Cảnh báo khẩn cấp: Tội phạm lừa đảo, “bắt cóc ảo” qua mạng nhắm vào sinh viên tại Tp. Hồ Chí Minh

Nỗi lo mới trong thời đại công nghệ số, khi thủ đoạn tinh vi len lỏi vào từng giảng đường, ký túc xá và gia đình sinh viên.

Tình hình tội phạm gia tăng: Sinh viên trở thành mục tiêu tấn công mới

Thành phố Hồ Chí Minh, trung tâm giáo dục và công nghệ của cả nước, những ngày gần đây liên tục ghi nhận nhiều vụ lừa đảo công nghệ cao, "bắt cóc ảo" nhằm vào học sinh, sinh viên. Theo thông tin từ Phòng Cảnh sát Hình sự (PC02), Công an TP. Hồ Chí Minh, chỉ trong thời gian ngắn, lực lượng chức năng đã tiếp nhận và xử lý 04 vụ việc nghiêm trọng, trong đó nạn nhân đều là sinh viên của các trường đại học lớn trên địa bàn thành phố.

Điểm chung trong các vụ việc là nạn nhân bị dụ dỗ, uy hiếp thông qua mạng xã hội. Các đối tượng sử dụng video call để giả danh cơ quan chức năng hoặc người thân, dựng lên các tình huống khẩn cấp như "liên quan đến vụ án hình sự", "người thân gặp nạn", "cần phối hợp điều tra gấp"… rồi yêu cầu nạn nhân rời khỏi nơi ở, tự cách ly, cắt liên lạc hoàn toàn với gia đình và bạn bè.

Sau khi nạn nhân bị cô lập, kẻ gian chiếm đoạt tài khoản Zalo, Facebook và tiếp tục triển khai "vở kịch bắt cóc" nhằm uy hiếp gia đình để chiếm đoạt tiền chuộc. Đáng chú ý, có trường hợp sinh viên bị ép quay video mô phỏng cảnh bị hành hung, bị trói hoặc hoảng loạn để gửi cho phụ huynh – khiến gia đình tin rằng con em mình đang thực sự bị bắt cóc, từ đó chuyển tiền theo yêu cầu của đối tượng lừa đảo.

Thủ đoạn lừa đảo tinh vi, có tổ chức

Kết quả điều tra ban đầu cho thấy, các đối tượng sử dụng thủ đoạn tinh vi, bài bản và có tổ chức chặt chẽ. Một số thủ đoạn phổ biến bao gồm:

- Giả danh lực lượng chức năng như Công an, Viện kiểm sát, Tòa án để gây áp lực tâm lý, yêu cầu nạn nhân "hợp tác điều tra".

- Tạo kịch bản tâm lý hoảng loạn: tung tin bịa đặt, đe dọa có lệnh bắt tạm giam hoặc cảnh báo về vi phạm pháp luật nghiêm trọng.

- Ép buộc tự cách ly, thuê nhà nghỉ, khách sạn để tiện điều khiển từ xa.

- Chiếm quyền điều khiển tài khoản mạng xã hội, giả mạo danh tính nạn nhân để giao tiếp với người thân.

- Dàn dựng kịch bản "bắt cóc", "bị đánh đập", "gặp tai nạn" để tăng tính thuyết phục và ép buộc phụ huynh chuyển tiền gấp.

Tất cả những chiêu trò này đều nhằm mục đích cuối cùng là chiếm đoạt tài sản thông qua thao túng tâm lý và đánh vào lòng thương con của phụ huynh.

Khẳng định từ lực lượng chức năng: "Công an không làm việc qua mạng xã hội"

Liên quan đến các vụ việc nêu trên, Thượng tá Lê Duy Sâm (Phòng Cảnh sát Hình sự, Công an TP.HCM) khẳng định:

"Cơ quan công an tuyệt đối không làm việc qua mạng xã hội và không bao giờ yêu cầu công dân chuyển tiền phục vụ điều tra. Nếu có ai đó gọi điện tự xưng cán bộ Công an, Viện kiểm sát, yêu cầu cài phần mềm, cung cấp thông tin cá nhân, thuê khách sạn, rời khỏi nơi cư trú… thì chắc chắn đó là hành vi lừa đảo."

