Chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 10

Bỏ đình chỉ học với học sinh

Thông tư về khen thưởng và kỷ luật học sinh của Bộ Giáo dục và Đào tạo có hiệu lực từ ngày 31/10. Theo đó, học sinh bị kỷ luật nếu vi phạm Luật Giáo dục, nội quy của trường hoặc cơ quan chức năng. Các hành vi học sinh không được làm là xúc phạm nhân phẩm, xâm phạm thân thể người khác; đánh nhau; gian lận thi cử; dùng điện thoại trong giờ học mà không được giáo viên cho phép, không với mục đích học tập; sử dụng chất kích thích, vi phạm pháp luật...

Tùy mức độ, các em ở bậc tiểu học bị nhắc nhở hoặc yêu cầu xin lỗi; học sinh cấp THCS, THPT bị nhắc nhở, phê bình hoặc viết bản tự kiểm điểm. Trong đó, bản kiểm điểm cần có xác nhận và cam kết của gia đình trong phối hợp quản lý, giáo dục và hỗ trợ con em rút kinh nghiệm, khắc phục hậu quả.

Bộ cho biết việc kỷ luật nhằm ngăn ngừa, ngăn chặn học sinh mắc lỗi, đồng thời giúp đỡ các em nhận thức được cái sai để tự giác điều chỉnh, khắc phục hậu quả, từ đó hình thành thói quen và lối sống tích cực.

Việc kỷ luật phải dựa trên nguyên tắc đảm bảo chủ động, tích cực, khách quan, không định kiến, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý, quyền được tham gia của các em. Nhà trường không được dùng các biện pháp kỷ luật mang tính bạo lực, xúc phạm nhân phẩm, danh dự, ảnh hưởng đến thể chất và tinh thần học sinh.

Phụ nữ độc thân có quyền đông lạnh trứng để sinh con

Theo Nghị định 27/2025, từ ngày 1/10, phụ nữ độc thân có quyền tiếp cận kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, bao gồm đông lạnh trứng và thụ tinh trong ống nghiệm nếu có nhu cầu và nguyện vọng. Điều này đánh dấu bước tiến lớn trong quyền sinh sản của phụ nữ độc thân tại Việt Nam.

Trước đây, Nghị định 10/2015 quy định phụ nữ độc thân có quyền sinh con bằng kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Nay chỉ cần họ có nguyện vọng là đủ điều kiện thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản này.

Quy định này mở rộng quyền chủ động làm mẹ, không còn ràng buộc lý do y tế, phù hợp hơn với xu hướng xã hội hiện đại và nhu cầu cá nhân của phụ nữ độc thân. Thực tế, nhiều phụ nữ hiện nay không muốn kết hôn, thậm chí muốn làm mẹ đơn thân. Nghị định mới cũng quy định phụ nữ độc thân có quyền nhận phôi khi họ không có noãn (trứng) hoặc noãn không đảm bảo chất lượng để thụ thai.

Xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng

Nghị định 232 sửa một số điều của Nghị định 24/2012 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, hiệu lực từ ngày 10/10. Chính phủ quy định sẽ không còn cơ chế độc quyền của Nhà nước trong sản xuất vàng miếng. Thay vào đó, cơ quan quản lý sẽ cấp phép hoạt động này cho các doanh nghiệp, ngân hàng đủ điều kiện.

Ngân hàng, doanh nghiệp muốn được cấp phép sản xuất vàng miếng phải có giấy phép mua bán, kinh doanh mặt hàng này. Họ cũng phải đáp ứng điều kiện về vốn, với doanh nghiệp từ 1.000 tỷ đồng trở lên, ngân hàng từ 50.000 tỷ.

Ngoài ra, các đơn vị này phải không trong diện bị xử phạt hành chính về kinh doanh vàng hoặc bị phạt nhưng đã khắc phục xong hậu quả. Họ cũng cần có quy định nội bộ về sản xuất vàng miếng như quy trình nhập nguyên liệu, sản xuất, giám sát, kiểm soát chất lượng sản phẩm.

Các tổ chức được phép sản xuất, kinh doanh vàng miếng phải công bố tiêu chuẩn, khối lượng, hàm lượng, bảo hành sản phẩm, lưu trữ dữ liệu chi tiết về nguyên liệu đầu vào, thời gian sản xuất, sản phẩm đầu ra và kết nối cung cấp thông tin cho Ngân hàng Nhà nước.

