tắc phải hoàn trả lại tiền này. Tuy nhiên, lo ngại hoàn trả sẽ tạo bất cập do thu sai tới 20 năm, nhiều người đã hưởng chế độ, nhiều chủ hộ đến tuổi nghỉ hưu cần đảm bảo quyền lợi an sinh. Sau khi bàn thảo, các bên thống nhất đề xuất ghi nhận thời gian đã đóng bắt buộc để các chủ hộ hưởng quyền lợi.

Sơn Hà