Chiến tranh công nghệ định hình lại Trung Đông

Chiến dịch "Rising Lion" (Sư tử Trỗi dậy) của Israel tấn công hàng loạt cơ sở chiến lược tại Iran, hé lộ cuộc thử lửa vũ khí công nghệ cao chưa từng có.
![]() |
Ảnh minh họa: AFP/TTXVN. |
Theo trang tin châu Âu Euronews.com ngày 14/6, Trung Đông đang chứng kiến một trong những cuộc đối đầu quân sự căng thẳng nhất trong nhiều thập kỷ qua khi hai cường quốc quân sự hàng đầu khu vực - Israel và Iran - bước vào xung đột trực tiếp. Cuộc đối đầu này không chỉ thử nghiệm khả năng quân sự của cả hai bên mà còn làm dấy lên lo ngại về nguy cơ bùng phát cuộc chiến nghiêm trọng nhất thế kỷ.
Chiến dịch "Rising Lion" - Sức mạnh công nghệ cao của Israel
Đêm 13/6, Israel đã triển khai một cuộc tấn công quy mô lớn mang mật danh "Chiến dịch Sư tử Trỗi dậy", nhắm vào hơn 100 địa điểm quan trọng trên khắp Iran. Cuộc tấn công tập trung vào các cơ sở hạt nhân, khu phức hợp lãnh đạo quân sự và hệ thống phòng không của Iran.
Quy mô và độ chính xác của chiến dịch này thể hiện rõ lợi thế công nghệ của Israel. Hơn 200 máy bay đã thả 330 quả đạn chính xác, tấn công đồng loạt những mục tiêu nhạy cảm nhất của Iran. Trong số các mục tiêu có các cơ sở sản xuất tên lửa, nhà ở và văn phòng của các nhà khoa học hạt nhân, cùng trung tâm chỉ huy của Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC).
Đặc biệt, khu phức hợp làm giàu Natanz ở tỉnh Esfahan - trung tâm của chương trình làm giàu uranium Iran - đã bị hư hại nghiêm trọng, cùng với nhiều địa điểm khác trên khắp Tehran.
Các thông tin ban đầu cho thấy Iran phải chịu tổn thất đáng kể. Trong số những người thiệt mạng có Thiếu tướng Mohammad Bagheri - Tổng tham mưu trưởng lực lượng vũ trang - và Fereydoon Abbasi - chuyên gia kỹ thuật hạt nhân. Ali Shamkhani, cố vấn cấp cao của Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei, bị thương nặng.
Không quân Israel (IAF) cũng đã thực hiện cuộc tấn công nhắm vào hệ thống phòng không Iran, phá hủy hàng chục hệ thống radar và bệ phóng tên lửa đất đối không. Điều này cho thấy Israel đang có kế hoạch xóa bỏ khả năng răn đe của Iran để chuẩn bị cho các cuộc tấn công tiếp theo.
Israel được công nhận là một trong những quốc gia có quân đội tiên tiến nhất về công nghệ trên thế giới. Hệ thống phòng thủ tên lửa của Israel - bao gồm Iron Dome, David's Sling và Arrow - thuộc hàng tinh vi nhất thế giới.
Mặc dù quân đội thường trực chỉ có khoảng 170.000 người, nhưng lực lượng dự bị được huấn luyện chuyên sâu có thể tăng lên gần nửa triệu người trong thời gian ngắn. Không quân Israel được coi là một trong những lực lượng không quân tốt nhất thế giới, được trang bị máy bay tiên tiến và vũ khí chính xác.
Israel cũng tự hào có kho vũ khí mạng mạnh mẽ và các cơ quan tình báo được đào tạo bài bản như Mossad và Shin Bet, đóng vai trò quan trọng trong việc xác định và vô hiệu hóa các mối đe dọa.
Phản ứng và tiềm lực quân sự của Iran
Iran đã phản ứng nhanh chóng bằng cách phóng hơn 150 tên lửa đạn đạo vào lãnh thổ Israel. Sáng 14/6, còi báo động tiếp tục vang lên tại miền Bắc Israel, bao gồm các khu vực Kiryat Shmona, Metulla và Ghajar.
Mặc dù phản ứng ngay lập tức có phần hạn chế, nhưng tiềm lực quân sự toàn diện của Iran vẫn là thách thức đáng gờm. Iran sở hữu kho vũ khí tên lửa khổng lồ và tinh vi, bao gồm tên lửa đạn đạo có tầm bắn trên 3.000 km và cả vũ khí siêu vượt âm. Iran cũng dẫn đầu khu vực về chiến tranh thiết bị bay không người lái (UAV), với đội UAV đa dạng phục vụ mục đích giám sát và tấn công.
Bên cạnh đó, Iran có thể dựa vào đội quân thường trực lớn, lực lượng dự bị khổng lồ và khả năng chiến đấu bất đối xứng thông qua các lực lượng thân nước này, tấn công mạng và chiến thuật phi truyền thống.
Tuy nhiên, cuộc đối đầu giữa Israel và Iran có nguy cơ cao gây ra xung đột rộng lớn hơn trong khu vực. Hezbollah tại Liban có khả năng bị lôi kéo vào cuộc, mặc dù Israel đã phần lớn vô hiệu hóa năng lực của tổ chức này sau cuộc xâm nhập miền Nam Liban vào tháng 10 năm ngoái.
Xung đột cũng có thể lan sang Syria, Iraq và vùng Vịnh, đe dọa tài sản của Mỹ trong khu vực. Các nhóm thân Iran - bao gồm Hezbollah, lực lượng dân quân Shi'ite ở Iraq, Houthi ở Yemen - vẫn mang lại cho Iran khả năng triển khai lực lượng ra ngoài biên giới.
Do đó, hậu quả có thể vượt ra ngoài chiến trường khu vực. Sự tham gia của Mỹ có thể leo thang thành xung đột quốc tế rộng lớn hơn. Châu Âu cũng có thể bị ảnh hưởng thông qua các cuộc tấn công gián tiếp, tấn công mạng, gián đoạn dòng chảy dầu mỏ toàn cầu hay các mối đe dọa đối với tuyến đường vận chuyển qua Vịnh Aden.
Ngoài ra, khủng hoảng người tị nạn, bất ổn kinh tế và giá năng lượng tăng cao đều là những hệ quả có thể tác động đến toàn cầu nếu xung đột tiếp tục lan rộng.
Vấn đề Trung Đông
Mục Thế giới giới thiệu cuốn sách "Châu Phi - Trung Đông: Những vấn đề chính trị và kinh tế nổi bật". Cuốn sách giới thiệu cuộc cải cách thể chế chính trị và kinh tế ở châu Phi và Trung Đông từ sau Chiến tranh Lạnh đến nay. Cuốn sách bao trùm nhiều vấn đề về sắc tộc, khả năng giải quyết mâu thuẫn sắc tộc, tôn giáo, chính sách của các nước lớn, dầu mỏ, khí đốt ở hai khu vực này,...