Doanh nghiệp, tổ chức tín dụng kinh doanh vàng miếng phải niêm yết công khai giá mua bán, không được kinh doanh qua đại lý ủy nhiệm. Các đơn vị cũng cần có biện pháp đảm bảo an toàn giao dịch, lưu trữ dữ liệu khách hàng, gồm thông tin căn cước và mã số thuế, giá trị giao dịch và kết nối cung cấp thông tin cho Ngân hàng Nhà nước.

Công ty con không được hưởng thuế ưu đãi thu nhập doanh nghiệp

Tại Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) hiệu lực từ ngày 1/10, mức thuế suất chung với các doanh nghiệp là 20%. Thuế suất ưu đãi 15-17% được áp dụng với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm tối đa lần lượt 3 tỷ và 50 tỷ đồng. Tuy nhiên, mức này không áp dụng với công ty con, công ty liên kết của doanh nghiệp.

Cũng theo luật này, doanh nghiệp chuyển giao công nghệ trong các lĩnh vực ưu tiên cho tổ chức, cá nhân và đơn vị sự nghiệp cung cấp dịch vụ công trên địa bàn khó khăn sẽ được giảm 50% thuế thu nhập doanh nghiệp tính trên phần thu nhập từ chuyển giao công nghệ, cung cấp dịch vụ công.

Cũng tại Luật này, mức thuế ưu đãi thu nhập doanh nghiệp là 10% với các cơ quan báo chí (báo in, báo điện tử...), tức giảm một nửa so với hiện nay. Ngoài ra, thuế suất 10% trong 15 năm được áp dụng với thu nhập của doanh nghiệp từ đầu tư dự án mới trong các lĩnh vực ứng dụng công nghệ cao, đầu tư mạo hiểm, công nghiệp hỗ trợ, sản xuất năng lượng tái tạo, phần mềm...

Khuyến khích nghiên cứu mạo hiểm, đầu tư vào công nghệ đột phá

Luật Khoa học Công nghệ và Đổi mới sáng tạo hiệu lực từ ngày 1/10, quy định rõ định hướng chiến lược: hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo phải gắn với phát triển kinh tế xã hội, tăng năng suất lao động, thúc đẩy tăng trưởng bền vững, bao trùm và dựa trên nhu cầu thực tế của thị trường. Doanh nghiệp được xác định là trung tâm của hệ thống đổi mới sáng tạo.

Đặc biệt, Luật lần đầu tiên quy định chính sách khuyến khích nghiên cứu mạo hiểm thông qua cơ chế thử nghiệm có kiểm soát, chính sách chia sẻ rủi ro, đầu tư mạo hiểm và các cơ chế tài chính đặc thù khác. Cùng với đó, Nhà nước sẽ có chính sách ưu đãi, cơ chế đặc thù để thu hút, trọng dụng nhân tài, chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước; đồng thời phát triển, đào tạo nguồn nhân lực khoa học công nghệ chất lượng cao để thực hiện các nhiệm vụ chiến lược quốc gia.

Luật cho phép nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo được áp dụng cơ chế khoán chi đến sản phẩm cuối cùng hoặc khoán chi từng phần theo nội dung nghiên cứu. Trường hợp khoán đến sản phẩm cuối cùng, tổ chức chủ trì được tự chủ sử dụng kinh phí, quyết định điều chỉnh giữa các khoản mục chi và quyết toán tổng số kinh phí thực hiện nhiệm vụ.

Luật cũng quy định rõ về chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo. Theo đó, tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ nếu đã tuân thủ đầy đủ quy trình, quy định và không có hành vi gian lận, vi phạm pháp luật hay sử dụng sai mục tiêu, phạm vi kinh phí thì được miễn trách nhiệm hành chính, dân sự khi gây ra thiệt hại cho Nhà nước. Đồng thời, họ cũng không phải hoàn trả kinh phí nếu kết quả không đạt được mục tiêu đề ra, với điều kiện đã tuân thủ đúng quy định quản lý nhiệm vụ, nội dung nghiên cứu, biện pháp phòng ngừa rủi ro.

Sơn Hà