Chạy nước rút khơi thông các dự án tồn đọng

Áp lực giải ngân vốn đầu tư công cùng nhu cầu di chuyển tăng cao sau sáp nhập yêu cầu các dự án hạ tầng trọng điểm của TP.HCM phải chạy hết tốc lực, sớm triển khai hoàn thành.

Cấp bách "hồi sinh" các dự án kẹt hàng thập niên

Bên cạnh 2 dự án chống ngập 10.000 tỉ đồng và dự án Vành đai 2 đã được Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được chỉ đạo nhanh chóng tháo gỡ trong cuộc họp ngày 1.8, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP.HCM (Ban Giao thông) cũng đã báo cáo UBND TP về tiến độ triển khai dự án nâng cấp, mở rộng đường Phạm Văn Bạch (Q.Tân Bình cũ - nay là P.Tân Sơn, giáp sân bay Tân Sơn Nhất). Dự án được UBND TP.HCM phê duyệt từ năm 2005 nhưng đến nay vẫn chưa hoàn thành do vướng công tác bồi thường giải phóng mặt bằng (GPMB).

Theo báo cáo của Ban Giao thông, tại thời điểm được phê duyệt, dự án có tổng mức đầu tư hơn 273 tỉ đồng, được thực hiện theo hình thức "Nhà nước và nhân dân cùng làm", trong đó các hộ dân bị giải tỏa một phần được vận động đóng góp bằng cách chấp nhận giảm 50% giá trị bồi thường. Tổng kinh phí bồi thường, GPMB ban đầu là hơn 195 tỉ đồng, trong đó ngân sách TP.HCM chi gần 148 tỉ đồng, phần còn lại do người dân đóng góp. Tuy nhiên, sau nhiều lần điều chỉnh, tổng mức đầu tư của dự án hiện đã tăng lên khoảng 680 tỉ đồng, chủ yếu do phát sinh chi phí đền bù theo giá thị trường. Đến nay, đoạn từ đường Trường Chinh đến đường Trần Thái Tông vẫn chưa thể triển khai do vướng mặt bằng. Đoạn từ đường Trần Thái Tông đến kênh Hy Vọng đã đạt khoảng 71% khối lượng, còn đoạn từ kênh Hy Vọng đến đường Huỳnh Văn Nghệ mới đạt 56%. Từ tháng 12.2019 đến nay, công trình buộc phải tạm ngưng thi công do chờ mặt bằng.

Trước tình hình chậm tiến độ kéo dài, Ban Giao thông kiến nghị UBND TP.HCM giao Sở Xây dựng tổ chức hội nghị đối thoại để giải quyết kiến nghị của 13 hộ dân khiếu nại về tim tuyến nhằm tạo sự đồng thuận bàn giao mặt bằng. Song song, UBND TP.HCM yêu cầu UBND P.Tân Sơn và Ban Bồi thường Q.Tân Bình cũ tiếp tục vận động 56 hộ dân còn lại tháo dỡ, bàn giao mặt bằng trong quý 4 để dự án có thể thi công hoàn tất trong quý 2/2026. Đồng thời, Ban Giao thông đề xuất được cho phép triển khai thi công trước đoạn từ đường Trường Chinh đến đường Trần Thái Tông với phần mặt bằng đã được bàn giao (đạt 78,3%) trong thời gian chờ bàn giao phần còn lại.

UBND TP.HCM cho biết trước khi sáp nhập, TP đã tổng hợp danh mục 571 công trình, dự án cần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trên địa bàn, trong đó có thẩm quyền giải quyết của T.Ư và TP.

Chuẩn bị khởi công những công trình "trên giấy"

Bên cạnh tái khởi động những công trình phải "treo cẩu", hàng loạt dự án "cấp bách trên giấy" cũng đang được TP.HCM mạnh mẽ thúc tiến độ. Kết thúc quý 1 ghi nhận tốc độ giải ngân quá thấp, UBND TP.HCM chỉ đạo các sở ngành, địa phương chuẩn bị bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án Vành đai 4 TP.HCM và 4 dự án BOT. Đây là những dự án ước tính chiếm tới 40% tổng kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 của TP.HCM. Theo Sở Xây dựng TP.HCM, các dự án BOT nâng cấp, mở rộng cửa ngõ TP đang được các đơn vị chức năng hoàn thiện hồ sơ, phê duyệt các bước chuẩn bị đầu tư, tổ chức lựa chọn nhà đầu tư và GPMB. Trong đó, các dự án thành phần liên quan đến đền bù, tái định cư sẽ được triển khai trước. Những công việc hiện nay chủ yếu liên quan đến công tác GPMB, xác định quỹ đất tái định cư và hoàn tất hồ sơ pháp lý để thực hiện hợp đồng BOT. Các công trình được phấn đấu khởi công vào cuối năm nay để kịp thời hoàn thành, kết nối hoàn toàn mạng lưới giao thông liên vùng vào năm 2028.

Ngoài ra, hàng loạt các dự án đang tổ chức thi công cũng được Sở Xây dựng siết chặt công tác quản lý để đảm bảo tiến độ chạy đúng kế hoạch. Mới nhất, Sở đã có văn bản gửi các Bản Quản lý đầu tư xây dựng, Ban Quản lý dự án, các đơn vị chủ đầu tư trực thuộc Sở "chỉ mặt điểm tên" từng dự án chậm tiến độ, nêu rõ nguyên nhân và yêu cầu tăng cường công tác quản lý thi công của chủ đầu tư đối với các dự án. Đơn cử, dự án cải tạo môi trường kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên có tổng vốn đầu tư hơn 9.000 tỉ đồng sau hơn 2 năm triển khai mới chỉ đạt khối lượng thực hiện khoảng 52,5%. Mặc dù có tới 69 nhà thầu tham gia thi công trong 10 gói thầu chính, nhưng tiến độ vẫn ì ạch, công trình còn nhiều đoạn ngổn ngang. Tương tự, dự án nút giao Mỹ Thủy được triển khai từ năm 2016 với tổng vốn đầu tư hơn 3.400 tỉ đồng, sau gần 10 năm mới chỉ hoàn thành một số hạng mục như cầu vượt và hầm chui. Hiện dự án tiếp tục chậm trễ và phải đến tháng 4.2026 mới có thể hoàn thành toàn bộ. Tương tự, dự án mở rộng QL50, nút giao An Phú, cầu đường Nguyễn Khoái… cũng đều là những công trình trọng điểm đang chậm tiến độ bị Sở Xây dựng đặc biệt lưu ý.

Trước tình trạng trên, lãnh đạo ngành xây dựng TP.HCM yêu cầu các chủ đầu tư chủ động rà soát, kiểm tra hiện trạng dự án, xây dựng kế hoạch chi tiết và có giải pháp xử lý các tồn tại. Các đơn vị cần lập kế hoạch cụ thể từng hạng mục, bao gồm cả kịch bản dự phòng khi gặp tác động khách quan để kịp thời kiểm soát tiến độ, đảm bảo chất lượng, an toàn và chi phí đầu tư theo quy định.