CEO Air India gây phẫn nộ

Vài giờ sau khi chiếc máy bay chở 242 người của Air India lao xuống đất gây nên tai nạn kinh hoàng, Campbell Wilson - giám đốc điều hành hãng hàng không - đứng trước ống kính máy quay trong bộ vest xám để đọc một tuyên bố được chuẩn bị cẩn thận.

Ông ngay lập tức nhận nhiều chỉ trích. Nhiều người dùng mạng xã hội nhận xét ông có vẻ lạnh lùng và thiếu sự đồng cảm. Đáng nói, không ít người chỉ ra phần lớn bài phát biểu của ông giống hệt bài phát biểu của Robert Isom, giám đốc điều hành American Airlines, sau vụ va chạm chết người ở Washington (Mỹ) hồi tháng 1, theo The New York Times.

Nghi vấn đạo nhái

Karthik Srinivasan, cố vấn truyền thông tại Bengaluru (Ấn Độ), đã đăng tải bản ghi chép bài phát biểu lên mạng xã hội, cho thấy nhiều lời của ông Wilson giống hệt lời của ông Isom.

“Đầu tiên và quan trọng nhất, tôi muốn bày tỏ nỗi buồn sâu sắc của chúng tôi về những sự việc này”, ông Isom phát biểu trong video được công bố ngày 29/1. Vào ngày 12/6, ông Wilson cũng bắt đầu: “Đầu tiên và quan trọng nhất, tôi muốn bày tỏ nỗi buồn sâu sắc của chúng tôi về sự việc này”.

“Đây là một ngày khó khăn đối với tất cả chúng tôi tại American Airlines”, ông Isom tiếp tục. Ông Wilson cũng nói: “Đây là một ngày khó khăn đối với tất cả chúng tôi tại Air India”.

Ông Wilson phát biểu sau thảm kịch rơi máy bay hôm 12/6. Ảnh cắt từ clip.

Ông Isom nói: “Tôi biết rằng có rất nhiều câu hỏi, và ở giai đoạn ban đầu này, tôi sẽ không thể trả lời tất cả. Nhưng tôi muốn chia sẻ thông tin mà tôi có tại thời điểm này”. Ông Wilson đã nói chính xác điều tương tự, ngoại trừ việc ông không nói “ban đầu”, và trong một câu, ông sử dụng “chúng tôi” thay vì “tôi”.

"Chúng tôi đều đang làm bất cứ điều gì có thể", cả hai CEO hứa. Hai vị CEO cũng đều cho biết hãng hàng không đã "thiết lập một đường dây trợ giúp đặc biệt", sẽ "tiếp tục chia sẻ thông tin chính xác và kịp thời ngay khi có thể" cũng như đang "làm việc suốt ngày đêm" để hỗ trợ "hành khách, phi hành đoàn và gia đình của họ".

Dưới bài đăng của Srinivasan, nhiều người bày tỏ sự tức giận và ngờ vực hãng hàng không. Phản ứng dữ dội này cũng góp phần tăng thêm những thách thức mà Air India phải đối mặt trong khi các nhà điều tra đang nỗ lực tìm hiểu nguyên nhân chiếc máy bay của hãng bị rơi ngay sau khi cất cánh, khiến toàn bộ người trên máy bay, trừ 1 hành khách, thiệt mạng.

Ông Srinivasan nói trong một cuộc phỏng vấn: "Mọi người thấy điều này thật vô cảm, bởi chẳng có nghĩa lý gì khi đạo văn một bài phát biểu trong khi nên điều nên thể hiện là sự đồng cảm".

Tranh luận

Theo các chuyên gia quan hệ công chúng, việc các công ty đang lâm vào khủng hoảng có những chi tiết, cấu trúc phát biểu có phần tương đồng là điều thường thấy. Tuy nhiên, họ ngạc nhiên khi thấy có người sao chép nguyên văn câu từ bài phát biểu.

