Cấm mua, bán dữ liệu cá nhân; sẽ phạt tiền 10 lần khoản thu có được từ hành vi vi phạm

Dự thảo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân quy định cấm mua, bán dữ liệu cá nhân và sẽ phạt tiền 10 lần khoản thu có được từ hành vi vi phạm.

Sáng 5-6, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 46, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nghe báo cáo một số vấn đề lớn giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân (DLCN) và thảo luận về nội dung này.

Trình bày báo cáo, Trung tướng Lê Tấn Tới, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại, cho biết dự thảo Luật được điều chỉnh để áp dụng đối với mọi cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan đến xử lý DLCN, bao gồm cả xử lý DLCN trên môi trường vật lý, không chỉ môi trường mạng. Đặc biệt, làm rõ đối tượng áp dụng là cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài trực tiếp xử lý hoặc có liên quan đến hoạt động xử lý DLCN của công dân Việt Nam.

Về quyền và nghĩa vụ của chủ thể dữ liệu (Điều 4), dự thảo đã tiếp thu theo hướng thiết kế lại quy định về quyền của chủ thể dữ liệu cho rõ ràng hơn, phù hợp với thông lệ quốc tế, bao gồm quyền được biết, quyền đồng ý, quyền truy cập để xem, chỉnh sửa hoặc yêu cầu chỉnh sửa dữ liệu, quyền rút lại sự đồng ý, quyền yêu cầu hạn chế xử lý, quyền yêu cầu xóa dữ liệu và các quyền khác...

Về hành vi bị nghiêm cấm (Điều 7) và xử lý vi phạm quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân (Điều 8), Chủ nhiệm Lê Tấn Tới cho biết một số ý kiến đề nghị chỉnh sửa các từ ngữ cụ thể của từng hành vi bị nghiêm cấm; đề nghị quy định cấm mua, bán DLCN cho phù hợp với thực tiễn, thống nhất trong hệ thống pháp luật. Nhiều ý kiến đề nghị cân nhắc quy định về mức phạt 1-5% doanh thu; cần quy định mức phạt tương xứng với thiệt hại hoặc lợi ích thu được từ hành vi vi phạm; đề nghị quy định cho thống nhất với pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.

Thường trực Ủy ban đã phối hợp với cơ quan soạn thảo tiếp thu các ý kiến trên và chỉnh lý như sau:

Về hành vi bị nghiêm cấm (Điều 7), dự thảo Luật dự kiến tiếp thu, chỉnh lý đã tập trung quy định nghiêm cấm các hành vi phổ biến, nguy cơ cao như: xử lý DLCN nhằm chống Nhà nước; cản trở hoạt động bảo vệ DLCN; lợi dụng hoạt động bảo vệ DLCN để vi phạm pháp luật; thu thập, lưu trữ, tiết lộ, chuyển giao DLCN trái pháp luật; mua, bán DLCN (trừ trường hợp luật có quy định khác); chiếm đoạt, cố ý làm lộ, làm mất DLCN.

Về xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ DLCN (Điều 8), dự thảo Luật dự kiến tiếp thu, chỉnh lý đã thiết kế Điều này gồm 7 khoản. Trong đó, xác định nguyên tắc xử lý: Tùy theo tính chất, mức độ, hậu quả mà bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường.

Về mức phạt hành chính, do tính chất và hậu quả nghiêm trọng của hành vi vi phạm quy định về bảo vệ DLCN nên cần quy định mức phạt cao hơn để bảo đảm tính răn đe đối với các doanh nghiệp lớn, đặc biệt là các tập đoàn đa quốc gia hoặc doanh nghiệp công nghệ có doanh thu hàng nghìn tỉ đồng.

Trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm của Liên minh Châu Âu và một số quốc gia, dự thảo quy định theo hướng: Đối với hành vi mua, bán DLCN, có thể phạt đến 10 lần khoản thu có được từ hành vi vi phạm; đối với hành vi vi phạm quy định chuyển DLCN xuyên biên giới, mức phạt tiền tối đa 5% doanh thu năm liền trước; đối với các hành vi vi phạm khác mức phạt tiền tối đa là 3 tỉ đồng.

Đồng thời, quy định mức phạt đối với cá nhân bằng một phần hai mức phạt đối với tổ chức. Giao Chính phủ quy định chi tiết mức phạt, khung tiền phạt và phương pháp tính khoản thu trái pháp luật.