Cần Thơ kỳ vọng trở thành trung tâm logistics của Đồng bằng sông Cửu Long

Quảng Ngãi xây mới 10 khu tái định cư phục vụ giải phóng mặt bằng đường Hoàng Sa - Dốc Sỏi, dự án lớn nhất từ trước đến nay mà địa phương làm chủ đầu tư.

4 nhóm hạn chế chủ yếu

Ông Nguyễn Văn Khởi, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ cho rằng, với chủ đề "TP Cần Thơ hướng đến trung tâm logistics hiện đại - Động lực phát triển của vùng ĐBSCL" là dịp nhận diện điểm nghẽn, thảo luận giải pháp và củng cố sự đồng hành giữa chính quyền, doanh nghiệp, chuyên gia để hiện thực hóa mục tiêu phát triển đô thị trung tâm vùng.

Theo đánh giá của lãnh đạo thành phố, Cần Thơ hiện sở hữu nhiều lợi thế nổi trội. Với diện tích hơn 6.360km² và quy mô dân số trên 4,1 triệu người sau hợp nhất, Cần Thơ trở thành đô thị loại I có tầm ảnh hưởng trong vùng rộng nhất từ trước tới nay. Thành phố nằm ở vị trí trung tâm ĐBSCL, hội tụ đầy đủ các loại hình giao thông đường bộ, đường thủy và hàng không, đóng vai trò cửa ngõ kết nối TP.HCM, các tỉnh ĐBSCL và mạng lưới giao thương quốc tế.

Hơn hai thập kỷ trực thuộc Trung ương cùng 5 năm thực hiện Nghị quyết 59 của Bộ Chính trị đã tạo bước phát triển mạnh cho kinh tế, xã hội: cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng; công nghiệp chế biến, thương mại, dịch vụ tăng nhanh; môi trường đầu tư ngày càng cải thiện; các chỉ số PCI và cải cách hành chính nằm trong nhóm khá.

Tuy nhiên, bên cạnh tiềm năng, Cần Thơ vẫn đối mặt nhiều thách thức lớn trong phát triển logistics, lĩnh vực được xác định là trục đột phá của thành phố và toàn vùng. Thành phố có bốn nhóm hạn chế chủ yếu.

Thứ nhất, hạ tầng giao thông còn thiếu đồng bộ, chưa đáp ứng yêu cầu vận tải hàng hóa quy mô lớn. Nhiều tuyến thủy bị bồi lắng, tĩnh không cầu thấp; đường bộ hạn chế tải trọng; tuyến Quan Chánh Bố chưa đủ năng lực tiếp nhận tàu lớn. Những bất cập này khiến chi phí vận chuyển tăng cao, thời gian lưu thông kéo dài, giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp.

Thứ hai, dịch vụ logistics còn yếu và thiếu, chưa hình thành chuỗi tích hợp đa phương thức. Hệ thống kho lạnh, trung tâm phân phối, dịch vụ bảo quản, đóng gói, chế biến sau thu hoạch vẫn chưa đạt chuẩn. Phần lớn nông sản của vùng vẫn phải đưa lên TP.HCM để phân loại, đóng gói, làm tăng chi phí và giảm lợi thế xuất khẩu.

Thứ ba, doanh nghiệp logistics nhỏ, phân tán, thiếu sự liên kết để hình thành chuỗi giá trị. Năng lực cung ứng dịch vụ phụ trợ còn hạn chế, chi phí trung gian cao, chưa tạo được sự cạnh tranh với các trung tâm logistics ngoài vùng.

Thứ tư, khung cơ chế, chính sách còn chậm đổi mới. Các ưu đãi về đất đai, thuế, tín dụng chưa đủ sức hút nhà đầu tư lớn; thiếu thiết chế điều phối logistics cấp vùng; hạ tầng kho bãi và nền tảng công nghệ chưa đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số.

Các nhiệm vụ trọng tâm để bứt phá

"Từ thực tiễn đó, thành phố đưa ra 13 nhóm nhiệm vụ trọng tâm nhằm phá bỏ điểm nghẽn và kiến tạo hệ sinh thái logistics hiện đại. Trong đó, trọng tâm là kiến nghị Trung ương tổng kết, cập nhật Nghị quyết 59 và hoàn thiện cơ chế đặc thù cho Cần Thơ; đồng thời rà soát, tích hợp quy hoạch của ba địa phương sau hợp nhất để mở rộng không gian phát triển", ông Nguyễn Văn Khởi, Phó chủ tịch UBND TP Cần Thơ nêu.

Trong khi đó, ông Huỳnh Thanh Sử, Phó Giám đốc Sở Công thương TP Cần Thơ cho rằng, cần huy động mạnh nguồn lực Trung ương và xã hội hóa cho các dự án hạ tầng giao thông chiến lược, tăng tính kết nối vùng. Đáng chú ý là kiến nghị đầu tư tuyến đường sắt TP.HCM - ĐBSCL, tạo mô hình logistics đa phương thức đường bộ, đường thủy, đường sắt; thúc đẩy phát triển cụm cảng biển Trần Đề để hình thành cửa ngõ xuất khẩu trực tiếp cho toàn vùng.

Ở lĩnh vực hàng không, thành phố định hướng mở rộng mạng bay quốc tế, xây dựng các dịch vụ logistics gắn với khu thương mại tự do, tăng khả năng trung chuyển hàng hóa. Đồng thời, đẩy mạnh đa dạng hóa vận tải, ưu tiên đường thủy và đường biển nhằm giảm chi phí logistics, vốn đang cao hơn mức trung bình cả nước.

Bà Võ Thị Thu Hương, Phó Giám đốc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam Chi nhánh Cần Thơ đề xuất, thành phố nên thể hiện vai trò trung tâm, nên thúc đẩy các vùng trọng điểm có nguồn hàng, đặc biệt là thủy hải sản, điểm mạnh của vùng ĐBSCL.

Bà Hương cũng đưa ra nhóm giải pháp toàn diện, bao gồm các giải pháp về nguồn nhân lực, kinh tế số, kinh tế xanh; cải thiện thủ tục hải quan tại cảng biển và sân bay; khuyến khích đầu tư tư nhân vào kho bãi, bến xe, trung tâm logistics; đào tạo nhân lực quản lý, vận hành các trung tâm logistics đạt chuẩn quốc tế.

Thành phố nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường liên kết giữa Cần Thơ - TP.HCM - các tỉnh ĐBSCL để hình thành chuỗi logistics thống nhất, bổ trợ cho nhau. Một trong những mục tiêu lớn là thành lập Trung tâm logistics vùng ĐBSCL đặt tại Cần Thơ, giữ vai trò tập kết, chế biến, phân phối và điều phối hàng hóa toàn vùng.

Đại diện lãnh đạo UBND TP Cần Thơ khẳng định, thành phố sẽ tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp, tổ chức đối thoại thường xuyên để tháo gỡ vướng mắc, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa nhà đầu tư, người dân, chính quyền. Doanh nghiệp được đề nghị nâng cao trách nhiệm xã hội, bảo đảm tiêu chuẩn môi trường, tham gia xây dựng hệ sinh thái logistics bền vững và hiện đại.