'Chợ dược' lớn nhất TP.HCM vắng vẻ giữa cao điểm chống hàng giả

TPO - Trung tâm Thương mại Dược phẩm và trang thiết bị y tế tại Quận 10 từ lâu được mệnh danh là “chợ dược” lớn nhất TP.HCM và khu vực phía Nam. Tuy nhiên, giữa cao điểm chống thuốc giả, nơi đây trở nên vắng vẻ, nhiều quầy thuốc bỏ hết sản phẩm ra khỏi kệ hoặc đóng cửa.
Vắng vẻ giữa cao điểm chống hàng giả
Bộ Y tế đã có văn bản mở đợt cao điểm nhằm đấu tranh, ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và các hành vi vi phạm quyền sở hữu trí tuệ trong lĩnh vực y tế. Đợt cao điểm diễn ra từ ngày 15/5 đến 15/6/2025, tập trung vào các sản phẩm như thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thiết bị y tế, hóa chất diệt khuẩn - côn trùng dùng trong gia dụng và y tế.
Trong khi cơ quan chức năng đang tập trung vào việc phát hiện kịp thời các hành vi tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến thuốc giả và sản phẩm y tế không rõ nguồn gốc, thì Trung tâm Thương mại Dược phẩm và trang thiết bị y tế (134/1 Tô Hiến Thành, phường 15, Quận 10, TP.HCM) – nơi được biết đến với cái tên “chợ dược” - cũng trở nên lặng lẽ, vắng vẻ.
Trước khi có đợt cao điểm kiểm tra, “chợ dược” là một trong những nơi buôn bán dược phẩm sầm uất nhất TP.HCM
Theo ghi nhận thực tế, ngay giờ cao điểm, lượng xe ra vào chợ rất ít. Trong khi đó nhiều quầy thuốc dù có người đứng trong quầy nhưng hàng trên kệ không có hoặc rất ít, một số quầy đóng cửa treo biển tạm nghỉ.
Phía ngoài “chợ dược”, trước thời điểm cơ quan chức năng lập cao điểm kiểm tra thuốc giả là nơi trung chuyển thuốc từ xe hàng, nhưng nay cảnh tượng tấp nập này cũng không còn. Một số xe hàng chọn đứng ở các hẻm cách chợ không xa rồi chờ người tới lấy.
Giờ đây, nhiều quầy thuốc không còn trưng bày sản phẩm
“Trước đây xe lớn, xe nhỏ ra vào liên tục, người đi rất đông nhưng dạo này ít đi nhiều. Nếu anh (chỉ PV) chưa mua thuốc ở đây bao giờ thì giờ họ không dám bán đâu. Chỗ này bị kiểm tra mấy lần rồi, đóng phạt xong rồi bán bình thường, nhưng dạo này cơ quan chức năng làm gắt”, một người bán nước đối diện “chợ dược” nói chuyện khi PV lân la hỏi về cách mua hàng.
Dễ dàng mua bán, vận chuyển thuốc ra thị trường
Thành lập từ năm 2007, Trung tâm Thương mại Dược phẩm và trang thiết bị y tế là nơi quy tụ hàng trăm quầy thuốc của các doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực dược phẩm và y tế. Những năm qua, “chợ dược” hoạt động hết sức nhộn nhịp với hàng ngàn người ra vào mỗi ngày. Từ đây, hàng tấn thuốc và trang thiết bị y tế được đưa đến các quầy thuốc, phòng khám khắp TP.HCM và các tỉnh lân cận.
Trước đây, chỉ cần cho biết số lượng thuốc, không cần chứng minh thêm về điều kiện kinh doanh dược phẩm, khách đến với “chợ dược” có thể dễ dàng mua hàng với giá sỉ. Không chỉ mua bán dễ dàng, khâu vận chuyển từ “chợ dược” này ra thị trường cũng lỏng lẻo, đơn giản không kém.
Bất kể thời tiết, dược phẩm được vận chuyển ra vào “chợ dược” một cách rộn ràng
Theo quy định của Bộ Y tế, nhằm đảm bảo dược phẩm được vận chuyển và lưu giữ trong điều kiện tiêu chuẩn, phương tiện vận chuyển phải đạt tiêu chuẩn GSP để tránh thuốc không bị hư hỏng, biến chất. Nhiệt độ thùng hàng phải được duy trì trong suốt quá trình vận chuyển theo đúng quy định. Ngoài ra, phương tiện vận chuyển phải được tích hợp hệ thống giám sát nhiệt độ.