Vị lãnh đạo này cũng nhấn mạnh rằng, người dân – đặc biệt là học sinh, sinh viên – cần nâng cao cảnh giác, chủ động xác minh thông tin và không để bị thao túng tâm lý.

Trách nhiệm của Nhà trường: Cảnh báo và hướng dẫn phòng ngừa

Trước thực trạng đáng lo ngại này, nhiều trường đại học tại TP.HCM đã chủ động phối hợp với cơ quan chức năng để tuyên truyền và khuyến cáo sinh viên áp dụng các biện pháp phòng ngừa cụ thể:

1. Không làm theo yêu cầu từ số lạ

Tuyệt đối không trả lời hoặc thực hiện yêu cầu từ những cuộc gọi lạ, video call bất thường – đặc biệt là những người tự xưng là cán bộ điều tra hoặc thông báo người thân gặp nạn.

2. Xác minh thông tin qua nhiều kênh

Luôn kiểm tra tính xác thực thông tin qua người thân, bạn bè hoặc trực tiếp đến cơ quan công an, không bao giờ tin ngay vào các tin nhắn hay cuộc gọi một chiều.

3. Không tự ý rời khỏi nơi ở

Bất kỳ yêu cầu nào bắt rời khỏi ký túc xá, nơi cư trú để "hợp tác điều tra" đều là dấu hiệu rõ ràng của lừa đảo. Tuyệt đối không thực hiện.

4. Giữ liên lạc với gia đình

Thường xuyên cập nhật tình hình cá nhân với người thân, duy trì liên lạc đều đặn để tránh bị kẻ gian lợi dụng sự mất kết nối.

5. Cảnh giác trước thao túng tâm lý

Các đối tượng thường dùng đòn tâm lý, hù dọa để khiến nạn nhân mất bình tĩnh. Khi gặp tình huống bất thường, cần giữ đầu óc tỉnh táo, không đưa ra quyết định hấp tấp.

6. Báo ngay cho công an và nhà trường

Ngay khi có nghi ngờ hoặc phát hiện dấu hiệu bất thường, cần báo ngay cho công an địa phương hoặc Phòng Công tác Sinh viên để được hỗ trợ và xử lý kịp thời.

Các kênh hỗ trợ và tiếp nhận phản ánh

Để tăng cường bảo vệ sinh viên, đồng thời tiếp nhận phản ánh của người dân về các hành vi tiêu cực, hành vi lừa đảo qua mạng, Bộ Công an và Công an TP. Hồ Chí Minh đã thiết lập các đường dây nóng:

- Bộ Công an: 0901 116 789

- Công an TP. Hồ Chí Minh: 069 318 7255

- Phòng Công tác Sinh viên Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG-HCM: 028 6288 4499 (ext 1500)

- Email hỗ trợ: congtacsinhvien@hcmus.edu.vn

Cần sự chung tay của toàn xã hội

Tội phạm công nghệ cao không còn là hiện tượng xa lạ mà đã xâm nhập trực tiếp vào cuộc sống học đường. Không chỉ đơn thuần là vấn đề hình sự, đây còn là thách thức đối với giáo dục, tâm lý học đường và an ninh xã hội.

Các trường đại học cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, lồng ghép nội dung về an toàn thông tin, kỹ năng phòng vệ tâm lý vào chương trình học, đồng thời thiết lập hệ thống cảnh báo nhanh, phối hợp chặt chẽ với gia đình và cơ quan chức năng để bảo vệ sinh viên.

Sinh viên thông minh là sinh viên an toàn

Trong thời đại số, mỗi sinh viên cần hiểu rằng việc bảo vệ bản thân trước các thủ đoạn lừa đảo không chỉ là trách nhiệm cá nhân mà còn là nghĩa vụ cộng đồng. Một cú click nhẹ, một cuộc gọi bất cẩn có thể dẫn đến hậu quả khôn lường.

Hãy luôn tỉnh táo, cảnh giác và chủ động phòng ngừa. Khi có dấu hiệu đáng ngờ – đừng im lặng. Hãy lên tiếng, kết nối và tìm đến sự giúp đỡ từ gia đình, nhà trường và cơ quan công an.

Đừng để bản thân trở thành nạn nhân tiếp theo của tội phạm "bắt cóc ảo".

Hãy chia sẻ thông tin này đến bạn bè, người thân để cùng nhau xây dựng một môi trường học tập – sinh hoạt an toàn, lành mạnh và văn minh.