Cắt giảm phát thải và giải quyết bài toán rác thải nhựa trong ngành xi măng

Các đại biểu thảo luận về tiềm năng nhân rộng giải pháp đồng xử lý để giảm thiểu rò rỉ nhựa ra môi trường, giảm sự phụ thuộc vào than của ngành xi măng và cắt giảm khí nhà kính.

Chiều 3/10, Viện Nghiên cứu SINTEF (Na Uy), Đại sứ quán Na Uy tại Việt Nam, phối hợp với Hiệp hội Xi măng Việt Nam (VNCA) tổ chức hội thảo “Từ thí điểm đến chính sách: Giải quyết rác thải nhựa không thể tái chế thông qua đồng xử lý trong ngành xi măng”.

Phát biểu khai mạc sự kiện, bà Hilde Solbakken, Đại sứ Na Uy tại Việt Nam, nhấn mạnh: “Ứng phó với rác thải nhựa đại dương và biến đổi khí hậu là ưu tiên hàng đầu của Na Uy - cả trên phạm vi toàn cầu và tại Việt Nam. Thông qua dự án OPTOCE, chúng tôi đã chứng kiến các giải pháp có cơ sở khoa học, như đồng xử lý, có thể biến rác thải nhựa thành nguồn tài nguyên mang lại lợi ích cho khí hậu, nền kinh tế và cộng đồng. Na Uy sẽ tiếp tục cam kết nhân rộng cách tiếp cận này tại Việt Nam và trong toàn khu vực, đặc biệt trong bối cảnh hợp tác của hai nước Na Uy - Việt Nam trong khuôn khổ JETP.”

Dự án OPTOCE là một phần trong cam kết lớn hơn của Na Uy đối với Mục tiêu Phát triển Bền vững 14.1, hướng tới mục tiêu giảm đáng kể ô nhiễm biển vào năm 2025. Từ năm 2018 đến nay, Na Uy đã và vẫn tiếp tục đầu tư cho chương trình phát triển nhằm giảm thiểu ô nhiễm nhựa và rác thải biển.

Trong khi đó, Việt Nam đang đối mặt với thách thức kép: lượng rác thải nhựa tăng nhanh và phát thải carbon ngày càng cao. Quá trình đô thị hóa và tiêu dùng gia tăng đã khiến lượng nhựa khó tái chế ngày tăng mạnh, trong đó nhiều loại nhựa có nguy cơ rò rỉ ra sông, biển – đe dọa hệ sinh thái biển và sinh kế ven biển. Đồng xử lý được đánh giá là một giải pháp có thể nhân rộng, bằng cách xử lý an toàn nhựa khó tái chế trong các lò nung xi măng, ngăn chặn rác thải nhựa đổ ra đại dương đồng thời thay thế nhiên liệu hóa thạch (than) trong sản xuất công nghiệp.

Ông Kåre Helge Karstensen, Trưởng nhóm khoa học và Giám đốc Chương trình OPTOCE, chia sẻ: “Cách đây hơn 6 năm, OPTOCE được khởi động như một sáng kiến khu vực, lúc đầu, được thực hiện ở năm quốc gia, trong đó có Việt Nam, và sau đó được mở rộng ra tám quốc gia khắp châu Á. Thành công ngày hôm nay đã chứng minh rằng việc đồng xử lý nhựa không thể tái chế trong các lò nung xi măng không chỉ khả thi về mặt kỹ thuật, thân thiện với môi trường mà còn có thể mang lại tác động nhanh chóng và trên quy mô lớn. Bước tiếp theo là vượt ra khỏi giai đoạn thí điểm và tích hợp giải pháp này vào các khuôn khổ chính sách quốc gia để thúc đẩy thay đổi mang tính hệ thống.”

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lương Đức Long, Phó Chủ tịch Hiệp hội Xi măng Việt Nam, nhấn mạnh: “Đồng xử lý rác trong lò nung xi măng là giải pháp an toàn và hiệu quả nhất. Hiệp hội xi măng Việt Nam và các nhà máy xi măng đã và đang tích cực phát triển đồng xử lý rác trong lò nung xi măng. 

Chúng tôi mong muốn có sự đồng hành của các doanh nghiệp môi trường để chuyển hoá rác thành nhiên liệu thay thế. Cùng với đó, hy vọng nhà nước sớm cụ thể hoá chính sách ưu đãi để các doanh nghiệp tham gia đồng xử lý được thụ hưởng và tạo điều kiện cho các tổ chức tư vấn hỗ trợ chuyển giao công nghệ đồng xử lý cho các doanh nghiệp. Nếu cùng quyết tâm chung tay, chúng ta có thể nhân rộng phương thức này qua đó biến rác thành “vàng đen”, biến nhà máy xi măng thành địa chỉ đồng xử lý hoàn hảo nhất, góp phần xây dựng Việt Nam xanh, sạch, đẹp trong kỷ nguyên vươn mình của đất nước.”

Hội thảo này là sự kiện tiếp theo của hội thảo cùng chủ đề trong khuôn khổ Dự án OPTOCE đã được tổ chức tại Bangkok, Thái Lan trong tháng 9 vừa qua, nơi các bên liên quan trong khu vực đã cùng trao đổi về cách tiếp cận kinh tế tuần hoàn vừa mang lại tác động tích cực cho môi trường vừa đảm bảo tính khả thi về kinh tế.

Để giải quyết những thách thức xuyên biên giới như rác thải nhựa đại dương và biến đổi khí hậu, hội thảo đã khép lại với lời kêu gọi tăng cường hợp tác khu vực và đẩy mạnh quan hệ đối tác công - tư, nhằm nhân rộng các giải pháp đã được kiểm chứng trên toàn châu Á.