Cụ thể, mức nhiệt phù hợp nhất để bảo quản dược phẩm chính là nhiệt độ được nhà sản xuất ghi trên bao bì của sản phẩm. Còn trong điều kiện thường, mức nhiệt lý tưởng nhất dao động từ 15 – 25 độ C, độ ẩm khoảng 70% tùy vào từng sản phẩm; vắc xin, thuốc tiêm ở nhiệt độ lạnh 2 - 8 độ C.
Tuy nhiên, thực tế thời gian qua, nhiều phương tiện vận chuyển thuốc ra vào “chợ dược” lại không đáp ứng các yêu cầu cơ bản nhất. Nhiều xe tải chở hàng bình thường, không có khoang lạnh được sử dụng để vận chuyển thuốc, thậm chí là chở hàng bằng xe máy bất chấp thời tiết nắng, mưa. Ngoài ra, địa chỉ để giao – nhận hàng có thể là bất cứ đâu, trong “chợ dược”, ngoài cổng hay bất kỳ nơi nào mà xe tải được phép đậu.
Các xe tải không chuyên dụng được dùng để chở dược phẩm, thiết bị y tế và giao hàng ở bất cứ đâu
Từ thực tế đó, đôi khi thuốc kém chất lượng trên thị trường không phải từ nguồn gốc sản xuất mà do chính khâu vận chuyển và bảo quản thuốc không đúng quy định.
Trộn lẫn thuốc thật với thuốc giả trước khi bán ra thị trường
Trong Hội thảo “Thuốc giả - hệ lụy thật: Giải pháp nào ngăn chặn” do Báo Tiền Phong tổ chức ngày 26/5, ông Nguyễn Quang Huy - Phó Chi Cục trưởng Chi Cục Quản lý thị trường (QLTT) TP.HCM – cho biết chỉ tính riêng trong giai đoạn 2024 và 5 tháng đầu năm 2025, Chi cục QLTT TP.HCM đã phát hiện, xử lý 178 vụ vi phạm liên quan đến thuốc tân dược, tạm giữ 262.158 đơn vị sản phẩm thuốc tân dược các loại với tổng trị giá hơn 15,4 tỷ đồng, xử phạt với số tiền hơn 2,2 tỷ đồng.Đối với thực phẩm chức năng,kiểm tra, xử lý 38 vụ vi phạm, tạm giữ 18.709 đơn vị sản phẩm các loại với tổng trị giá hơn 835 triệu đồng đồng, xử phạt với số tiền hơn 786 triệu đồng.
Đặc biệt, Chi cục QLTT TP.HCM đã phối hợp với Phòng Cảnh sát kinh tế - Công an TP.HCM kiểm tra 4 vụ về mặt hàng thuốc với số lượng thu giữ hơn 35.000 hộp thuốc các loại với tổng trị giá gần 15 tỷ đồng và tham gia các Đoàn kiểm tra liên ngành về y dược, y tế tư nhân kiểm tra 29 vụ.
Theo ông Huy, qua công tác tổng hợp, rà soát lại các vụ việc đã kiểm tra và các vụ việc bị phát hiện gần đây, Chi cục QLTT TP.HCM nhận thấy những phương thức, thủ đoạn của các đối tượng thường xuyên sử dụng là sử dụng thông tin "hàng xách tay" để hợp thức hóa các loại thuốc, thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc, xuất xứ, không rõ thông tin chất lượng.
Đáng nói, một thủ đoạn mới và đặc biệt nguy hiểm là việc trộn lẫn thuốc thật với thuốc giả trước khi bán ra thị trường. Cách làm này nhằm đánh lừa cơ quan chức năng trong quá trình kiểm tra ngẫu nhiên và xây dựng lòng tin ban đầu nơi người tiêu dùng. Các đối tượng thậm chí còn tự đặt tên thuốc và tên công ty sản xuất, phần lớn có trụ sở ảo ở nước ngoài như Malaysia, Singapore, sau đó quảng cáo là "hàng xách tay" thông qua mạng xã hội, dưới vỏ bọc là nhân viên, dược sĩ của các công ty dược. Việc trộn lẫn sản phẩm thật với hàng giả là một hành vi đặc biệt nguy hiểm vì nó khai thác lòng tin ban đầu của người tiêu dùng và khiến việc phát hiện trở nên khó khăn hơn trong các cuộc kiểm tra tại chỗ.
Bên cạnh đó, tình trạng cố ý ghi không đúng tên gọi trên nhãn hàng hóa cũng rất đáng báo động. Nhiều sản phẩm được quảng cáo là "thuốc" nhưng thực chất tên gọi theo công bố và ghi nhãn sản phẩm lại là "Thực phẩm bảo vệ sức khỏe", "Thực phẩm bổ sung”,… Việc này gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng trong việc lựa chọn sản phẩm để sử dụng.