Chỉ truy thu với các hộ kinh doanh kê khai không trung thực trong quá khứ

Đó là khẳng định của ông Mai Sơn, Phó cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính) tại hội nghị gặp mặt các cơ quan thông tấn báo chí kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam, ngày 18.6.

Quản lý dòng tiền thông qua hóa đơn điện tử

Theo ông Mai Sơn, hiện trên cả nước có hơn 3,6 triệu hộ kinh doanh cá thể, đa số đã thực hiện hóa đơn điện tử, chỉ có 37.000 là hộ có doanh thu trên 1 tỉ đồng/năm, thuộc diện áp dụng hóa đơn điện tử theo Nghị định 70. Không phải tất cả các hộ phải thực hiện, kể cả những bà buôn gánh bán bưng như dư luận lên tiếng, điều này chưa đúng.

Cũng theo người đứng đầu ngành thuế, ngành thuế sẽ có chiến lược cải cách hệ thống thuế. Trong đó, hóa đơn điện tử là vấn đề cốt lõi. Quá trình triển khai có những khi có phản ứng mạnh mẽ, như hóa đơn xăng dầu trước đây. Tuy nhiên, bằng sự kiên trì, triển khai chắc chắn, đến nay cơ bản hoàn thành, đáp ứng được yêu cầu đề ra. Lộ trình cuối cùng để thuận lợi cho người nộp thuế là hóa đơn điện tử. Thông qua hóa đơn điện tử có thể quản lý dòng tiền, đảm bảo minh bạch công bằng cho hoạt động sản xuất kinh doanh cho tất cả các chủ thể kinh doanh.

Chỉ cần hệ thống kế toán, hệ thống quản trị rất đơn giản, một máy tính hoặc điện thoại, cộng với một vài thao tác có thể thực hiện được ngay, không cần phải được đào tạo chuyên sâu, không cần thuê kế toán. Ở nước ngoài, thường có một đại lý làm cho mấy chục hộ, với mức chi phí hợp lý. Muốn làm được vậy, chúng tôi phải nghiên cứu rất nhiều.

Lãnh đạo Cục Thuế cũng chỉ ra sự ưu việt của việc quản lý thuế dựa trên doanh thu thực tế. Theo quy định, khi doanh thu trên hóa đơn điện tử có biến động tăng hoặc giảm từ 50% trở lên so với mức thuế khoán đã đăng ký, cơ quan thuế sẽ thực hiện điều chỉnh mức thuế cho phù hợp với tình hình kinh doanh. Hơn nữa, với hóa đơn điện tử, hộ kinh doanh sẽ được nộp thuế trên doanh thu phát sinh thực tế từng tháng.

"Ví dụ, tháng này doanh thu 120 triệu đồng thì nộp thuế trên 120 triệu, nhưng tháng sau kinh doanh khó khăn chỉ còn 10 triệu đồng thì sẽ nộp thuế trên 10 triệu. Cơ chế này linh hoạt và công bằng hơn rất nhiều", ông Mai Sơn phân tích.

Lãnh đạo Cục Thuế khẳng định ngành thuế đang đẩy mạnh tuyên truyền và xem quá trình chuyển đổi mô hình này như việc "xây một ngôi nhà". Ban đầu có thể ngổn ngang, vướng mắc, nhưng khi hoàn thiện sẽ tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi và công bằng hơn cho tất cả mọi người. Cũng như triển khai bỏ hóa đơn giấy sang hóa đơn điện tử với doanh nghiệp, lúc đầu lo lắng, xếp hàng đông nghịt, nhưng đi vào triển khai thì doanh nghiệp mới thấy cực kỳ thuận lợi. Nay có thể ngồi nhà làm.

Không truy thu thuế

Cũng theo ông Mai Sơn, cơ quan thuế không có chính sách truy thu thuế của các kỳ trước đó đối với những hộ kinh doanh tuân thủ tốt. Việc doanh thu khai báo tăng lên do áp dụng phương pháp quản lý mới không phải là cơ sở để "lật lại hồ sơ cũ".

Ông Mai Sơn đưa ra ví dụ: Nếu một hộ kinh doanh bắt đầu sử dụng hóa đơn điện tử từ tháng 6 và doanh thu khai báo tăng lên, cơ quan thuế sẽ chỉ điều chỉnh mức thuế phải nộp cho các kỳ tiếp theo, chẳng hạn từ tháng 7, dựa trên doanh thu thực tế phát sinh. Hoàn toàn không có chuyện truy thu cho các tháng trước đó như tháng 5 hay các tháng đầu năm.

Việc truy thu thuế chỉ xảy ra khi cơ quan thuế có bằng chứng xác thực về việc hộ kinh doanh đã có hoạt động kinh doanh nhưng không kê khai hoặc kê khai không trung thực trong quá khứ.

Chẳng hạn, có những trường hợp hộ kinh doanh đăng ký ngành nghề tiệm tạp hóa nhưng trên thực tế lại có hoạt động bán hàng online trên các sàn thương mại điện tử với doanh thu rất lớn. Khi cơ quan thuế quét và xác minh được dòng tiền thực tế từ các hoạt động này, họ có cơ sở pháp lý vững chắc để truy thu số thuế đã bị bỏ sót trong các kỳ tính thuế trước đó. Đây là việc thực thi pháp luật đối với hành vi kinh doanh đã diễn ra mà không phải là một quy định mới.

"Chúng tôi đã cố gắng tuyên truyền bằng nhiều hình thức, kể cả những hình thức thủ công nhất, đến trực tiếp các hộ kinh doanh để nói cho các hộ hiểu được chính sách. Trường hợp bị truy thu cần được xem xét rất kỹ. Đã là hộ kinh doanh phải mua hàng hóa để dự trữ. Nhưng một hộ kinh doanh không thể mua hàng chục tỉ đồng hàng hóa dự trữ được. Chúng tôi khuyến cáo là hàng hóa mua vào cần có hóa đơn chứng từ, có thể hàng cũ nhưng cũng nên có giấy mua bán, tránh trường hợp hàng hóa có liên quan đến vụ án hoặc hàng lậu. Bao giờ bán ra chúng tôi mới tính doanh số. Khuyến khích lên doanh nghiệp để được hưởng chính sách, được hỗ trợ, nhưng các hộ vẫn có thể lựa chọn. Tóm lại, cố gắng tối đa không làm phiền đến cuộc sống hiện nay của các hộ kinh doanh có nhu cầu lên doanh nghiệp siêu nhỏ", ông Mai Sơn cho hay.