Cẩn trọng trào lưu trên mạng xã hội: Nhịn ăn chữa khỏi ung thư?

Hiện nay, trào lưu nhịn ăn kéo dài được cho như một phương pháp 'thải độc', hỗ trợ điều trị bệnh mạn tính, thậm chí được lan truyền là có thể chữa khỏi ung thư, đang gây nhiều tranh cãi trong giới chuyên môn.

Nhịn ăn chữa khỏi ung thư: Chưa có bằng chứng khoa học 

Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Đinh Trần Ngọc Mai, Khoa Dinh dưỡng - Tiết chế, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, tuy có một số nghiên cứu trên động vật có gợi ý rằng việc hạn chế năng lượng có thể làm chậm quá trình phát triển của tế bào ung thư, nhưng đến nay, vẫn chưa có bằng chứng khoa học đáng tin cậy nào xác nhận rằng nhịn ăn nhiều ngày có thể điều trị hay chữa khỏi ung thư ở người.

Trái lại, thực tế lâm sàng cho thấy việc nhịn ăn kéo dài ở bệnh nhân ung thư tiềm ẩn nguy cơ rất cao gây suy dinh dưỡng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến tiên lượng điều trị và khả năng hồi phục.

Nhịn ăn khiến cơ thể càng suy kiệt nhanh chóng

Bác sĩ Ngọc Mai cho biết, theo thống kê từ Hiệp Hội Dinh dưỡng lâm sàng và chuyển hóa châu Âu năm 2024 (ESPEN), có đến 60-80% bệnh nhân ung thư bị suy dinh dưỡng trong quá trình điều trị, tùy theo loại ung thư và giai đoạn bệnh. Riêng ở bệnh nhân ung thư đường tiêu hóa, tỷ lệ này có thể vượt quá 70%. 

Nguyên nhân chính là do tác dụng phụ của hóa trị, xạ trị như buồn nôn, nôn ói, viêm loét niêm mạc miệng, rối loạn tiêu hóa… làm người bệnh chán ăn, ăn kém, hấp thu kém. 

Trong bối cảnh đó, nếu người bệnh còn áp dụng chế độ nhịn ăn nhiều ngày, cơ thể sẽ càng suy kiệt nhanh chóng, làm giảm khối cơ, suy giảm miễn dịch, kéo theo giảm khả năng dung nạp thuốc điều trị, tăng nguy cơ biến chứng và giảm tỷ lệ sống còn.

Ngoài ra, nhịn ăn kéo dài còn gây mất cân bằng điện giải, hạ đường huyết, giảm chức năng não bộ và hệ tim mạch - những biến chứng nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng nếu không được can thiệp kịp thời. 

Do đó, người bệnh ung thư cần được đánh giá tình trạng dinh dưỡng đầy đủ và xây dựng chế độ ăn hợp lý theo từng giai đoạn bệnh, dưới sự hướng dẫn của bác sĩ dinh dưỡng và bác sĩ điều trị. Việc nhịn ăn tùy tiện, không có cơ sở khoa học rõ ràng, đặc biệt trong bối cảnh cơ thể đã suy yếu vì bệnh và điều trị, là điều tuyệt đối không nên.

Thay vì nhịn ăn, nên lựa chọn chế độ ăn lành mạnh

Bác sĩ Ngọc Mai chia sẻ, thay vì nhịn ăn, bạn nên thực hiện chế độ ăn lành mạnh và cân bằng như các cách sau:

Tăng cường rau xanh, trái cây tươi: Chứa nhiều chất chống oxy hóa và chất xơ. 

Hạn chế thịt đỏ và thực phẩm chế biến sẵn: Giảm bớt khẩu phần và thay bằng các nguồn đạm lành mạnh như cá, đậu, hạt. 

Ưu tiên phương pháp nấu ăn lành mạnh: Hấp, luộc, xào nhanh thay vì nướng hoặc chiên rán.

Sử dụng ngũ cốc nguyên hạt thay vì tinh chế: Gạo lứt, yến mạch, bánh mì nguyên cám giúp cung cấp chất xơ và năng lượng bền vững. 

Giảm đường và muối: Kiểm soát lượng đường, muối trong chế độ ăn để giảm nguy cơ viêm và bệnh mãn tính.

"Nhịn ăn không phải là phương pháp tối ưu để giảm cân hay phòng ngừa ung thư. Điều quan trọng là xây dựng chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh, kết hợp với lối sống tích cực để duy trì sức khỏe tốt nhất. Nếu bạn muốn điều chỉnh chế độ ăn của mình, hãy tham vấn chuyên gia để được hướng dẫn phù hợp", bác sĩ Ngọc Mai chia sẻ.