Chính phủ đề xuất gỡ vướng thuế VAT cho hàng nông, thủy sản

Ngày 8/12, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng thừa ủy quyền của Thủ tướng trình Quốc hội dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Thuế giá trị gia tăng (VAT).

Theo đó, các mặt hàng như nông sản, thủy sản sơ chế (hoặc chưa chế biến) được bổ sung vào diện không chịu thuế VAT đầu ra và ở khâu nhập khẩu. Các doanh nghiệp, hợp tác xã mua sản phẩm nông sản, thủy sản làm nguyên liệu đầu vào cũng có thể không bị tính thuế này.

Đề xuất được Chính phủ đưa ra trong bối cảnh nhiều hiệp hội, doanh nghiệp sản xuất, thu mua nông, thủy sản phản ánh họ gặp vướng mắc về chính sách thuế VAT và điều kiện hoàn thuế này. Cụ thể, họ phải trả thuế VAT 5% đầu vào với sản phẩm nông nghiệp mua bán ở khâu thương mại. Số thuế này được thu, rồi hoàn lại sau đó cho những mặt hàng xuất khẩu lớn như cá da trơn, hồ tiêu, cà phê... Điều này lãng phí thời gian và đọng vốn của doanh nghiệp bởi các tổ chức tín dụng không giải ngân phần thuế này khi cấp vốn lưu động.

Chẳng hạn, mặt hàng thức ăn chăn nuôi thuộc nhóm không chịu thuế nên doanh nghiệp sản xuất không được khấu trừ hay hoàn thuế VAT đầu vào. Chi phí, giá bán của doanh nghiệp bị đẩy lên cao, ảnh hưởng tới người chăn nuôi. Chưa kể, việc bị áp thuế VAT 5% đầu vào khiến hàng sản xuất trong nước giảm cạnh tranh so với thức ăn chăn nuôi nhập khẩu - vốn không phải chịu thuế này.

"Quy định hiện hành dẫn tới sự phân biệt đối xử giữa sản phẩm nông, thủy sản xuất trong nước và nhập khẩu, do hàng nhập không phải chịu thuế VAT", tờ trình của Chính phủ nêu.

Theo ước tính của Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam, doanh nghiệp ngành này phải nộp khoảng 5.000 tỷ đồng tiền thuế VAT 5% này trong 6 tháng cuối năm. Số thuế các doanh nghiệp thuộc Hiệp hội Lương thực Việt Nam phải nộp là 2.016 tỷ đồng, còn lĩnh vực hồ tiêu, cây gia vị khoảng 2.162 tỷ.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết việc miễn thuế VAT cho các sản phẩm nông, thủy sản không tác động đến số thu ngân sách, giảm thủ tục kê khai, nộp và khấu trừ thuế. Đồng thời, doanh nghiệp không phải ứng trước tiền nộp thuế, góp phần hỗ trợ xuất khẩu và tránh lãng phí thời gian, chi phí cơ hội.

Cũng theo dự thảo luật, Chính phủ đề xuất bỏ quy định các sản phẩm trồng trọt, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản chưa chế biến (hoặc sơ chế) dùng làm thức ăn chăn nuôi, dược liệu phải chịu thuế VAT. Việc này nhằm gỡ khó khăn cho sản xuất nông nghiệp, đặc biệt khi ngành bị ảnh hưởng nhiều do thiên tai, mưa lũ kéo dài.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi đề nghị Chính phủ cân nhắc việc cho phép các doanh nghiệp mua bán hàng nông nghiệp không phải nộp thuế VAT, nhưng vẫn được khấu trừ.

Theo Ủy ban, việc đánh thuế VAT ở khâu thương mại được áp dụng từ khi luật lần đầu thông qua năm 1997, đúng bản chất và thông lệ quốc tế. Từ 2013, khi chuyển sang chế độ doanh nghiệp tự tạo hóa đơn đã phát sinh tình trạng gian lận hoàn thuế VAT trong xuất khẩu hàng nông sản, do họ sử dụng hóa đơn khống khi kê khai hoàn thuế VAT.

Để giải quyết vướng mắc về áp lực dòng tiền của các doanh nghiệp xuất khẩu, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành hoàn thuế VAT đúng hạn quy định, nhất là gỡ vướng mắc trong hoàn thuế.

Dự kiến Quốc hội thảo luận ở hội nghị luật Thuế giá trị gia tăng sửa đổi chiều 9/12 và biểu quyết thông qua ngày 11/12.

Anh Tú