Chính thức lập trung tâm tài chính quốc tế, đặt tại TP.HCM và Đà Nẵng

Sáng 27.6, Quốc hội đã bấm nút thông qua Nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, đặt tại 2 điểm là TP.HCM và Đà Nẵng.

Trước đó, báo cáo tiếp thu giải trình và thẩm tra, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết đã khảo sát, tổ chức nhiều hội thảo tham vấn ý kiến các định chế tài chính lớn, các nhà đầu tư, chuyên gia trong nước và quốc tế. 

Các ý kiến đều đánh giá các cơ chế, chính sách tại dự thảo nghị quyết về phát triển trung tâm tài chính quốc tế có tính đột phá, cạnh tranh.

Trong đó, chính sách thuế, đất đai, hạ tầng, nhân lực, một số quy định về bảo hiểm... đã vượt trội so với một số trung tâm tài chính quốc tế khác. Một số chính sách tiệm cận với thông lệ quốc tế như mô hình quản lý, ngôn ngữ, xuất nhập cảnh, kế toán, lao động việc làm, fintech, sandbox, phương thức đối tác công tư...

Về định vị phát triển trung tâm tài chính tại 2 thành phố, Chính phủ lý giải TP.HCM là trung tâm kinh tế - tài chính lớn nhất cả nước, đã hình thành hệ sinh thái tài chính phong phú, có hệ thống ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm phát triển, thu hút nhiều tổ chức, định chế tài chính quốc tế. 

Theo đó, trung tâm tài chính tại TP.HCM dự kiến sẽ phát triển thị trường vốn; ngân hàng, thị trường tiền tệ; phát triển cơ chế thử nghiệm (sandbox) về fintech, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực tài chính; thành lập các sàn giao dịch chuyên biệt, nền tảng giao dịch mới; phát triển thị trường hàng hóa…

Đà Nẵng có lợi thế về vị trí địa lý trung tâm miền Trung, là cửa ngõ ra biển của các hành lang kinh tế Đông - Tây, đồng thời là nơi có điều kiện thuận lợi để thử nghiệm các mô hình mới như tài chính bền vững, tài chính xanh và ứng dụng công nghệ tài chính, dịch vụ số...

TP.HCM và Đà Nẵng cũng đã tập trung chuẩn bị công việc để xây dựng, phát triển và vận hành trung tâm tài chính như bố trí nguồn nhân lực, xây dựng các chương trình đào tạo nguồn nhân lực chuyên môn cao, đội ngũ quản lý; chuẩn bị cơ sở vật chất, hạ tầng để xây dựng và phát triển; xúc tiến đầu tư, tiếp xúc các nhà đầu tư chiến lược, tiềm năng.

Ngoài ra, theo Chính phủ, trung tâm tài chính là vấn đề mới, khó và chưa có tiền lệ tại Việt Nam. Thực tế triển khai sẽ có những vấn đề phát sinh khác với luật, nghị quyết, pháp lệnh của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Để bảo đảm sự linh hoạt, kịp thời, cần thiết có quy định cho phép Chính phủ được ban hành nghị định để xử lý các vấn đề nêu trên. 

Tại trung tâm tài chính, cơ quan giải quyết tranh chấp gồm Tòa án chuyên biệt và Trung tâm trọng tài quốc tế. Việc giám sát tại trung tâm tài chính được thực hiện theo thông lệ quốc tế và dựa trên rủi ro. 

Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, các bộ: Tài chính, Công thương, Công an và các cơ quan liên quan vẫn thực hiện chức năng thanh tra, kiểm tra, giám sát theo thẩm quyền, nhưng thông qua cơ chế phối hợp với Cơ quan giám sát trung tâm tài chính, hạn chế tối đa việc can thiệp trực tiếp, bảo đảm nguyên tắc “một đầu mối” tiếp nhận, xử lý. 

Trong quá trình xây dựng nghị quyết, Chính phủ cũng đã nhận thức được các rủi ro về thành lập các sàn giao dịch, nền tảng giao dịch nêu trên cũng tiềm ẩn một số rủi ro bị lợi dụng để hợp thức hóa dòng tiền bất hợp pháp thông qua mua bán các sản phẩm trên; rủi ro bị đầu cơ, thổi giá, tạo bong bóng tài sản... 

Nhấn mạnh cần xây dựng khung pháp lý đồng bộ; thiết chế giám sát chặt chẽ, minh bạch, có hệ thống, theo chuẩn mực quốc tế để kiểm soát các giao dịch trên sàn, Chính phủ cho biết sẽ tiếp tục nghiên cứu các quy định cụ thể để đưa vào nghị định hướng dẫn.