Chọn nghề ổn định hay đi theo đam mê ?

Lựa chọn ngành nghề luôn là một trong những bước ngoặt quan trọng trên hành trình trưởng thành của mỗi người trẻ. Giữa thực tế thị trường lao động đầy biến động và vô vàn ngã rẽ, chuyện nên chọn nghề ổn định hay theo đuổi đam mê dường như vẫn là nỗi trăn trở lớn.

Học sinh đang chọn nghề như thế nào ?

Hồ Nguyễn Thiên An, học sinh Trường THPT Phú Nhuận (TP.HCM), chia sẻ em dự định chọn ngành luật như ba mẹ. "Bên cạnh yếu tố kế thừa, em nghĩ ngành luật là một lựa chọn khá vững chắc cho tương lai", An nói.

Tuy nhiên, hành trình đến quyết định này không hề dễ dàng. Trước đó, An cho biết mình từng băn khoăn giữa đam mê cá nhân là ngành truyền thông đa phương tiện và mong muốn của gia đình là ngành luật. "Quyết định cuối cùng là một sự cân nhắc giữa lý trí và cảm xúc. Em nghĩ mình nên theo luật để sau này dễ có việc làm ổn định hơn", An chia sẻ.

Theo Thiên An, hiện nay việc chọn ngành trở nên dễ dàng hơn vì có nhiều nguồn tư vấn và ngành nghề đa dạng để học sinh tham khảo. An từng làm nhiều bài test định hướng trên mạng xã hội và cảm thấy kết quả phản ánh đúng khoảng 70 - 80% khả năng và tính cách của mình. "Em cho rằng các bạn nên ưu tiên những ngành học phù hợp với thế mạnh của bản thân và đừng ngại theo đuổi điều mình yêu thích. Mình chỉ sống một lần nên hãy lựa chọn thật kỹ càng để sau này không phải hối tiếc", An nhắn gửi.

Trong khi đó, Đặng Hoàng Phát, học sinh Trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên Trung Mỹ Tây (TP.HCM), lại chọn hướng đi ít người theo đuổi là ngành chính trị học tại Học viện Cán bộ TP.HCM. Từng giữ vai trò cán bộ Đoàn, Phát nhận thấy mình có niềm yêu thích đặc biệt với các hoạt động cộng đồng và mong muốn được hiểu sâu hơn về cách vận hành bộ máy nhà nước.

Phát kể gia đình hoàn toàn ủng hộ lựa chọn của em, miễn là phù hợp với năng lực và định hướng bản thân. Tuy nhiên, Phát cũng cho rằng việc chọn ngành hiện nay là bài toán khó, bởi xã hội đang thay đổi quá nhanh, nhiều ngành mới ra đời trong khi không ít ngành truyền thống dần thu hẹp.

"Em nghĩ nếu chọn ngành chỉ theo cảm hứng nhất thời thì rất dễ bị lạc hướng. Chúng ta cần dựa vào năng lực và mục tiêu phát triển lâu dài. Đừng vì bạn bè hay áp lực từ người khác mà đi theo số đông. Hãy hiểu rõ bản thân, đó mới là cách để chọn đúng ngành, đúng đường", Phát bộc bạch.

Trang Ngọc Phương Nghi, học sinh Trường THPT FPT Cần Thơ, lại lựa chọn ngành học mang đậm màu sắc cá nhân, đó là ngành nghệ thuật học, chuyên ngành biên kịch điện ảnh - truyền hình.

Nghi cho biết em thích kể chuyện, thích quan sát những chi tiết nhỏ trong cuộc sống, và tin rằng biên kịch chính là người cầm tay khán giả, dắt họ đi vào thế giới mình vẽ ra bằng câu chữ. "Ngành này còn khá mới, ít người chọn nên em còn khá băn khoăn. Nhưng mỗi lần nghĩ đến cảnh mình ngồi viết kịch bản hay đứng hậu trường nhìn khung hình hiện lên, em lại thấy lòng mình rất an yên", Nghi nói.

Chọn ngành phù hợp với cá tính, năng lực, sở thích

Từ góc độ chuyên gia, thạc sĩ Trần Nam, chuyên gia tư vấn hướng nghiệp, Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM, cho biết học sinh hiện nay lựa chọn ngành nghề dựa trên nhiều yếu tố như độ phổ biến của ngành, mức thu nhập, sự phù hợp với bản thân và sự trọng vọng trong xã hội.

Theo ông Nam, so với 5 - 10 năm trước, học sinh ngày nay có nhiều lựa chọn hơn nhờ vào sự phát triển của xã hội và thị trường lao động toàn cầu. Tuy nhiên, cũng vì quá nhiều lựa chọn nên đôi khi các em dễ bị ảnh hưởng bởi yếu tố bên ngoài mà quên mất việc lắng nghe chính mình.

Ông Nam cũng cảnh báo nhiều học sinh đang chọn ngành học trước khi xác định rõ nghề nghiệp mình muốn làm. Theo ông, học sinh nên bắt đầu bằng việc xác định nghề nghiệp mình muốn theo đuổi, sau đó mới chọn ngành học phù hợp với nghề đó, tiếp theo là chọn bậc học phù hợp (ĐH hoặc CĐ) và cuối cùng là lựa chọn trường học đáp ứng các điều kiện cá nhân. Nếu bỏ qua những bước này có thể dẫn đến lựa chọn sai lầm.

Phó chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TP.HCM Trần Anh Tuấn nhấn mạnh người giỏi hiện nay không phải là người biết tất cả mà là người biết mình giỏi ở đâu. Theo ông Tuấn, học sinh, sinh viên cần xác định được giá trị nghề nghiệp của bản thân, chọn ngành phù hợp với cá tính, năng lực, sở thích và sẵn sàng học tập suốt đời để thích nghi với thời đại công nghệ số.

"Chỉ khi đáp ứng được yêu cầu lao động trong mọi môi trường, người trẻ mới có vị trí tốt trong chuỗi giá trị nghề nghiệp toàn cầu. Thành công không nằm ở việc chọn một ngành ổn định, mà ở việc hiểu rõ và gắn bó với ngành nghề mình đã chọn", ông Tuấn nhấn mạnh.