Một số chuyên gia tỏ ra thông cảm hơn với ông Wilson và đội ngũ nhân viên vì các hãng hàng không, giống như các công ty khác, thường tham khảo các ví dụ đi trước khi ứng phó với thảm họa.

John Bailey, người đã tư vấn cho khoảng 70 hãng hàng không và viết hướng dẫn xử lý truyền thông trong khủng hoảng cho Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế, nhận xét: "Có lẽ Air India đã tiếp thu bài học một cách quá theo nghĩa đen".

Hãng hàng không Air India không đề cập đến cáo buộc đạo văn trong tuyên bố phản hồi trước những chỉ trích nhắm vào phát ngôn của ông Wilson. Tuy nhiên, hãng thừa nhận đã tham khảo một số ví dụ từ các vụ tai nạn hàng không khác. Đại diện Air India cho biết hãng đã “nghiên cứu các tuyên bố sau tai nạn của nhiều hãng hàng không nhằm tìm ra cách truyền tải thông tin khẩn cấp, nhạy cảm một cách rõ ràng, ngắn gọn và hiệu quả nhất trong thời điểm đầy đau thương về con người”.

Hãng khẳng định cảm xúc thể hiện trong bài phát biểu của ông Wilson là “chân thật đúng như những gì người ta mong đợi trong những phút đầu tiên sau một thảm kịch”.

Sau một vụ tai nạn, các hãng hàng không thường tránh việc nhận lỗi hoặc đưa ra tuyên bố trước khi cơ quan điều tra công bố kết luận chính thức. Cũng như các nhà sản xuất máy bay và đơn vị liên quan, hãng hàng không được kỳ vọng sẽ phát ngôn một cách thận trọng, để các nhà điều tra là người cung cấp thông tin chi tiết.

Vụ tai nạn máy bay làm ít nhất 290 người chết, bao gồm 241 hành khách trên chuyến bay. Ảnh: Reuters.

Ông Bailey nhận định rằng, bất chấp áp lực, ông Wilson vẫn truyền tải được thông điệp cần thiết - ở một trong những khoảnh khắc có lẽ là tồi tệ nhất sự nghiệp của ông. Ông Wilson, một người New Zealand từng sáng lập hãng hàng không giá rẻ ở Singapore, được mời về lãnh đạo chiến dịch tái cơ cấu Air India vào năm 2022 - hãng bay Ấn Độ vốn đã gặp nhiều khó khăn trong thời gian dài.

“Tôi thấy đó là một người đàn ông đầy thấu cảm, đang phải vật lộn với cảm xúc của chính mình, bởi vì đó là thực tế", ông Bailey nói.

Tuy vậy, một số chuyên gia truyền thông lại tỏ ra gay gắt hơn.

“Đó là sao chép lời nói của người khác”, bà Jo Scard, chuyên gia truyền thông tại Canberra, Australia, từng làm việc với một hãng hàng không, bình luận. Bà lưu ý rằng từ khi vụ tai nạn xảy ra cho đến khi ông Wilson xuất hiện trong video phát biểu là gần 5 tiếng.

“Họ đã có thể xử lý tình huống theo một cách khác”, bà nói.

Trong một cuộc phỏng vấn phát sóng hôm 19/6, ông N. Chandrasekaran, chủ tịch Tập đoàn Tata (chủ sở hữu Air India), cho biết công ty không tập trung vào phát ngôn của ông Wilson mà vào việc hỗ trợ những người bị ảnh hưởng bởi vụ tai nạn.

“Tôi nghĩ ta không nên quá sa đà vào câu chữ”, ông nói trên kênh Times Now, một đài truyền hình tiếng Anh tại Ấn Độ. Tuy nhiên, ở phần sau của cuộc phỏng vấn, ông thừa nhận sự phẫn nộ liên quan đến phát ngôn trùng lặp.

“Tôi có nghe về việc này. Tôi chưa phân tích từng câu từng chữ, nhưng đây là điều chúng tôi sẽ xem xét", ông nói.